Inicijativa “Brzina ili život” u okviru Globalne sedmice bezbjednosti u saobraćaju

„Saobraćajne nezgode nisu nesreće koje se dešavaju slučajno, već rezultat sistemskih grešaka u trouglu čovjek-put-vozilo i mogu se spriječiti samo kroz udruženo djelovanje i sistemski pristup društva. Brzina je u samom srcu problema bezbjednosti u saobraćaju“ – kazala je Mina Brajović, šefica Svjetske zdravstvene organizacije na skupu pod nazivom „Brzina ili život“, koji su organizovali Vlada Crne Gore i Sistem Ujedinjenih nacija u zemlji, u okviru Globalne sedmice bezbjednosti u saobraćaju.
Skup u Eko zgradi UN u Podgorici okupio je sve relevantne aktere iz oblasti bezbjednosti u saobraćaju uključujući visoke predstavnike Vlade, Skupštine, civilnog sektora, međunarodnih organizacija, akademije, privatnog sektora i lokalne vlasti, kako bi zajendičkim snagama identifikovali konkretne načine prevazilaženja rastućeg problema bezbjednosti u saobraćaju. Učesnici su imali priliku da se upoznaju sa presjekom situacije kada je riječ o bezbjednosti u saobraćaju, globalno i u Crnoj Gori, kao i sa najnovijim naučnim preporukama za suočavanje sa kompleksnim problemom kakav je bezbjednost u saobraćaju.

Ministri unutrašnjih poslova, zdravlja i saobraćaja u Vladi Crne Gore iskazali su stratešku opredijeljenost države ka daljem unapređenju bezbjednosti drumskog saobraćaja koja je artikulisana Strategijom poboljšanja bezbjednosti u drumskom saobraćaju za period 2010-2019.
„Strategija predviđa akcije usmjerene na smanjenje broja poginulih u saobraćajnim nezgodama za 50% i smanjenje broja teških povreda za 30% u tom periodu“ – kazao je Mevludin Nuhodžić, Ministar unutrašnjih poslova Crne Gore, ukazujući na važnost sinhronizovanog djelovanja različitih aktera koji se bave bezbjednošću drumskog saobraćaja. „Ministarstvo unutrašnjih poslova će intenzivirati preventivne i represivne aktivnosti pojačane kontrole“ – kazao je Nuhodžić.
„Master planom razvoja zdravstva od 2015-2020, kao krovnim strateškim dokumentom zdravstvene politike, prepoznato je povređivanje kao jedan od glavnih prioriteta u okviru oblasti očuvanja i unapređenja zdravlja, među kojima i povrede u saobraćaju“ – kazao je ministar zdravlja Dr Kenan Hrapović navodeći da se to ministarstvo posebno fokusira na uspostavljanje stabilnog sistema izdavanja i monitoringa ljekarskih uvjerenja, unapređenje informacionog sistema za hitnu medicinsku pomoć, kao i razvoja alata za monitoring napretka u oblasti bezbjednosti na putevima.
Ministar saobraćaja i pomorstva Osman Nurković ukazao je na važnost razvoja infrastrukture, kao preduslova za unapređenje bezbjednosti u saobraćaju, „Crna Gora je snažno na liniji globalnog strateškog opredjeljenja iz Dekade akcije za bezbjednost u saobraćaju 2011-2020. Investicije u bezbjednu infgrastruktru predstavljaju preduslov ostvarenja ove vizije“ – naveo je Nurković.
U ime Sistema UN u Crnoj Gori, Mina Brajović je pozdravila napore Crne Gore na uspostavljanju strateškog odgovora na ovaj problem i posebno ukazala na važnost takvog opredeljenja države u kontekstu ostvarivanja Agende održivog razvoja do 2030. godine koju su sve države članice Ujedinjenih nacija usvojile 2015. „Svjetski lideri su se ujedinili u stavu da se svijet može promijeniti i biti bolje mjesto za sve jedino ukoliko bezbjednost u saobraćaju postane sastavni dio plana za ostvarivanje boljeg zdravlja i održivog urbanog razvoja“ – navela je Brajović.
„U svijetu godišnje strada 1.250.000 ljudi u saobraćaju, što je u prosjeku 3.000 osoba, uključujući 500 djece, svakog dana. To je ekvivalent broju putnika deset džambo džetova.“ – kazao je profesor Milan Vujanić sa Fakulteta za saobraćaj, komunikacije i logistiku u Budvi koji je na skupu predstavio naučnu analizu stanja bezbjednosti u saobraćaju u Crnoj Gori, kao i analizu dubinskih uzroka i drugoročnih posljedica. „Do 2020. saobraćajne nesreće biće peti po redu uzročnik smrti u svijetu. Brzina je ključni faktor bezbjednosti u saobraćaju“ – kazao je profesor Vujanić, apelujući na kreatore politika da dosljedno sprovode mjere za efikasno upravljanje brzinom. On je ukazao na kompleksnost ovog problema, navodeći da on zadire u brojne sfere društva, uključujući zdravstvo, obrazovanje, pravosuđe, infrastrukturu, a naročito i ekonomiju.
Prema podacima Svjetske zdravstvene organizacije, polovina stradalih su pješaci, biciklisti ili motocoklisti. Posebno je ranjiva mlađa populacija, imajući u vidu činjenicu da su globalno saobraćajni udesi vodeći uzrok smrtnosti za populaciju između 15-29 godina. Brzina vožnje igra presudnu ulogu u ovim sumornim statistikama. Svjetska zdravstvena organizacija procjenjuje da bi smanjenje prosječne brzine za svega 5% rezultiralo smanjanjem smrtnosti u saobraćaju za čak 30%. Procjenjuje se da saobraćajne nesreće koštaju države 3-5% bruto društvenog prihoda, što ovaj problem čini ozbiljnom razvojnom preprekom.
„Navedeni podaci obavezuju na združene napore i multisektorsku saradnju kako bi se pružio efikasan odgovor društva na ovaj kompleksni izazov“ – kazala je koordinatorka Sistema UN u Crnoj Gori Fiona Mekluni zatvarajući skup.