Saopštenje: Prva faza realizacije projekta obezbjeđivanja kredita za domaćinstva za ugradnju solarnih kolektora

Ministarstvo ekonomije i Program zaštite životne sredine Ujedinjenih Nacija (UNEP) će sljedeće sedmice putem javnog poziva pozvati komercijalne banke koje posluju na teritoriji Crne Gore da  ponude uslove i modalitet saradnje u cilju obezbjeđivanja kredita za domaćinstva za ugradnju solarnih kolektora. Krediti će se koristiti samo za potrebe ugradnje kolektora, i biće u visini vrijednosti solarnog sistema koji se stavlja na stambeni objekat. Ministarstvo ekonomije i UNEP su obezbijedili finansijska sredstva za subvencioniranje kamatne stope u cilju omogućavanja pristupa komercijalnim zajmovima za nabavku sistema za solarno zagrijevanje vode, i to do 0% efektivne kamatne stope. To bi značilo bi, da za prosječno domaćinstvo, mjesečna rata kredita, koji bi se otplaćivao 7 godina, iznosila oko 20 eura.

Ovaj projekat je pokrenut na osnovu Studije tržišnog potencijala za razvoj, ugradnju i korišćenje solarnih kolektora za zagrijavanje sanitarne vode koja je pokazala da Crna Gora ima izuzetne ekonomske povoljnosti od upotrebe navedene tehnologije. Poznat je podatak da u razvijenim zemljama i zemljama ubrzanog razvoja, kakva je Crna Gora, više od 50% potreba za električnom energijom koristi se za potrebe zagrijavanja vode i prostora. Zbog visokog solarnog potencijala Crne Gore i sve pristupačnije tehnologije u oblasti solarne energije koja se uspješno koristi za zagrijevanje sanitarne vode i prostora, kao i problema povećanja cijena električne energije, upotreba solarnih kolektora predstavlja sve povoljnije rješenje za prosječno domaćinstvo u Crnoj Gori.

Istraživanje koje je tokom 2009. godine sprovedeno među domaćinstvima centralnog i južnog regiona Crne Gore, koji imaju najviše sati insolacije i time najveći solarni i ekonomski potencijal realiazcije ušteda i povoljnosti ugradnje i korišćenje solarnih kolektora, pokazalo je da čak 70% ispitanika spremnno da ugradi solarni kolektor ako može dovesti do ekonomskih i energetskih ušteda. Isto istraživanje je pokazalo da čak 80% građana smatra da mjesečne rate kredita do 30 eura predstavlja pristupačnu investiciju za ugradnju solarnog kolektora koji može  da se otplati za 5-7 godina.

Studija je takođe pokazala da bankarski sektor u Crnoj Gori još uvijek nije dovoljno motivisan da nudi povoljne kredite za implementaciju mjera energetske efikasnosti. Do sada su samo tri banke nudile kreditne linije za konkretne investicione mjere poboljšanja energetske efikasnosti za mala i srednja preduzeća, uz skoro uključenje mogućnosti kreditiranja fizičkih lica, odnosno domaćinstava. Međutim, ponuđeni  krediti mogu biti i povoljniji kada Vlada Crne Gore nudi određeni finansijski podsticaj, koji može da se manifestuje kao subvencioniranje kamatne stope, učešće u otplati mjesečnih rata kredita, učešće u ukupnom kapitalnom trošku ugradnje solarnog kolektora i do četvrtine njegove vrijednosti i niz drugih mogućnosti.

Ministarstvo za životnu sredinu, kopno i more Republike Italije (IMELS) i Program zaštite životne sredine Ujedinjenih Nacija (UNEP),  pokrenuli su projekat za Crnu Goru, pod nazivom MONTESOL (Montenegro Solar Water Heating), kojim rukovodi Sektor za energetsku efikasnost Ministarstva ekonomije, a partneri su i komercijalne banke u Crnoj Gori. Ovaj projekat ima za cilj  razvoj dinamičnog i održivog tržišnog sistema za obnovljive izvore energije (OIE) u Crnoj Gori, a sve u cilju poboljšanja životnih standarda građana Crne Gore i smanjenja negativnih efekata klimatskih promjena. MONTESOL projekat se sastoji od tri komponente: identifikacija adekvatnih i održivih finansijskih mehanizama za podršku razvoja OIE projekata, jačanje strateškog okvira i stvaranje održive infrastrukture za promociju privatnog sektora u oblasti OIE.