- Vlada Crne Gore
Ministarstvo finansija Twinning projekat - “Strategija razvoja Crne Gore ...
Twinning projekat - “Strategija razvoja Crne Gore i Nacionalni plan razvoja”
Cilj ovog projekta je izrada Nacionalnog plana razvoja (NPR) Crne Gore i definisanje relevantnih pravila, procedura i institucionalnih postavki neophodnih za njegovo sprovođenje. Projekat će definisati razvojna područja na nacionalnom nivou i postaviti prioritete u okviru svakog razvojnog područja u kombinaciji sa ključnim mjerama, ulaganjima i izvorima finansiranja. Budući da je NPR nužan preduslov za pristupanje Crne Gore Evropskoj Uniji, ovaj projekat je od velike važnosti za Vladu Crne Gore. Stoga tražimo saradnju i podršku Vlade Crne Gore, ministarstava, opština i drugih relevantnih partnera za sprovođenje ovog posebnog i sveobuhvatnog projekta.
Šta je Twinning projekat "Strategija razvoja Crne Gore i Nacionalni plan razvoja "?
"Twinning projekti" su oblik partnerstva između administrativnih tijela zemalja članica EU i zemalja kandidata za članstvo u EU. Opšta svrha ovih twinning partnerstava je podrška procesu pristupanja EU novih zemalja kandidata.
Tri državne institucije država članica Evropske unije pridružili su se projektu u partnerstvu sa Crnom Gorom. Njemačko Ministarstvo ekonomije i tehnologije, Austrijska razvojna agencija i Kancelarija za razvoj i evropske poslove Vlade Republike Slovenije (GODEA) potpisali su ugovor o saradnji sa Ministarstvom finansija Vlade Crne Gore. Saradnja je posvećena izradi Nacionalnog plana razvoja (NPR) Crne Gore i definisanju potrebnih pravila i institucionalnih postavki za njegovo sprovođenje. Nadalje, kroz mjere izgradnje kapaciteta sprovešće se obuka državnih službenika i stručnjaka. Predviđeni su i treninzi kako bi se osigurala stabilnost rezultata projekta.
NPR je osnovni instrument za donošenje odluka od strane Vlade u oblasti društveno-ekonomskih razvojnih politika. Ove politike se temelje na koherentnom okviru za strateško planiranje koji je usvojila Vlada Crne Gore ranije ove godine. To je takođe preduslov za ulazak Crne Gore u EU. NPR će pomoći ministarstvima i pojedinim državnim organima da apsorbuju i apliciraju za sredstva iz fondova EU u skladu s propisima EU. Posebno, jer je Crna Gora dobila status kandidata EU a time će se povećati i doprinos Instrumenata pretpristupne pomoći (IPA), i obuhvatiti nove sektore, kao što su regionalni razvoj, razvoj ljudskih resursa, poljoprivreda i ruralni razvoj. Ukupni iznos sredstava IPA fondova predviđenih za Crnu Goru u vremenskom periodu od 2011. do 2013. godine iznosiće 104,3 miliona eura.
Šta je cilj Twinning projekta?
Cilj Twinning projekta je izrada jedinstvenog, sveobuhvatnog i srednjoročnog Nacionalnog plana razvoja (NPR) na osnovu postojeće Strategije razvoja Crne Gore. NPR će služiti kao osnova za čvrsto donošenje odluka u oblasti politika i koordinaciju unutar crnogorske vlade. Postavljanje prioriteta politika sa realnim pogledom na raspoložive finansijske i ljudske resurse je ključna u toku izrade plana. Izrada plana je politički proces, koji će pomoći u identifikovanju budućih područja društveno-ekonomskog razvoja i prihvatljivih sredstava za njihovo sprovođenje. Sva relevantna ministarstva i državni organi dužni su da učestvuju u ovom procesu. Interesovanje javnosti za ovaj proces, kao i razmjena sa relevantnim sudionicima u procesu su veoma važni za izradu Nacionalnog plana razvoja. Učešće javnosti u izradi NPR je obavezno prema propisima EU za IPA fondove. U cilju sprovođenja NPR-a, od centralnih i lokalnih državnih organa, javnih organizacije preduzetnika i zaposlenih, kao i ostalih interesnih grupa biće zatraženo da predlože projekte. Odabrani projekti i mjere biće povezani sa različitim financijskim resursima, uključujući i IPA fondove. Nakon što su budući društveno-ekonomski prioriteti definisani, utvrdiće se institucionalna postavka i pravila koordinacije za sprovođenje NPR.
