SAOPŠTENJE : NASTAVLJA SE TREND SNAŽENJA INTEGRITETA

Dana 16.12.2014.godine u Upravi carina, Direktor Vladan Joković održao je sastanak sa predstavnicima Sindikalne organizacije Uprave carina, Etičkog odbora, regionalnim Povjerenicima za etiku i službenicima Odjeljenja za unutrašnju kontrolu.

Tema sastanka bila je sumiranje postignutih rezultata u kontekstu održavanja visokog nivoa integriteta službe i unapređenje daljeg antikoruptivnog djelovanja, kroz zajedničke aktivnosti svih segmenata carinske službe. Konstatovano je da, principijelnost u poštovanju nulte stope tolernacije na korupciju i aktivnosti koje Uprava carina preduzima na planu jačanja integriteta nijesu jednokratne ili kampanjske, već permanentne, sveobuhvatne i u saglasnosti sa najvišim evropskim standardima u toj oblasti. Takođe, zajednički je razmotrena situacija po pitanju korupcije i integriteta u Upravi carina i istaknuta puna funkcionalnost uspostavljenih mehanizama u zajedničkom sprovođenju antikoruptivnih mjera: menadžmenta na svim nivoima rada Uprave, kontrolnih jedinica, Etičkog odbora i Sindikalne organizacije.

Naime, u prethodnom periodu Etički odbor i Povjerenici za etiku preduzeli su niz aktivnosti u promovisanju i poštovanju najvećih etičkih standarda. Sprovođenjem monitoringa primjene etičkih normi i kroz zajedničko djelovanje sa predstavnicima poslovne zajednice, na lokalnom nivou, doprinijeli su stvaranju antikoruptivnog pritiska i efikasne primjene antikoruptivne strategije Uprave carina. Poboljšanje antikoruptivnog ambijenta i u budućim aktivnostima je imperativ, a proaktivnost poslovnog okruženja je ključna za postizanje neophodnog sinergetskog efekta posebno imajući u vidu da snažno partnerstvo na toj relaciji smanjuje mogućnost za zloupotrebe i pogoduje ekonomskom napretku Crne Gore. Takođe je istaknut i doprinos Sindikalne organizacije, koja je u prethodnom periodu sprovela niz aktivnosti na planu jačanja svijesti i ukazivanja svojim članovima na štetno dejstvo korupcije i važnosti poštovanja etičkih principa i integriteta.

Potvrđujući značaj dosljedne implementacije odredbi Etičkog kodeksa i propisa kojima je uređena oblast službeničkih odnosa, istaknuta je važnost kontinuirane realizacije edukativnih aktivnosti, sa ciljem stvaranja odgovornih carinskih službenika. Podsjećanja radi, u prethodnom periodu kroz specifične obuke na temu integriteta, etike i borbe protiv korupcije je prošlo preko 180 carinskih službenika, što predstavlja 55% službenika koji rade u osnovnoj djelatnosti.

Takođe, postojećim Etičkim kodeksom, kao jedan od preventivnih i kontrolnih antikoruptivnih mehanizama, propisana je obaveza prijavljivanja imovine i prihoda carinskih službenika. U cilju unapređenja instituta prijave imovine, Uprava carina je implementirala obavezu prijavljivanja imovine i prihoda Upravnika PJ Carinarnica i Šefova Carinskih ispostava Komisiji za sprječavanje sukoba interesa, posebno imajući u vidu specifičnost rada carinske službe, kao i činjenicu da u ovom organu određeni broj službenika obavljaju poslove i zadatke radnih mjesta na kojima postoji visoko izražen stepen mogućeg nastanka konflikta interesa.

Tokom sastanka su prezentirani rezultati i važnost antikoruptivne javne kampanje »Korupcija nije opcija«, koju je Uprava carina pokrenula u cilju promovisanja načina na koje građani mogu prijaviti korupciju i ohrabrivanja što većeg broja građana da sumnje u postojanje korupcije prijave. U cilju zajedničke borbe i nulte stope tolerancije na korupciju, Uprava carina je u januaru tekuće godine organizovala Okrugli sto sa predstavnicima NVO sektora, na kojem je prezentovana kampanja i antikoruptivni mehanizmi Uprave carina. Predstavnici NVO su pohvalili rezultate i dostignuća Carinske službe u prethodnom periodu, naglašavajući pozitivne iskorake u saradnji sa NVO, što čini Upravu carina otvorenijom i transparentnijom. Proaktivan pristup Uprave carina u borbi protiv korupcije i jasna poruka fizičkim i pravnim licima upućena putem javne kampanje je rezultirala pozitivnim efektima i rastom povjerenja građana, što potvrđuje i oko 70 prijava koje su građani uputili putem uspostavljenih mehanizama za prijavu nepravilnosti u radu Carinske službe.

