Radni doručak sa predstavnicima medija povodom Doing Business izvještaja Svjetske banke za 2015. - teze

Crna Gora napredovala na Doing Business listi 11 mjesta u odnosu na prethodnu godinu u oblasti izdavanja građevinskih dozvola

*Crna Gora je na Doing Business listi Svjetske banke 2015. napredovala za 11 mjesta u oblasti izdavanja građevinskih dozvola zauzimajući 91. mjesto.

*Samo od 2013. naša zemlja je, kada je riječ o građevinskim dozvolama, napredovala sa 176. na 91. mjesto.

*Reforme u oblasti građevinarstva se sprovode u kontinuitetu od 2008. godine, tj. od usvajanja Zakona o uređenju prostora i izgradnji objekata.

*Do početka reforme 2008, investitor je prolazio kroz 31 proceduru, a samim tim i kroz 31 organ odnosno instituciju prilikom izdavanja dozvole. Prema trenutnom zakonskom rješenju investitor prolazi kroz dvije procedure (izdavanje urbanističko-tehničkih uslova i građevinske dozvole).

*Takođe, sada se primjenjuje tzv. „jednan šalter“ što znači da se investitor za izdavanje dozvole obraća samo jednom organu – onom koji izdaje dozvolu, bilo da je riječ o ministarstvu ili opštini.

*Od uvođenja sistema ''jedan šalter'' Ministarstvo vrši monitoring nad radom lokalnih uprava. Takođe, kako prema važećem zakonskom rješenju, lokalne uprave izdaju 95% građevinskih dozvola, Ministarstvo je sprovodilo i edukaciju službenika zaposlenih u lokalnim organima na radionicama organizovanim tokom 2014. i 2015. godine u cilju sprovođenja pomenutog sisitema na jedinstven način na teritoriji CG i to je prepoznato u najnovijem Doing Business izvještaju.

*Osim skraćenja procedura i uvođenja jednog šaltera, reforme koje su sprovođene odnosile su se na veću efikasnost i ekonomičnost u izdavanju dozvola. Tako su, Izmjenama i dopunama Zakona o uređenju prostora i izgradnji objekata iz 2013, ukinute takse za izdavanje dozvola, ali i skraćeni rokovi za izdavanje istih.

*Istim izmjenama Zakona iz 2013. predviđeno da se za 30 dana izdaju urbanističko-tehnički uslovi, a takođe za svega 30 dana i građevinska dozvola (osim za objekte za koje je potrebna strateška procjena uticaja na životnu sredinu) – dakle ukupno 2 mjeseca, dok su rokovi za izdavanje UTU i građevinske dozvole npr. 2009. u praksi iznosili 281 dan.

*Tokom reformi prethodnih godina, obavještavanje javnosti o procesima izdavanja dozvola i donošenja planskih dokumenata, je bio jedan od prioriteta. U tom kontekstu, propisana je obaveza opština da na svojim sajtovima objavljuju zahtjeve za izdavanje dozvola, izdate građevinske dozvole i planska dokumenta. Predviđene su i kaznene odredbe za neobjavljivanje podataka, što je rezultiralo aktivnostima na izradi internet stranica lokalnih uprava i njihovim ažuriranjem.

*Pitanje koje je od posebne važnosti je ekonomičnost izdavanja dozvola. Kako je već napomenuto, zakonskim izmjenama ukinute su takse na izdavanje građevinske dozvole. Takođe, naknada za komunalno opremanje se više ne plaća za: 1. izgradnju objekata od opšteg interesa, 2. rekonstrukciju objekata i postrojenja koji svojim sadržajem predstavljaju rizik za životnu sredinu i zdravlje ljudi, 3. izgradnju, odnosno postavljanje pomoćnih objekata koji služe korišćenju stambenog i drugog objekta i pristupnih rampi, liftova i sličnih objekata za pristup i kretanje lica smanjene pokretljivosti i lica sa invaliditetom. Osim toga, Vlada je 2014. u saradnji sa opštinama donijela odluku o smanjenju cijene naknade za komunalne opremanje za objekte namijenjene za proizvodnju ili preradu ili skladištenje, kao i za primarne ugostiteljske objekte.

*Na nivou Crne Gore u 2015 godini, zaključno sa III kvartalom, ukupno je izdato 665 građevinskih dozvola.

Uticaj na turizam

*Nakon intenziviranja sveukupnih podsticaja Vlade, uključujući i ove koji se odnose na proces izdavanja dozvola, javlja se značajno interesovanje investitora za izgradnju visokokategorisanih hotela kao i za rekonstrukciju postojećih u cilju podizanja nivoa kategorije hotela. Realizacijom tih investicija i opštine i država će biti na dobitku (podaci dolje).

*U tom kontekstu napominjemo da je u posljednjih 4 godine vrijednost investicija u viskokvalitetni turizam bilježila evidentan rast, zbog, između ostalog, pomenutih podsticaja. To je uslovilo da (samo na osnovu već izdatih građevinskih dozvola za hotele) imamo u posljednjih 4 godine vrijednost planiranih investicija u iznosu od 180.177.815 €. U tom smislu, najveći efekat se ostvario u 2014. godini gdje je vrijednost investicija iznosila 74.323.764 €, što predstavlja porast za više od 50% u odnosu na prethodni period.

*Kada je riječ o uporednim podacima za građevinske dozvole, situacija je sljedeća: u 2011. godini je izdato 6 građevinskih dozvola za hotele, u 2012. godini je izdato 9 građevinskih dozvola, u 2013. godini (nakon izmjena i dopuna Zakona o uređenju prostora i izgradnji objekata) je izdato 10 građevinskih dozvola, dok je u 2014. godini izdato 24 građevinske dozvole za hotele (visoke kategorije). Valja napomenuti i da se od 2013. biljezi trend rasta izdavanja dozvola za hotele visoke kategorije za 140% .

Zaključak

*Svrha pomenutih aktivnosti bila je: Integracija Crne Gore u EU i održivi razvoj, razvoj pravnog i institucionalnog okvira kao okosnice sistema uređenja prostora i njegova adekvatna implementacija, te kontinuitet kapitalnih investicija.

*Prostorno uređenje i izgradnja objekata sa akcentom na izdavanje građevinskih dozvola je multidisciplinarni, veoma složeni proces, koji ima izuzetan značaj za razvoj svake države. Stoga su reforme u ovoj oblasti važan dio sveukupnih reformi ekonomskog i društvenog ambijenta Crne Gore. Ovo se, prije svega, odnosi na stvaranje legislativnih i sprovedbenih uslova za kvalitetnu valorizaciju prostora, podsticanje preduzetničke inicijative i ulaganje stranog kapitala i, u konačnom, cjelovit razvoj države u skladu sa identitetom prostora.