Koji će biti rezultati Twinning projekta?
NPR će služiti kao Vladin okvir za definisanje godišnjih prioriteta politika. To je neophodan instrument za upravljanje, praćenje i kontrolisanje primjene javnih budžeta. Rezultati twinning projekta će takođe olakšati upravljanje i nadzor nad sredstvima iz EU i drugih međunarodnih fondova. Izvještaji Komisije EU o napretku Crne Gore u pristupanju EU biće pripremani i ocjenjivani u skladu sa ciljevima postavljenim u NPR. Sredstva IPA fondova, sa više od 100 miliona eura, već su spremna za Crnu Goru u periodu 2011 - 2013. godina. Ova sredstva će biti usmjerena na specifične potrebe u sektorima regionalnog, društvenog, poljoprivrednog i ruralnog razvoja. Investicije u infrastrukturu i zaštitu životne sredine, kao i investicije u socijalnu politiku, tržište rada i ljudski kapital moraće se definisati u obliku operativnih programa i pojedinačnih mjera. Ovaj Twinning projekat će pripremiti mjerodavne učesnike za identifikaciju i praćenje pojedinih investicionih projekata u tim sektorima u skladu sa praksom i propisima EU.
Štaviše, državni budžet i javna potrošnja će biti povezani sa strateškim prioritetima NPR. NPR služi kao sveobuhvatni instrument Vlade za upravljanje, koordinaciju i praćenje. Svaki posebni sektorski projekat je pripremljen sa sopstvenom budžetskom linijom i izvršiće se u skladu sa ovim budžetima korak po korak, uzimajući u obzir napredak njegovog sprovođenja. Vlada i ministarstva biće u mogućnosti da u kontinuitetu primaju informacije o stanju u relevantnim sektorima politika, uključujući i njihove budžete.
Kakvo je iskustvo drugih zemalja u pripremi NPR?
Sve zemlje kandidati pripremili su svoje NPR kako bi koncentrisali svoje oskudne nacionalne resurse na obostrano definisane prioritete. U najznačajnijim oblastima politike uspostavljeno je i primjenjeno strateško planiranje Vlade sa odgovarajućim instrumentima. To nije bilo ograničeno samo na uvođenje odgovarajućih fondova EU, već prošireno na cijeli kontekst nacionalnog planiranja.
Njemačko Federalno Ministarstvo ekonomije, koje i vodi ovaj projekat, odgovorno je za uspostavljanje, pregovore i sprovođenje njemačkog Nacionalnog okvira za usklađenost strategija za period 2007-2013, kao koherentnog i integrisanog strateškog dokumenta za strukturnu politiku, posebno u sektorima regionalne politike, inovacija, saobraćaja, životne sredine i razvoja ljudskih resursa. Stručnjaci iz Federalnog ministarstva ekonomije i tehnologije i iz njemačkih regionalnih država odlično poznaju zahtjeve EU u području regionalnih i socijalnih fondova i kohezione politike. Njihova stručnost se zasniva na dugoročnom profesionalnom iskustvu u strateškom planiranju, kao i koordinaciji, primjeni i praćenju velikih projekata koje finansira EU u sektorima regionalne politike, društvenog i ruralnog razvoja, saobraćaja, inovacija, životne sredine i infrastrukture znanja.
Dodatno, Ministarstvo je nedavno objavilo Nacionalni program reformi.
