Zagreb: „Regionalna radionica o praćenju napretka na području saradnje države i civilnog društva u procesu pristupanja Evropskoj uniji “

Nakon on-line usaglašavanja, juče su načelno definisane ključne preporuke sa Regionalne radionice o praćenju napretka na područiju saradnje države i civilnog društva u procesu pristupanja Evropskoj uniji, koju su, 22. novembra o g. u Zagrebu, organizovali Ured za udruge Vlade Republike Hrvatske i Centar izvrsnosti Ministarstva vanjskih i europskih poslova Republike Hrvatske, a u čijem radu je učestvovala Danka Latković, šefica Kancelarije za saradnju sa nevladinim organizacijama. 

Osnovni cilj radionice je bio dalje jačanje saradnje državnih tijela/institucija zemalja Jugoistočne Evrope u praćenju napretka po pitanju stvaranju poticajnog okruženja za razvoj civilnog društva, a predstavlja nastavak aktivnosti započetih tokom Regionalnog sastanka državnih institucija odgovornih za odnose sa organizacijama civilnog društva, održanom u Zadru (Hrvatska), u septembru 2012.godine, kao i na Konferenciji o odnosima između organa državne uprave i organizacija civilnog društva, održanoj u Ankari (Turska), u aprilu 2013.godine. 

U radu skupa učestvovali su predstavnici državnih-vladinih organa odgovornih za saradnju sa organizacijama civilnog društva zemalja Jugoistočne Evrope, kao i nekoliko međunarodnih eksperata za civilno društvo, te predstavnika međunarodnih organizacija / donatorskih agencija. 

Učesnici skupa su se saglasili da stvaranje podsticajnijeg okruženja za razvoj civilnog društva zahtijeva investiranje u osnaživanje organizacija civilnog društva kako bi bile efektivni i odgovorni akteri, ali isto tako i u izgradnju kapaciteta državnih organa i kreatora politika u stvaranju sadržajnog i konstruktivnog dijaloga sa civilnim društvo, tako da poboljšanje odnosa između države i civilnog društva predstavlja neophodan preduslov za održivost i nepovratnost reformi preduzetih u ovoj oblasti kroz proces pridruživanja Evropskoj uniji.

Na radionici je razgovarano o Nacrtu Smjernica Evropske komisije – Generalnog direktorata za proširenje za podršku civilnom društvu u zemljama proširenja za period 2014-2020, posebno o ključnim indikatorima na osnovu kojih može biti implementirana redovna samoprocjena napretka saradnje između državnih institucija i organizacija civilnog društva, kao preduslov za održivost reformi koje zemlje u regionu treba da preduzmu na svom putu ka Evropskoj uniji. 

Ocijenjeno je da Smjernice Generalnog direktorata za proširenje za EU podršku civilnom društvu u zemljama proširenja za period 2014-2020, još uvijek nisu dovoljno promovisane i priznate kao važan i vrijedan instrument za promovisanje reformi u oblasti podsticajnog okruženja za razvoj civilnog društva, a mogu dati rezultate samo ako su jasno određena mjerila specifična za određenu zemlju definisana u saradnji sve tri zainteresovane strane: civilnog društva-vlada-Evropske unije. Zbog toga je i jedna od preporuka da treba uložiti dodatni napor u promovisanju ovog instrumenta među državnim organima na svim nivoima, organizacijama civilnog društva, akademskim zajednicama, medijima i građanima, te organizovati tzv. “kick-off” događaj na regionalnom nivou kao i niz državnih događaja na kojima će Smjernice biti promovisane, zajedno sa internet platformom kada bude uspostavljena.

Sljedeća važna preporuka je u funkciji omogućavanja sistematičnije razmjene kao i transparentnijeg praćenja napretka u oblasti stvaranja podsticajnog okruženja za razvoj civilnog sektora, pa je ocijenjeno da postoji potreba za novim online sredstvima/platformom, koja bi bila usaglašena sa indikatorima u Smjernicama za EU podršku civilnom društvu u zemljama proširenja za period 2014-2020, tako da bi se mogao pratiti napredak u svim zemljama. Platforma bi, takođe, omogućila distribuciju analiza, članaka, pojmovnika, vijesti, video zapisa i sl, koji bi bili od značaja za ključne aktere razvoja civilnog društva u regionu.

