Saopstenje MPRR povodom aktivnosti na suzbijanju ambrozije

Mjere suzbijanja ambrozije, korovske biljke koja ima negativan uticaj na biodiverzitet i ljudsko zdravlje jer izaziva alergije, daju rezultate na lokacijama na kojima su se sprovodile tokom prethodne vegetacijske sezone. Kroz ovogodišnji monitoring utvrđene su i lokacije na kojima je ambrozija i dalje znatno rasprostranjena, što zahtjeva da se hitno primjene fitosanitarne mjere za suzbijanje.

Ambrozija (Ambrosia artemisiifolia L.) je jednogodišnja i invazivna biljna vrsta koja, kako se procjenjuje, izaziva više od polovine svih polenskih alergija. Ova vrlo prilagodljiva i otporna biljka, na području Crne Gore uglavnom se javlja duž saobraćajnica (puteva i pruga), na degradiranim mjestima u okviru urbanizovanih područja na kojima je biljni pokrivač gotovo u potpunosti uništen. Rjeđe se javlja kao korov u usjevima, iako u nekim zemljama bližeg okruženja predstavlja veliku opasnost za poljoprivredu.

Uprava za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove Ministarstva poljoprivrede i ruralnog razvoja - Sektor za fitosanitarne poslove u okviru godišnjih programa fitosanitarnih mjera radi monitoring ambrozije od 2013. godine. Monitoring obuhvata obilazak terena, kartiranje populacija, pripremanje izvještaja i alarmiranje nadležnih službi ili vlasnika privatnih posjeda na kojima je vrsta zabilježena, kao i edukaciju o ambroziji i organizovanje akcija suzbijanja. Cilj je da se utvrdi rasprostranjenost i prati životni ciklus ove vrsrte, radi pravovremenog sprovođenja mjera suzbijanja.

Tokom sprovedenog trogodišnjeg monitoringa, tokom 2013. i 2014. godine, zaključeno je da se areal ove vrste jako brzo širi i da je neophodna primjena fitosanitarnih mjera. Donijet je Pravilnik o fitosanitarnim mjerama za suzbijanje i uništavanje korovske biljke ambrozija kojim su propisane mjere za suzbijanje i uništavanje ambrozije u toku vegetacione sezone. Utvrđeni su i subjekti koji sprovode ove mjere, a to su: vlasnici nepokretnosti poljoprivrednog obradivog i neobradivog zemljišta, šuma, lovišta; vlasnici i korisnici građevinskog zemljišta; pravna lica koja upravljaju vodotocima, javnim putevima, željezničkim prugama, nacionalnim parkovima i zelenim površinama. U skladu sa Zakonom o zdravstvenoj zaštiti bilja svi držaoci bilja dužni su da preduzmu propisane fitosanitarne mjere u cilju uništavanja i sprečavanja širenja ove vrste. Na sajtu Ministarstva i Uprave mogu se naći sve potrebne informacije o načinu uklanjanja i suzbijanja ambrozije.

S obzirom da je monitoring tokom prethodnih godina pokazao da je ambrozija u Crnoj Gori najviše prisutna uz saobraćajnice (pruge i puteve), prva obuka održana je za predstavnike Željezničke infrastrukture. Obuka je imala formu terenskog rada. Obilaskom dijela pruge na području Podgorice, učesnici su se upoznali sa morfološkim osobinama ambrozije i važnim markerima po kojima se ova vrsta pouzdano razlikuje od njoj sličnih. U ovoj akciji uklonjene su gotovo sve jedinke ambrozije na pomenutoj lokaciji. Predstavnici Željezničke infrastrukture nastaviće da sprovode redovne akcije uništavanja ove biljke duž pruge. Obuke ovog tipa biće nastavljene i u narednom periodu.

Monitoring tokom 2016-te godine započet je obilaskom lokaliteta na kojima je vršeno suzbijanje ambrozije tokom protekle vegetacijske sezone. Na području Zete i Virpazara, broj jediniki je znatno redukovan, dok je populacija u Risanskom zalivu u potpunosti suzbijena.

Uz magistralni put Podgorica-Cetinje, u neposrednoj blizini skretanja za Rijeku Crnojevića, zabilježen je porast broja i bujnosti jedinki ambrozije. Neke od njih su već oformile cvjetonosne glavice, tako da se suzbijanje mora što prije uraditi.

Ove godine ambrozija je počela ranije da cvjeta, pa se alarmiraju Putevi Crne Gore da u što kraćem periodu organizuju mjere suzbijanja ove vrste ne samo uz put Podgorica -Cetinje, već i Podgorica-Nikšić-Trebinje i Podgorica-Kolašin-Mojkovac-Bijelo Polje.

Na teritoriji Opštine Danilovgrad ambrozija je osim uz puteve, prugu i obalu Zete zabilježena i na obradivim površinama.

Kako suzbijati ambroziju

„Osnovne mjere uništavanja i kontrole širenja ambrozije su mehaničke i hemijske mjere. Mehaničko uklanjanje čupanjem biljke iz korijena je najefikasnija i ekološki najbezbjednija mjera. Ona se mora obaviti prije cvjetanja (kako bi se spriječilo stvararanje i oslobađanje polena), a kod zaostalih jedinki i prije formiranja sjemena (kako bi se spriječilo rasijavanje i širenje). Ovaj način suzbijanja je vremenski zahtjevan i iziskuje mnogo radne snage. Osobe koje suzbijaju ambroziju na ovaj način moraju zaštititi disajne ograne i kožu.

Košenje je drugi način mehaničkog uklanjanja. Obavlja se na visini do 5cm, jer ukoliko se pokosi na većoj visini ambrozija se lako regeneriše, pa može za 20-ak dana da ponovo cvjeta.

Hemijska borba podrazumjeva primjenu herbicida (sredstava za zaštitu bilja koja se koriste za suzbijanje korova). Ovo je veoma efikasna mjera borbe, ali koja negativno utiče na okolni živi svijet i zemljište. Kod izbora herbicida mora se voditi računa o mjestu gdje se suzbijanje vrši. Ukoliko se suzbijanje vrši na poljoprivrednoj površini treba koristiti selektivne herbicide, a na nepoljoprovrednim površinama mogu se koristiti totalni herbicidi. Kod primjene herbicida neophodno je pridržavati se propisanih uputstava kako ne bi došlo do trovanja ljudi i životinja i prekomjernog zagađenja životne sredine“.

PR Služba Ministarstva poljoprivrede i ruralnog razvoja