Intezivirati saradnju u oblasti nauke i tehnologije između Crne Gore i Republike Slovenije

Crnogorska delegacija učestvovala je na trećoj sjednici Mješovite komisije za ekonomsku saradnju između Crne Gore i Republike Slovenije, tokom koje je održano niz bilateralnih sastanaka. U radu Komisije, ispred Ministarstva nauke Crne Gore, učestvovala je sekretarka Ministarstva nauke Smiljana Prelević.

Sekretarka Prelević se susrela sa mr Iztokom Lesjakom, generalnim menadžerom Tehnološkog parka Ljubljana, Marjanom Majerič, zamjenicom generalnog direktora i Domen Bole, poslovnim menadžerom. Sastanku pored g-đe Prelević je prisustvovao g-din Ratko Bataković, izvršni direktor Inovaciono preduzetničkog centra Tehnopolis-Nikšić, i Stanica Popović, prvi savjetnik u Ambasadi CG u Ljubljani. Tokom sastanaka je ocijenjeno da je u narednom periodu neophodno intezivirati saradnju između Inovaciono-preduzetničkog centra Tehnopolis u Nikšiću i Naučno-tehnološkog parka u Podgorici sa Tehnološkim parkom Ljubljana.


Prilikom susreta sa gosp. Zdravkom Počivališekom, ministrom za ekonomski razvoj i tehnologiju Republike Slovenije, Prelević je predložila uspostavljanje saradnje Instituta za crnu metalurgiju u Nikšiću sa: Institutom za kovinske materijale i tehnologije u Ljubljani, i to putem Sporazuma o naučnoj saradnji koji je Institut za crnu metalurgiju uputio Institutu za kovinske materijale i tehnologije 20. maja 2016. godine; Institutom „Jožef Štefan“ u Ljubljani; Tehnološko - metalurškim fakultetom u Ljubljani; Metal Ravne; ACRONI Jesenice; Centrom za međunarodnu i razvojnu saradnju u Ljubljani. Ministar Počivališek je prihvatio predloženi koncept saradnje.


Na sastanku Prelević sa mr Urban Krajcerom, direktorom Direktorata za nauku, gosp. Titom Neubauerom, direktorom službe za međunarodnu saradnju i evropske poslove i gosp. Slavi Krušič, sekretarkom ove službe u Ministarstvu za obrazovanje, nauku i sport Republike Slovenije konstatovano je da je do sada naučna saradnja između dvije države bila veoma uspješna. Na osnovu Sporazuma iz 2008. godine o saradnji Crne Gore sa Slovenijom, do sada su ukupno realizovana 82 projekta, za koje je izdvojeno od obije države blizu pola miliona eura. Naučnici i istraživači iz Crne Gore su imali prilike da u Sloveniji rade na izradi magistarskih teza i doktorskih disertacija, objave zajedničke naučne radova na domaćim i inostranim konferencijama, odnosno međunarodnim časopisima, a jedan dio istraživanja bili su u prilici da odrade u Sloveniji, budući da su im bile dostupne laboratorije. Slovenačka strana je istakla da u Republici Sloveniji postoji 8 centara izvrsnosti koji funkcionišu kroz 3 entiteta i to: bazična nauka, kompetencije (aplikativni) i konzorcij, koji rade na zbližavanju i povezivanju nauke, fakulteta, instituta, univerziteta i firmi. Ova 3 entiteta se povezuju da bi došli do konačnih produkata za prodaju. Posebno znajući da je sad u Evropi “fil rouge” u vidu pametne specijalizacije najaktuelniji, ukazano je na pametnu specijalizaciju u Republici Sloveniji. Područja djelovanja centara izvrsnosti su jako široka, naročito u Sloveniji u IT sektoru, na području zdravlja i području centara kompetencije. Takođe, od slovenačke strane je naglašeno, da su centri izvrsnosti finansirani od strane strukturnih fondova EU, dok su u Crnoj Gori iz fonda Svjetske banke.

Zatim je crnogorska strana predstavila Centar izvrsnosti u bioinformatici u Podgorici, koji čini konzorcijum od 8 partnera, naučnih ustanova i privrednih subjekata. Istraživanja u Centru izvrsnosti su interdisciplinarnog karaktera. U Centru je angažovano 86 istraživača, iz više oblasti nauka, od kojih je 15 mladih istraživača - doktoranata i 5 postdoktoranata. Istraživački cilj Centra izvrsnosti je povećanje primjene i upotrebe najsavremenijih ICT tehnologija u oblastima održive poljoprivrede, monitoringa usjeva, ekosistema voda/mora i šuma, razvoja tehnika za kontrolu i smanjenje zagađenja vazduha, analize i standardizacije prehrambenih proizvoda, kontrole kvaliteta zemljišta i unapređenja javnog zdravstvenog sistema. Istraživanja u Centru izvrsnosti realizuju se u 6 laboratorija, od kojih su 4 postojeće, a 2 nove.

Nakon toga, dogovoreno je da se uspostavi saradnja Centra izvrsnosti u bioinformatici u Podgorici sa centrima izvrsnosti u Republici Sloveniji, u oblastima istraživanja: ICT, Poljoprivreda i hrana, Medicina i zdravlje ljudi, kao i saradnja prilikom apliciranja naučnih ustanova iz Crne Gore i Republike Slovenije u Okvirnom program EU “Horizont 2020”.