Za mjerenje napretka na nivou zemlje, bitno je postići dogovor o specifičnim mjerilima EU podrške civilnom društvu u određenoj zemlji, uzimajući u obzir lokalni kontekst I mjerenje napretka zasnovanog na mjerljivim rezultatima. 

Preporučeno je da Vlade u zemljama proširenja treba da pripremaju godišnje izvještaje o implementaciji Smjernica, kao dijela Izvještaja o napretku Evropske komisije, te da teme o ulozi i uključivanju civilnog društva, treba da dobiju istaknutije mjesto u političkom dijalogu između EU i nacionalnih vlada. 

Učesnici skupa, među kojima je bio i predstavnik TACSO projekta, preporučili su da bi TACSO mogao da organizuje regionalne tematske događaje srodnih institucija, diskusije i seminare o konkretnim indikatorima predloženim u Smjernicama (npr: sastanci predstavnika ministarstava finansija na temu poreskih / fiskalnih politika organizacija civilnog društva, itd.). Takođe je važno organizovanje međusektorskih događaja na kojima bi svi relevantni akteri bili angažovani u procesima podizanja svijesti vezano za korišćenje smjernica kao alata za monitoring ali i za programiranje, naročito IPA sredstava. 

Izgradnja kapaciteta državnih organa za razvijanje konstruktivnog dijaloga sa civilnim društvom predstavlja neophodan preduslov za održivost i nepovratnost reformi preduzetih u procesu pristupanja Evropskoj uniji. Zbog toga treba da bude razvijen sistematičniji pristup izgradnji kapaciteta državnih službenika u vladinom sektoru, naročito za menadžment na višem nivou, a u vezi sa tim je preporučeno da se razmotri mogućnost ustanovljavanja godišnje nagrade za javne institucije u zemljama proširenja za takmičenje u dopirnosu podsticajnom okruženju za civilno društvo. Godišnje nagrade bi bile u funkciji motivisanja i stimulisanja- nagrađivanja vladinih inicijativa u IPA zemljama za njihove napore da budu otvoreniji, odgovorniji i imaju više razumijevanja za civilno društvo i građane, a slično nagrađivanje moglo bi biti organizovano i za najuspješniju praksu zastupanja organizacija civilnog društva. 

Za Regionalnu škola za državnu upravu u Danilovgradu (ReSPA), ocijenjeno je da treba da održava redovne seminare za državne službenike na temu saradnja države i organizacija civilnog društva, s obzirom na to da je ovo preduslov efektivne reforme državne uprave, a pored toga, i nacionalne škole za državnu upravu u zemljama regiona, treba da uvedu ovu vrstu obuke u svoje redovne godišnje planove aktivnosti. 

Kako je u toku proteklih dvadeset godina u jugoistočnoj Evropi razvijana temeljna ekspertiza u oblasti razvoja civilnog društva, a ispunjavanje ciljeva postavljenih u Smjernicama Generalnog direktorata za proširenje ponekad zahtijeva specifične sposobnosti i znanje koje se ne može uvijek naći u nacionalnim vladama / organizacijama civilnog društva u određenoj zemlji, to se jedna preporuka odnosi i na organizovanje stažiranja, studijskih posjeta i drugih oblika razmjene među državnim organima u cilju podrške efektivnijoj implementaciji nacionalnih politika koje utiču na podsticajno okruženje za civilno društvo. 

Dakle, redovna komunikacija i saradnja između državnih organa koji se bave političkim pitanjima vezanim za razvoj civilnog društva pokazali su se od velike koristi i sa njima treba nastaviti i formalizovati ih gdje god je moguće. 

IZ KANCELARIJE ZA SARADNJU SA 

NEVLADINIM ORGANIZACIJAMA