Kratak pregled osnove procesa izrade nacionalne strategije održivog razvoja 2014-2020. godine

Osnova za reviziju dokumenta: NSOR CG propisuje da se, radi usaglašavanja Strategije sa ključnim društvenim okolnostima i međunarodnim procesima, Akcioni plan revidira tri godine nakon početka njegovog sprovođenja, a da se nakon pet godina od usvajanja Strategije korjenito revidira i sam dokument.

U skladu sa navedenim, neophodno je da se tokom 2013/2014. godine izradi predlog Nacionalne strategije održivog razvoja Crne Gore za period 2014 – 2020. godine sa Akcionim planom za navedeni period, a u okviru procesa koji će, kao i prethodni, biti zasnovan na radu multidisciplinarnog stručnog tima i širokom participativnom pristupu.

Predviđeno je da proces revizije NSOR CG 2007-2012 i izrada inovirane NSOR CG 2014-2020, sa Akcionim planom, trajegodinu dana, od juna 2013. do maja 2014. godine, nakon čega će inovirana Strategija biti dostavljena na razmatranje i usvajanje Vladi Crne Gore.

NSOR CG 2014-2020. godine treba da predstavlja krovni dokument razvoja Crne Gore, sa nizom principa i ciljeva sa kojim će se usklađivati sve sektorske strategije, kao što je to bio i mandat NSOR CG 2007-2012. godine. Analiza stanja i definisani prioriteti djelovanja u prioritetnim oblastima NSOR CG 2007-2012. godine i dalje su relevantni i treba da predstavljaju osnov za definisanje inoviranih smjernica za ubrzanje ekonomskog rasta na principima održive upotrebe prirodnih resursa i zaštite životne sredine kao i podsticanja i unaprjeđenja društvene kohezije i razvoja ljudskog kapitala.

Shodno razvoju politika od značaja za sprovođenje globalne politike održivog razvoja i zaključcima Vlade i Nacionalnog savjeta za održivi razvoj koji su doneseni prilikom razmatranja godišnjih izvještaja o sprovođenju NSOR CG 2007-2012. godine, inovirana Strategija treba da uključi nove razvojne koncepte koji su prihvaćeni na međunarodnom nivou, i to: zelena ekonomija/rast/razvoj, sa posebnim naglaskom na značaj njenih instrumenata, primarno održive potrošnje i proizvodnje; društvena odgovornost, informaciono društvo i informacione tehnologije, uz horizontalno pozicioniranje pitanja klimatskih promjena, kao i nauke, obrazovanja i istraživanja u odnosu na sve relevantne prioritetne oblasti održivog razvoja Crne Gore.

Cilj procesa izrade Predloga NSOR CG 2014-2020. godine sa Akcionim planom je uključivanje ciljanih vrijednosti za ograničeni broj ključnih oblasti održivog razvoja Crne Gore kao i inoviranje ciljeva, zadataka, smjernica i indikatora za prioritetne oblasti razvoja Crne Gore. Ovako definisane ciljane vrijednosti doprinijeće stvaranju jasne vizije dugoročnog razvoja Crne Gore na čije će ispunjenje će, kao poslednica, biti usmjerene sve kratkoročne razvojne aktivnosti.

Za razliku od prethodne Strategije koja je odrednice održivog razvoja definisala za 24 prioritetne sektorske politike, a polazeći od činjenice da su tada definisani zadaci i ciljevi u najvećem dijelu i dalje relevantni, inovirana Strategija treba da se bavi horizontalnim pitanjima koja bi integrativno sagledala sva tri stuba održivog razvoja (kao što je to slučaj sa EU 2020 koja daje smjernice za rast evropskih ekonomija kroz tri cjeline pametni, održivi i inkluzivni rast i kao što je to bio pristup u izradi Platforme za učešće Crne Gore na Samitu Rio+20).

Prateći ovaj pristup, Strategija 2014-2020. godine treba da u okviru Akcionog plana definiše mjere koje će imati za cilj doprinos:
a) sistemskom unapređenju finansijskih i regulatornih mehanizama za sprovođenje održivog razvoja (uključujući i sistem javnih nabavki),
b) funkcionisanju institucionalnog sistema održivog razvoja,
c) sprovođenju održivog razvoja kroz izabrane strateške razvojne pilot projekte koji na integrativan način oslikavaju suštinu koncepta održivog razvoja (osnova za pripremu ovog dijela Akcionog plana je Platforma Crne Gore za učešće na Samitu Rio+20).
d)
NSOR CG 2014-2020. godine treba da razmotri i eventualno dopuni postojeći set vizija održivog razvoja Crne Gore u kontekstu napretka u ostvarivanja prioritetnih političkih procesa, odnosno integracija u EU i NATO.

NSOR CG 2014-2020. godine treba da sadrži osvrt na postojeći institucionalni sistem održivog razvoja, revidira opšte pokazatelje održivosti, definiše načine finansiranja sprovođenja Strategije kao i dā scenarije finansiranja održivog razvoja na nivou države.