Od velike važnosti je činjenica da je partner u okviru ovog twinning programa slovenačka Vladina kancelarija GODEA. GODEA je odgovorna za strateško planiranje i nadzor. Kancelarija priprema i vodi proces izrade Strategije razvoja, slovenačkog Nacionalnog programa razvoja, Nacionalnog programa reformi, uzimajući u obzir EU2020 Strategiju. Slovenački sistem strateškog planiranja sadrži strateške prioritete i mjere koje služe kao osnova za pripremu odgovarajućih programskih budžeta. Nedavno je Vlada Republike Slovenije usvojila novu uredbu o "Razvojnim planskim dokumentima i procedurama za pripremu državnog budžeta", kojom se uređuje način planiranja razvoja, projektovanje razvojnih prioriteta i bliže propisuju veze sa pripremom programskih budžeta. Postavljen je novi okvir za koordinaciju razvojnih politika: krovna grupa za planiranje razvoja, grupe za fiskalnu politiku i radne grupe za pojedinačne politike. Slovenija posjeduje nedavno stečeno iskustvo primjene zahtjeva EU u procesu pridruživanja.
Poput Njemačke i Slovenije, i Vlada Republike Austrije redovno priprema Nacionalni okvir za usklađenost strategija i Nacionalni program reformi, koji su u skladu sa zahtjevima EU. Stručnjaci iz kabineta austrijskog kancelara, austrijske Agencije za zaštitu životne sredine i Evropskog programa za oporavak, pružiće ogromno iskustvo vezano za odgovarajuće EU zakonodavstvo i koordinaciju politika, kao i programiranje sektorskih politika i njihovo sprovođenje. Ovo iskustvo se zasniva na obavljenim poslovima u područjima kohezionog i strukturnog razvoja, nacionalnog regionalnog razvoja i specijalnog planiranja. Upravljanje, praćenje i sprovođenje nacionalnih i evropskih programa podrške u privatnom sektoru je još jedno polje stručnosti austrijskih eksperata. Sprovođenje strategija i planova, upravljanje sredstvima, tenderske procedure i raspodjela sredstava predstavljaju posebna područja stručnosti. Zbog učešća austrijske Agencije za zaštitu životne sredine ovaj know-how može se primijeniti i na područje politike zaštite životne sredine.
Kako se projekat finansira i sprovodi?
Vrijednost ovoga Twinning projekta iznosi 1,056,135 eura i predstavlja kofinansiranje između EU (iz sredstava IPA fonda za 2009. godinu), u iznosu od 1,000,000 eura i države Crne Gore, u iznosu od 56,135 eura. Napominjemo da je Vlada Crne Gore u potpunosti finansirala izradu dokumenta „Crna Gora u XXI vijeku – u eri kompetitivnosti“, koji predstavlja Strategiju razvoja Crne Gore. Postojanje ovog dokumenta bio je bitan preduslov za početak ovog Twinning projekta.
Projekt je podijeljen u dvije komponente koje su snažno povezane. Komponenta 1 se bavi sadržajem NPR, utvrđivanjem i programiranjem socio-ekonomskih prioriteta za budućnost. Komponenta 2 se bavi definisanjem struktura za sprovođenje NPR i pruža mjere obuke u cilju jačanja potrebnih kapaciteta u crnogorskim državnim organima i upoznavanja sa zahtjevima EU.
"Vlasništvo" nad projektom je glavni princip twinning projekata. Crnogorska strana preuzima odgovornost za izradu i rezultate obje komponente projekta. Stručnjaci iz zemalja članica EU će savjetovati i pružiti obuku o metodama i instrumentima za realizaciju ove dvije komponente. Ovaj proces prenosa znanja, podizanja sposobnosti i praktičnog sprovođenja implementiraće se kroz posebne radne grupe za svaku komponentu projekta. U ovom trenutku teži se uspostavljanju koordinacionog tima, koji će biti odgovoran za upravljanje i nadzor nad komponentama projekta. Koordinacioni tim i radne grupe kasnije mogu biti transformisane u trajne radne jedinice Vlade Crne Gore. Ova struktura garantuje održivost rezultata projekta.
Šta je učinjeno do sada i koji su sljedeći koraci?
Projekat je započeo 16. maja 2011. godine i sprovodiće se tokom sljedećih 18 mjeseci. Službena prezentacija projekta za javnost održaće se tokom inicijalne radionice koja je zakazana za 11. jul 2011. godine. Prije održavanja inicijalne radionice zajedno sa relevantnim ministarstvima biće uspostavljene radne grupe i koordinacioni tim projekta. Oni su ključni za uspjeh projekta i za crnogorsko "vlasništvo" nad projektom.
U attachment-ima možete pogledati članove projekt tima i projektnu brošuru: