Saopštenje: Generalna direktorica Ivana Vojinović: Rezultati mjerenja ukazali na značaj sprovođenja projekta “Mapiranje radona u Crnoj Gori i unapređenje nacionalnog sistema zaštite od radona”

U okviru realizacije projekta “Mapiranje radona u Crnoj Gori i unapređenje nacionalnog sistema zaštite od radona” Crnu Goru je u periodu od 25. do 27. avgusta posjetio Francesko Bokiki, koordinator Naučnog komiteta Italijanskog nacionalnog radonskog programa i renomirani ekspert i poznavalac oblasti zaštite od radona.

Generalna direktorica za životnu sredinu i klimatske promjene, Ivana Vojinović, tom prilikom razgovarala je sa Franceskom Bokikijem, te istakla činjenicu da su rezultati mjerenja, u okviru godišnjeg Programa sistematskog ispitivanja radioaktivnosti u životnoj sredini, dodatno ukazali na značaj sprovođenja ovog projekta i učešća eksperata u projektnom timu, kojim rukovodi akademik prof. dr Perko Vukotić.

Sagovornici su se složili da je podizanje svijesti o zaštiti od radona najvažniji dio projekta, te da je neophodna kontinuirana aktivnost, a mapiranje teritorije Crne Gore samo je početak niza aktivnosti. Bokiki je izrazio zadovoljstvo zbog pristupu koji Crna Gora ima u rješavanju ovog problema i čestitao na izboru projektnog tima.

Tokom razgovora konstatovano je da radon predstavlja problem jedino ako se ignoriše, u suprotnom je rješiv, a Crna Gora je na putu da izgradi svu neophodnu infrastrukturu, upravo kroz projekat “Mapiranje radona u Crnoj Gori i unapređenje nacionalnog sistema zaštite od radona“. Ekspertski tim čini 12 renomiranih stručnjaka u oblasti zaštite od zračenja.

***

Sistematski pristup rješevanja problema povećane koncentracije gasa radona u boravišnim prostorijama pokrenuli su Ministarstvo održivog razvoja i turizma i Agencija za zaštitu životne sredine, te Crnogorska akademija nauka i umjetnosti. Projekat “Mapiranje radona u Crnoj Gori i unapređenje nacionalnog sistema zaštite od radona“ odobrila je Međunarodna agnecija za atomsku energiju (IAEA).

Glavni ciljevi projekta su završetak mapiranja radona u Crnoj Gori, objektivnija procjena srednje efektivne doze za stanovništvo zbog udisanja radona, edukacija, jačanje kadrovskih i institucionalnih kapaciteta, inoviranje nacionalne radonske legislative u cilju njenog usaglašavanja sa direktivama Evropske unije i standardima IAEA, kao i priprema nacionalne Strategije za zaštitu od radona sa Akcionim planom. Zatim, izmjena Zakona o izgradnji objekata i uređenju prostora, izrada novog Zakona o zaštiti od jonizujućeg zračenja i radijacionoj sigurnosti i pravilnika koji uređuju pitanje radona. Partnerske institucije u projektu su: Ministarstvo zdravlja, Ministarstvo prosvjete, Univerzitet Crne Gore, Zavod za metrologiju i D.O.O. „Centar za ekotoksikološka ispitivanja“.

Misija OEBS u Crnoj Gori i UNDP, takođe, podržavaju napore nadležnih institucija, a samim tim i građane Crne Gore, kako bi se uspješno realizovao Projekat.

Na putu evropskih integracija Crna Gora je u obavezi da u okviru pregovaračkog Poglavlja 15 - Energetika, podoblast Nuklearna sigurnost i zaštita od zračenja, transponuje odredbe prava Evropske unije u ovoj oblasti u svoj nacionalni strateški i zakonodavni okvir.