Saopštenje povodom međunarodnog dana biodiverziteta

Generalna skupština Ujedinjenih nacija proglasila je 22. maj za Međunarodni dan biodiverziteta u cilju podizanja svijesti i povećanja razumijevanja značaja njegovog očuvanja i održivog korišćenja, a ova godina je od strane Skupštine proglašena međunarodnom godinom šuma. 

Biodiverzitet je pod velikim pritiskom različitih faktora ugrožavanja i mnoge biološke vrste su ugrožene u većem ili manjem stepenu, na pragu su nestajanja, ili su čak zauvijek izgubljene.

Zbog toga je na samitu UN o zaštiti životne sredine i održivom razvoju (Rio de Žaneiro, 1992. godine), usvajanjem Konvencije o biološkoj raznovrsnosti ostvaren opšti konsenzus da je biodiverzitet, koji nam obezbjeđuje ne samo materijalna bogatstva već i duhovno zdravlje, temelj zdrave životne sredine i održivog razvoja i da njegova zaštita i održivo korišćenje treba da bude briga cijelog čovečanstva na globalnom, regionalnom i lokalnom nivou, naročito u borbi protiv siromaštva.

Crna Gora je jedan od najznačajnijih centara biodiverziteta sa brojnim specifičnim ekosistemima u okviru kojih je zastupljena flora i fauna sa velikim brojem vrsta od međunarodnog značaja.  Indeks broja vrsta po jedinici površine u Crnoj Gori iznosi 0.837, što je najveći indeks zabilježen u svim evropskim zemljama. Takođe, jedna je od šumom najbogatijih država Evrope pa samim tim shvata značaj očuvanja šumskih ekosistema kao izuzetno vrijednih sa ekološkog, socijalnog i ekonomskog stanovišta. Koristi od šume su dalekosežne. Šume imaju značajnu ulogu kada je očuvanje vodnih resursa u pitanju, sprječavaju eroziju zemljišta, značajni su centri biodiverziteta, regulišu klimu i smanjuju gasove staklene bašte koji dovode do klimatskih promjena. Šume osiguravaju prihod milionima siromašnih širom Svijeta. Međutim, kako su šume jedan od najugroženijih ekosistema na globalnom nivou iz tog razloga je 2011. godina proglašena Međunarodnom godinom šuma i zahijeva hitnu akciju u cilju njihove zaštite, očuvanja i održivog korišćenja.

U oktobru 2010. godine na Desetoj konferenciji strana ugovornica Konvencije o biološkoj raznovrsnosti održanoj u Japanu usvojen je novi Strateški plan za biodiverzitet čiji ciljevi jasno pozivaju na značajno smanjenje u stopama gubitka, degradacije i fragmentacije svih prirodnih staništa, uključujući i šumska, za period do 2020. godine.

Kada je u pitanju strateško planiranje 2010. godine Vlada Crne Gore je usvojila Nacionalnu staretegiju biodiverziteta sa akcionim planom za period do 2015. godine. Ista predstavlja strateški dokument za vođenje nacionalne politike u oblasti biodiverziteta kojim se daje pregled stanja biodiverziteta Crne Gore, definišu prioritetni akcioni planovi i mjere koje treba da omoguće implementaciju Konvencije o biološkoj raznovrsnosti na nacionalnom nivou.

Takođe, Vlada je usvojila Planove upravljanja za nacionalne parkove za period do 2015. godine, i u saradnji sa međunarodnim partnerima i partnerima na nacionalnom nivou dovela do finalne faze više studija za uspostavljanje novih zaštićenih područja kako u kopnenom, tako i u obalnom dijelu.

U pogledu prioriteta u okviru evropskih integracionih procesa koji su usaglašeni sa obavezama u pogledu implementacije UN Konvencije o biološkoj raznovrsnosti značajne su aktivnosti na uspostavljanju ekološke mreže Natura 2000 koju čine stanišni tipovi i ekološki značajni lokaliteti, a čiji se djelovi povezuju ekološkim koridorima.

U cilju realizacije pripremnih aktivnosti na uspostavljanju ekološke mreže Natura 2000 u toku je implementacija Projekta „Montenegro i Natura 2000: Jačanje kapaciteta vladinog i civilnog sektora u procesu usvajanja EU zakonodavstva u oblasti zaštite prirode“ u okviru kojeg je urađena Desktop inventarizacija podataka i nacrt Kataloga staništa.