Izlaganje ministra rada i socijalnog staranja dr Suada Numanovića na Regionalnom okruglom stolu “Socijalni dijalog u Jugoistočnoj Evropi”

                                                                            Regionalni okrugli sto “Socijalni dijalog u Jugoistočnoj Evropi”
                                                                                Bečići “Hotel Queen” – 26. septembar 2011. godine
                                                                       Izlaganje ministra rada i socijalnog staranja dr Suada Numanovića

Poštovane kolege,
Uvaženi učesnici Regionalnog okruglog stola,
Dame i gospodo,

Zadovoljstvo mi je što mogu da vas pozdravim na početku održavanja Regionalnog okruglog stola „Socijalni dijalog u Jugoistočnoj Evropi”.

Ovaj okrugli sto je organizovan uz podršku Fridrih Ebert Fondacije, i upućujemo im našu zahvalnost. Ova Fondaciji već duži niz godina daje temeljan doprinos regionalnoj saradnji na uspostavljanju funkcionalne tržišne ekonomije i demokratije, uzimajući u obzir različitosti i specifičnosti koje imamo, a posebno se trudeći da unaprijedimo socijalni dijalog, koji je kako je to neko formulisao postao evropska tekovina bez alternative.

Socijalni dijalog se u svim društvima koja teže modelu zapadne demokratije doživljava kao proces koji omogućava aktivno učešće zaposlenih i poslodavaca u nerijetko dramatičnim promjenama, i predstavlja napredan društveni instrument i takoreći neminovnu pojavu u demokratskom razvoju zemalja pojedinačno i našeg regiona u cjelini.

Iz tog razloga smatram veoma značajnim što će i diskusijan na današnjem okruglom stolu doprinjeti unapređenja socijalnog dijaloga.

Vjerujem da će prezentacije o razvoju radnog zakonodavstva koje će uslijediti u nastavku, uočavanje primjera dobre prakse i otvorena diskusija u prvom dijelu današnjeg našeg rada dati značajan doprinos razmatranju ključne teme koja se odnosi na pitanje fleksibilnosti i sigurnosti kao koncepta koji treba u većoj mjeri da se implementira u našem regionu. Takođe vjerujem da ćemo biti u prilici da formulišemo dobre zaključke kojima se opredjeljuje perspektiva radnih odnosa u našem regionu.

Pri tome, smatram da bi poseban doprinos kvalitetu današnjeg rada doprinijelo zalaganje svih nas da pokušamo da se fokusiramo na dva postignuća: da jasno prepoznamo primjere dobre prakse koji pozitivno utiču na unapređenje socijalnog dijaloga i drugo da objektivno procijenimo mogućnosti i domete principa fleksigurnosti, posebno uvažavajući pojedinačne specifičnosti i posebnosti regiona uz moguća recesiona kretanja sa globalnog nivoa.

Drugim riječima, bilo bi veoma korisno prepoznati neki obris gornje granice fleksibilnosti tržišta rada s jedne strane, i graničnu tačku sigurnosti s druge strane,u našim uslovima, kako bi između toga našli prostor za mogući konsenzus u postojećim uslovima.Prosto govoreći, to bi bio prostor za sažimanje interesa socijalnih partnera u vremenu kada se mogu očekivati ponovljena recesiona kretanja naglobalnom planu i u našem regionu.

Ne bih želio da u nastavku opširnije govorim o socijalnom dijalogu u Crnoj Gori, jer će naši predstavnici kroz svoja izlaganja dati dovoljno informacija, na osnovu kojih će biti moguće steći utisak o kvalitetu socijalnog dijaloga kod nas.

Ono što bih napomenuo kao Predsjednik Socijalnog svajeta je da je država Crna Gora, kao članica Međunarodne organizacije rada, u reformi radnog zakonodavstva prihvatila smjernice te organizacije iz Deklaracije o fundamentalnim principima na radu iz 1998. godine, posebno na planu tripartizma i socijalnog dijaloga radi promovisanja socijalne ravnopravnosti i ekonomske efikasnosti.

Takođe reforma radnog zakonodavstva se u poslednjih nekoliko decenija odvija uporedo sa uslovima tranzicionog kretanja u Crnoj Gori, težeći ka standardima rada razvijenih zemalja. Zato smo prilikom reformisanja radnog i socijalnog zakonodavstva, primjenjivali osnovne principe i pravo na rad iz ratifikovanih konvencija MOR-a i pravnih tekovina Evropske unije.

U cilju stvaranja normativnog okvira uz učešće svih socijalnih partnera, u segmentu slobode udruživanja zbog prisustva sindikalnog pluralizma na nacionalnom nivou, koji se u Crnoj Gori pojavio prvi put u novembru mjesecu 2008. godine, ukazala se potreba za donošenjem Zakona o reprezentativnosti sindikata, kojim se uređuje način i postupak utvrđivanja reprezentativnosti sindikata na svim nivoima u sferi socijalnog dijaloga. Definisanjem reprezentativnosti kroz pomenuti Zakon, uslijedila je i revizija Zakona o Socijalnom savjetu u smislu stvaranja preduslova za uključivanje u rad ovog tripartitnog tijela svih reprezentativnih organizacija sindikata i udruženja poslodavaca čime se socijalnom dijalogu daje šira i sveobuhvatnija dimenzija.

Slijedeći principe socijalnog dijaloga, u svim radnim grupama koje imaju za zadatak izradu novog predloga zakona ili revizuju postojećih iz oblasti radnog zakonodavstva uključuju se i predstavnici svih socijalnih partnera.

Dosadašnji socijalni dijalog je rezultirao i potpisivanjem Izmjena i dopuna Opšteg kolektivnog ugovora, potpisivanjem Memoranduma o socijalnom partnerstvu u okolnostima djelovanja globalne ekonomske krize, kojim se uvažavajući ozbiljnost ekonomskih i socijalnih prilika u uslovima djelovanja globalne ekonomske krize, socijalni partneri zajednički zalažu za ostvarivanje punog konsenzusa na nacionalnom nivou o najvažnijim ekonomskim i socijalnim pitanjima, poštujući načela tripartitnog dijaloga sa posebnim naglaskom na očuvanje makroekonomske stabilnosti, kontinuirano sporovođenje reformi na putu ka EU, očuvanje konkurentnosti privrede i, posebno, zaštitu socijalno najugroženijih kategorija građana. Takođe u fazi izrade je Zakon o mobingu, a u fazi revizije je i Zakon o radu. Svi socijalni partneri vode zajedničku borbu protiv sive ekonomije i neprijavljenog rada, i nju sprovodimo na dva kolosjeka: prvo - edukacijom zaposlenih i poslodavaca, i drugo kroz jačanje kapaciteta Inspekcije rada kao i saradnje inspekcijskih organa sa svim socijalnim partnerima.

Polazeći od principa ravnopravnosti svih socijalnih partnera, Socijalni savjet, Agencija za mirno rješavanje radnih sporova i drugi instrumenti socijalnog dijaloga koji postoje u Crnoj Gori, od izuzetnog su značaja za razvoj socijalne politike u svim sferama života i rada.

Dame i gospodo,

Region Jugoistočne Evrope treba da bude prepoznat po dobroj saradnji, po razmijeni iskustava u raznim oblastima kao što su ekonomija, kultura, socijala i drugo. Vjerujem da će i ovaj okrugli sto biti doprinos toj saradnji u sferi socijalnog dijaloga.

Na samom kraju, želim da izrazim uvjerenje da će nam današnji rad biti svima od koristi, i da vam poželim prijatan boravak u Crnoj Gori.