Saopštenje: trening o "Menadžmentu i vježbama simulacije u slučaju sumnje na pojavu bolesti Slinavka i Šap"

U okviru IPA 2011 projekta "Jačanje veterinarskih službi Crne Gore” 21. i 22. oktobra 2015. godine organizovan je trening o "Menadžmentu i vježbama simulacije u slučaju sumnje na pojavu bolesti Slinavka i Šap" .

Treninzi su održani u Podgorici i Bijelom Polju, a učesnici na treningu su bili službenici Veterinarske uprave, veterinatrski inspektori iz Uprave za inspekcijske poslove - veterinarska inspekcija, te veterinari iz veterinarskih ambulanti.

Obuka je uključivala dvije podjedinice; teorijsku i praktičnu. Tokom teorijske obuke, tim lider projekta dr Federigo Santini i dr Sunčica Boljević, samostalni savjetnik u Veterinarskoj upravi su predstavili status bolesi u Crnoj Gori, pravni okvir (Pravilnik o mjerama za sprečavanje pojave, otkrivanje, suzbijanje i iskorijenjavanje bolesti slinavka i šap (Službeni list CG, br. 38/2015), Plan upravljanja kriznim situacijama u slučaju pojave slinavke i šapa (Službeni list CG, br. 56/2015)), istorijat i etiologiju bolesti, kliničke simptome, procjenu starosti lezija, dijagnozu – kliničku i laboratorijsku, mjere i postupanja u slučaju sumnje i potvrde bolesti, epizootiološko ispitivanje, uslove za sprovođenje hitne vakcinacije kao i praktični priručnik za veterinare u slučaju sumnje i pojave epidemije bolesti slinavka i šap.

Učesnici su potom imali priliku da učestvuju u vježbama simulacije na farmama u blizini Bijelog Polja (Bistrica) i Podgorice (Donja Gorica) gdje su demonstrirane praktične procedure i mjere koje se primjenjuju u slučaju sumnje na bolest slinavka i šap.uz aktivno učešće svih lica prisutnih na treningu.

Učesnici su pokazali veliko interesovanje za ovu temu i interakcija i razmijenjena iskustva između kolega je bila na zavidnom nivou na zadovoljstvo kako učesnika tako i predavača. 

Da se podsjetimo:

Slinavka i šap spada u naročito opasne zarazne bolesti, i jedna je od najkontagioznijih zaraznih bolesti od koje oboljevaju papkari (goveda, svinje, ovce, koze, jelene, losove, antilope i bizone,…) Bolest se rijetko javlja kod drugih vrsta životinja i kod ljudi. Karakteriše je veoma naglo i brzo širenje.

Pojava ove bolesti izaziva velike negativne socio-ekonomske posljedice za državu i šire okruženje i može dovesti do ugrožavanja opstanka populacije domaćih papkara: goveda, ovaca, koza i svinja. Pojava bolesti dovodi do ograničavanja unutrašnje i međunarodne trgovine ovim vrstama proizvodnih životinja i proizvodima životinjskog porijekla.

Uzročnik bolesti je visokopateogeni RNK virus koji pripada porodici Picornaviridae, rod Aphtovirus. Postoji sedam imunološki i serološki različitih tipova virusa slinavke i šapa (A,O,C, SAT1, SAT2, SAT3 i Asia 1) od kojih svaki ima više tipova za koje ne postoji unakrsna zaštita.

Tipovi A-O-C su rasprostranjeni širom Južne Amerike, Sjeverne Afrike i na Srednjem Istoku; u Centralnoj i Južnoj Africi je prisutan tip SAT; tip Azija je prisutan na Dalekom Istoku, iako je bilo izolovanih slučajeva u Turskoj i Grčkoj. U 2001.godini je izbila ozbiljna zaraza slinavke i šapa u Evropi koja je zahvatila Englesku, Irsku, Holandiju i Francusku, prouzrokovana O1 serotipom virusa.

Slinavka i šap je visokozarazna bolest koja se prenosi kretanjem zaraženih ili kontaminiranih životinja, proizvoda, ljudi ali i putem vjetra. Zaražene životinje produkuju velike količine virusa, čak i prije pojave simptoma bolesti. Bolest se prenosi direktnim i indirektnim kontaktom. Virus je jako otporan u okruženju gdje je prisutna bolest i unutar iste farme se može lako proširiti između različitih sektora, putem lica, alata, slame i đubriva. Značajnu ulogu igraju živi vektori (ljudi) i neživi vektori (vozila, oprema). Virus slinavke i šapa se može širiti vazduhom, posebno u umjerenim zonama, do 60 kilometara kopnom i 300 km morem. U slučaju povoljnih klimatskih i uslova sredine i uslijed prisustva zaraženih životinja, virus se prenosi aerosolom kao i putem vjetra na velike udaljenosti.

Na infekciju su najprijemčljivija goveda, zatim svinje pa ovce i koze.

Svinje pojačavaju infekciju i utiču na masovnu produkciju virusa respiratornim putem, putem aerosola. Ovce i koze mogu ispoljavati blage i neuočljive kliničke simptome i zato mogu imati značajnu ulogu u održavanju i širenju infekcije.

Bolest se manifestuje febrilnim stanjem i pojavom karakterističnih vezikula (afti) i erozija na sluzokoži usta, jeziku, nosnom ogledalu, koži mlečne žlezde, između papaka i na kruni papaka. Bolest može da ima i maligni tok, uglavnom kod mladih životinja i on se manifestuje degeneracijom skeletnih mišića i srca i završava uginućem. Kod divljih papkara infekcije su subkliničke. Kod ljudi bolest protiče u blagoj formi sa brzim ozdravljenjem.

Zabranjen je terapijski tretman – liječenje ili davanje hiperimunih seruma protiv slinavke i šapa kao i vakcinacija životinja, osim u slučajevima i na način propisanim Pravilnikom o mjerama za sprječavanje pojave, otkrivanje, suzbijanje i iskorijenjavanje bolesti slinavka i šap (Službeni list CG, broj 38/15).

U slučaju pojave slinavke i šapa sprječavanje pojave i iskorjenjivanje vrši se sprovođenjem mjera u skladu sa Planom upravljanja kriznim situacijama u slučaju pojave slinavke i šapa (Službeni list CG, br. 56/2015) i Pravilnikom o mjerama za sprječavanje pojave, otkrivanje, suzbijanje i iskorijenjavanje bolesti slinavka i šap.

Na osnovu raspoloživih podataka, ova bolest nikada nije zabilježena u Crnoj Gori.

Slinavka i šap je registrovana na području bivše zajednice 1996.godine na teritoriji Kosova. Efikasnim stručnim veterinarsko sanitarnim i zoohigijenskim i drugim zaštitnim mjerama spriječena je pojava i unošenje bolesti sa teritorije Kosova.

Crna Gora od 2006. godine ima status države zvanično slobodna od slinavke i šapa, bez vakcinacije, dobijen od strane Međunarodne organizacije za zdravlje životinja ( World Organisation for animal health-OIE).

Ovdje možete preuzeti:

         Pravilnik o mjerama za sprječavanje pojave, otkrivanje, suzbijanje i iskorijenjavanje bolesti slinavka i šap (Službeni list CG, broj 38/15)

         Pravilnik o mjerama za sprječavanje pojave....pdf

         Plan upravljanja kriznim situacijama u slučaju pojave slinavke i šapa (Službeni list CG, br. 56/2015)

         Plan upravljanja kriznim situacijama u slucaju pojave slinavke i šapa.pdf

         Priručnik za veterinare u slučaju sumnje i pojave bolesti slinavka i šap

         Prirucnik za veterinare SIŠ.pdf