Stvoreni uslovi za početak uklanjanja i skladištenja radioaktivnih gromobrana i drugih iskorišćenih zatvorenih radioaktivnih izvora zračenja

Centar za ekotoksikološka ispitivanja DOO Podgorica je potpisao Ugovor sa Evropskom komisijom o donaciji za realizaciju Projekta „Upravljanje zatvorenim radioaktivnim izvorima uključujući radioaktivne gromobrane“, faza III i IV. Vrijednost potpisanog Ugovora je 454.000 eura i rok za realizaciju projekta je 12 mjeseci.

Ministarstvu održivog razvoja i turizma i Agenciji za zaštitu životne sredine kroz IPA 2009 Horizontalni Program - oblast nuklearne bezbjednosti i zaštite od zračenja odobren je ovaj projekat koji će, u skladu sa važećom legislativom, biti realizovan od strane Centra.Cilj projekta je smanjenje radioloških rizika koji potiču od nebezbjednog i nesigurnog upravljanja zatvorenim iskorišćenim radioaktivnim izvorima zračenja i radioaktivnim gromobranima u Crnoj Gori. Projekat je usmjeren na: gromobrane koji su od šezdesetih do osamdesetih godina prošlog vijeka bili postavljeni na krovovima javih objekata, škola, obdaništa i fabrika, kao i na postojanje drugih, zatvorenih, izvora zračenja koji proizilaze iz medicinske i industrijske primjene radionuklida. Kroz projekat će se obezbijediti sigurno upravljanje ovim izvorima zračenja u skladu sa najboljom EU praksom i eliminisanje bilo kakvog radiološkog rizika.

Tokom prošle godine Centar je Evropskoj komisiji dokazao svoje tehničke i stručne kapacitete, po zahtjevu EK pripremljena je i proslijeđena sva tehnička dokumentacija, obrazloženja budžeta za nabavke i radove i sl. Sredstva će biti iskorišćena za nabavku potrebne opreme, pripremne radove i aktivnosti bezbjednog skidanja i transportovanja gromobrana i svih popisanih zatvorenih izvora zračenja u Crnoj Gori do skladišta.

Projekat i njegova uspješna realizacija je od izuzetnog značaja za državu, odnosno građane Crne Gore. Bezbjedno upravljanje radioaktivnim izvorima zračenja je jedna od osnovnih aktivnosti kojom se postiže očuvanje i zaštita života i zdravlja sadašnjih i budućih generacija i zaštita životne i radne sredine. Projekat je izuzetno kompleksan i Centar će sve svoje kapacitete staviti u funkciju uspješne realizacije.

Ministarstvo održivog razvoja i turizma i Agencija za zaštitu životne sredine su bili glavni supervizori zakonske usklađenosti svih aktivnosti tokom pripreme Ugovora i tu ulogu imaće tokom realizacije Projekta. Agencija, kao i Uprava za inspekcijske poslove - Ekološka inspekcija, će vršiti kontrolu i nadzor sa ciljem da svi relevantni bezbjednosni propisi koji se odnose na skidanje, transport i skladištenje radioaktivnih izvora zračenja budu potpuno ispunjeni. U proces praćenja same realizacije biće uključen i Sektor za vanredne situacije i civilnu bezbjednost, koje će zajedno sa pomenutim institucijama i Evropskom komisijom, vršiti monitoring nad sprovođenjem ovog važnog i zahtjevnog projekta, shodno nadležnostima Sektora za vanredne situacije i civilnu bezbjednost koje se odnose na vršenje nadzora nad sprovođenjem Zakona o zaštiti i spašavanju, Zakona o prevozu opasnih materija i Nacionalnog plana za djelovanje u slučaju radijacionog udesa.