Na sastanku je posebno apostrofiran značaj sprovedene cjelovite analize svih radnih mjesta, koja su prema opštoj procjeni unutrašnjih i spoljnih faktora podložni nastanku i razvoju korupcije i drugih oblika nezakonitog ili neetičkog ponašanja. Na osnovu ove analize izrađena je Mapa rizika pojedinačnih radnih mjesta i organizacionih jedinica Uprave carina, koja u sebi sadrži indikatore i nivoe izloženosti riziku. Istaknuto je da su strani eksperti, iz ove oblasti, u potpunosti podržali snažnu opredijeljenost Uprave carina u borbi protiv korupcije, sa posebnim osvrtom na izrađenu Mapu rizika, koja može poslužiti i drugim državnim organima kao primjer dobre prakse u jačanju integriteta. Na osnovu mape rizika, Uprava carina je u martu tekuće godine usvojila Plan integriteta, koji predstavlja interni antikorupcijski akt i sadrži skup mjera pravne i praktične prirode kojima se sprječavaju i otklanjaju mogućnosti za nastanak i razvoj neetičkog, nezakonitog i koruptivnog ponašanja.

Novina koju je Uprava carina kreirala u prethodnom periodu, u unapređenju integriteta i efikasnog upravljanja ljudskim resursima, su tzv. Integrity testovi carinskih službenika, koji se realizuju u saradnji sa referentnim stručnjacima iz oblasti psihologije i na osnovu kojih se dobijaju precizni profili ličnosti službenika, sa više aspekata. Integrity testovi predstavljaju snažan impuls predanog jačanja integriteta, te će aktivnosti na njegovoj realizaciji biti nastavljene i u budućem periodu.

Sumirajući rezultate ostvarene u prethodnom periodu, učesnici sastanka su zaključili da je uspostavljen sistem u borbi protiv korupcije funkcionalan, kako kroz prevenciju tako i kroz dosljedno sprovođenje represivnih mjera. Osvrćući se na pojedinačne slučajeve neetičkog i neprofesionalnog rada, zaključeno je da je broj nepravilnosti smanjen u odnosu na prethodne godine, te da istraživanja sprovedena unutar institucije ukazuju na trend snaženja integriteta. U prethodnom periodu, kroz nepristrasnost, zakonitost i efikasnost u odlučnom nastojanju da se iskorijeni neprofesionalan rad i postupanje carinskih službenika obezbijeđena je puna kredibilnost vođenja disciplinskih postupaka. Naime, izrečene su disciplinske mjere zbog težih povreda službene dužnosti, i to: za 4 službenika izrečena je disciplinska mjera- prestanak radnog odnosa, 1 službenik je suspendovan do okončanja krivičnog postupka, dok je za 2 službenika u toku postupak utvrđivanja disciplinske odgovornosti. Napomenuto je, da su u toku krivični postupci protiv 17 carinskih službenika, zbog krivičnih djela primanje mita i zloupotreba službenog položaja. Protiv 3 carinska službenika su pokretnuti krivični postupci u tekućoj godini, zbog krivičnih djela zloupotreba službenog položaja i nesavjestan rad u službi, dok su za 14 carinskih službenika u toku krivični postupci, koji su pokrenuti u prethodnim godinama, zbog krivičnih djela primanje mita i zloupotreba službenog položaja.

Na kraju je konstatovano, da je Uprava carina pokazala čvrstu opredijeljenost, generisanu od strane menadžmenta, i najveći stepen principijelnosti u sprječavanju i sankcionisanju koruptivnih radnji, te kreiranju sistema u kome su ljudi, koji rade odgovorno, u postupnosti zaštićeni. Učesnici sastanka su saglasni da je integritet najvažniji kriterijum za napredovanje carinskih službenika, te da je u budućem periodu neophodno nastaviti aktivnosti na dosljednoj realizaciji mjera definisanih Planom integriteta. Takođe je zaključeno, da je neophodno nastaviti kontrolne aktivnosti rukovodećeg kadra u dijelu praćenja rada zaposlenih i preduzimanja mjera zbog povreda etičkih standarda i pravila ponašanja, čijim radom rukovode, te s tim u vezi sprovođenje kontinuirane kaznene politike po pitanju nezakonitosti sa elementima korupcije.