Saopštenje: Klasteri šansa za ravnomjerniji regionalni razvoj

“Projekat izrade Strategije za održivi ekonomski rast Crne Gore kroz uvođenje klastera je počeo u septembru 2011. godine, sa opštim ciljem doprinosa ravnomjernijem regionalnom razvoju jačanjem konkurentnosti i kapaciteta za stvaranje novih radnih mjesta u mikro, malim i srednjim preduzećima, a posebno u manje razvijenim opštinama, kao i da omogući da se koristi koje proizlaze iz procesa integracije u EU i daljeg otvaranja tržišta, što ujednačenije prošire na različite ekonomske aktere u zemlji“ rekao je ministar ekonomije dr Vladimir Kavarić na okruglom stolu „Nacrt strategije za održivi ekonomski rast Crne Gore kroz uvođenje klastera do kraja 2016. godine“. Ministar Kavarić je podsjetio da su izradi nacrta Strategije su prethodile faze mapiranja potencijalnih klastera na cijeloj teritoriji Crne Gore, rangiranja klastera, izrade 15 dijagnostičkih studija potencijalnih klastera, procjena tražnje za ključnim klasterskim proizvodima, i ocjena institucionalnih kapaciteta za njenu implementaciju.

“Podaci mapiranja su pokazali da na teritoriji Crne Gore postoje 63 potencijalna klastera u kojima posluje oko 6.000 firmi i individualnih proizvođača i u kojima je zaposleno blizu 26.000 lica od čijeg rada zavisi oko 9.000 domaćinstava. Od ukupnog broja firmi/individualnih proizvođača koji posluju u okviru potrncijalnih klastera u Crnoj Gori, 17,4% njih se odnosi na Sjeverni region, 43,8% na Središnji dok se ostatak odnosi na Primorski region. Takođe, od ukupnog broja zaposlenih u potencijalnim klasterima Crne Gore, 15% se odnosi na Sjeverni region, 41,7% na Središnji, dok se 43,3% odnosi na Primorski region. Od ukupnog broja domaćinstava koja zavise od zaposlenosti u okviru preduzeća/individualnih proizvođača u klasterima, 20,4% se odnosi na Sjeverni region, 31,7% na Središnji i 47,9% na Primorski region. Implementacija Strategije za održivi ekonomski rast Crne Gore kroz uvođenje klastera, između ostalog treba da doprinese kroz valorizaciju resursa u oblasti poljoprivrede, turizma i drvoprerade na Sjeveru, ali i kroz valorizaciju svih raspoloživih resursa u državi” naglasio je ministar Kavarić.
“Puna implementacija Strategije će podrazumijevati i finansiranje klasterskih inicijativa iz internih i eksternih izvora finansiranja, odnosno državnog budžeta, EU fondova, medjunarodnih organizacija i sl” istakao je ministar ekonomije.

Mala i srednja preduzeća u EU čine oko 99% s svih aktivnih preduzeća, zapošljavaju između 60%-80% ukupne angažovane radne snage, i učestvuju sa 60% u BDP-u Evropske unije. Pri tome, oko 40% zaposlenih u EU, radi u preduzećima koja su članovi klastera. U manje razvijenim zemljama i regionima, mala i srednja preduzeća mogu biti nosilac razvoja samo ako su međusobno povezana i ako to povezivanje stvara sinergetski efekat. Stoga je razvoj klastera, kao geografske koncentracije srodnih preduzeća i pridruženih institucija, najefikasniji način za povećanje konkurentnosti i razvijenosti regiona i države kroz povećanje konkurentnosti samih preduzeća u klasteru.

Rastislav Vrbenski, stalni koordinator Sistema UN i stalni predstavnik UNDP Crnoj Gori je istakao da je u 21 opštini u Crnoj Gori identifikovani 63 klastera u koje je uvršteno ukupno 6,200 kompanija i oko 26,000 radnih mjesta, od kojih direktno zavisi skoro 9,500 domaćinstava. Vrbenski je posebno naglasio da su na sjeveru Crne Gore, gdje je gotovo 10 odsto teritorije pod zaštitom, Ujedinjene nacije posebno fokusirane na razvoj takozvanih “zelenih“ poslova, udruživanje u biznis klastere predstavlja formulu za održivi ekonomski razvoj.

“Naše nedavno istraživanje pokazalo je da su zaštićena područja u Crnoj Gori generisala 106 Eura po glavi stanovnika u 2010, odnosno 2.2% GDP-a. Zaštićena područja raspolažu kapacitetom da od turista i posjetioca koji dolaze radi rekreacije generišu čak 19 miliona eura veći godišnji prihod nego što je to trenutno slučaj sa prihodom od naplate ulaska” naglasio je Vrbenski. On je posebno istakao značajan potencijala u ostvarenju ušteda u potrošnji električne energije kroz udruživanje u biznis klastere koje se mogu se re-investirati u razvoj uslova za pokretanje biznisa i otvaranje novih radnih mjesta.

Okrugli sto „Nacrt strategije za održivi ekonomski rast Crne Gore kroz uvođenje klastera do kraja 2016. godine“ organizovalo je Ministarstvo ekonomije i Sistem Ujedinjenih nacija u Crnoj Gori sa ciljem upoznavanja predstavnika i predstavnica državnih institucija, privatnog sektora i poslovnih udruženja sa nacrtom strategije za održivi ekonomski rast kroz uvođenje klastera do kraja 2016. godine.

Organizovanjem u dinamične proizvodne mreže i razvojem strateških odnosa sa drugim firmama i institucijama takozvani „klaster“ pristup će lokalnim firmama - sa naročitim naglaskom na sjever zemlje - pomoći da učine korak dalje od pojedinačnih kapaciteta, u cilju poboljšanja kompetitivnih prednosti koje treba da se zasnivaju na ekonomijama uštede, inovacija i sticanja novih znanja. Svrha projekta ”Izrada strategije za održivi ekonomski rast u Crnoj Gori kroz uvođenje klastera do kraja 2016. godine“ je pomoć u jačanju kompetitivnosti odabranih klastera i mreža malih i srednjih privrednika u Crnoj Gori i olakšavanje njihovog pristupa tržištu. Na taj način treba da dođe do pravičnije integracije malih i srednjih biznisa u domaće i međunarodne lance operacija i nabavki, uz pojačanu dinamiku, kolektivnu efikasnost, produktivnost i održiva poslovna partnerstva sa investitorima iz privatnog sektora.


PR SLUŽBA
MINISTARSTVO EKONOMIJE