- Vlada Crne Gore
Ministarstvo ekonomskog razvoja Sigurno i bezbjedno tržište za strana ulaganja
Pažnja: Sadržaj ove stranice je dio arhivskog sadržaja i odnosi se na prethodne sazive Vlade Crne Gore. Moguće je da su informacije zastarjele ili nerelevantne.
Arhiva
Sigurno i bezbjedno tržište za strana ulaganja
Objavljeno: 13.07.2017. • 21:00 Autor: Ministarstvo ekonomije
Crna Gora je danas stabilna i bezbjedna država u okviru NATO-a, država koja je uveliko u procesu pregovora za pristupanje EU, i kao takva predstavlja povoljan ambijent za razvoj ekonomskih aktivnosti i privlačenje stranih investicija. Ministarstvo ekonomije realizuje niz progama podrške privredi, a da se većina programa zasniva na finansijskoj podršci investitorima, odnosno preduzetnicima, malim i srednjim preduzećima, koja se realizuju po principu subvencija, refundacije dijela sredstava ili oslobađanja, odnosno smanjenja naknada i poreza – u zavisnosti od samog programa. Iako je finansijska podrška možda i njavažniji vid podsticaja biznisa, mi u Ministarstvu nudimo i niz drugi programa tehničke podrške, savjetodavne, logističke, itd.
Šta iz ekonomskog ugla za vas znači ulazak Crne Gore u NATO? Koliko evroatlantske integracije imaju uticaja na investicioni rejting Crne Gore i privlačenje stranih investitora?
Očekujem da ulazak u NATO donese realne prednosti Crnoj Gori za brži ekonomski rast, očekujem veće interesovanje američkih, ali i drugih investitora. Ulazak u NATO znači da država postaje sigurnije i bezbjednije tržište za strana ulaganja, imajući u vidu da članstvo u ovom savezu donosi imidž stabilne i perspektivne zemlje. Članstvo u NATO Crnoj Gori može donijeti i mnogobrojne dugoročne ekonomske efekte, a koji mogu uticati na poboljšanje kreditnog rejtinga, stabilnosti za investiranje, povećanje agregatne tražnje i razvoj privrede uopšte. Kada su u pitanju evropske integracije, Crna Gora je značajno odmakla u pregovorima – do sada imamo otvorenih 28 pregovaračkih poglavlja, od čega su tri privremeno zatvorena. Dakle, evropske i evroatlanske integracije, zajedno sa našim kontinuiranim naporima koje ulažemo u cilju unapređenja poslovnog ambijenta, šalju jasnu poruku – da smo ozbiljna investiciona destinacija, spremni da valorizujemo nemale potencijale koje imamo.
Šta smatrate najvećim izazovima u vašem resoru u ovoj i narednoj godini?
U uslovima globalne ekonomije i tržišta koje definišu isti ili slični principi, govorimo i o globalnim izazovima. U tom smislu se Crna Gora ne razlikuje od ostalih država koje sve teže privlačenju investicija, jačanju konkurentnosti privrede i povećanju zaposlenosti. Po svim ovim pitanjima Crna Gora kontinuirano sporovodi mjere na povećanju konurentnosti, podsticajima, institucionalnom okviru, poslovnom ambijentu... Radimo na razvoju kvalitetne infrastrukture i dugoročne valorizacije prirodnih resursa kroz realizaciju razvojnih projekata iz oblasti energetike, turizma, poljoprivrede i prerađivačke industrije. Najzad, moramo raditi na jačanju makroekonomske stabilnosti. Dakle, započeto ćemo nastaviti i kontinuirano raditi na kreiranju novih politika koje znače hvatanje u koštac sa globalnim izazovima.
Može li Crna Gora da se osloni na strane investitore za otvaranje novih radih mesta?
Vlada Crne Gore kontinuirano realizuje programe koji imaju za cilj privlačenje novih investicija, podsticanje razvoja biznisa, povećanje zaposlenosti, razvoj malog i srednjeg preduzetništva. Ove progame Vlada Crne Gore realizuje kako bi podstakla strane investitore ali i razvila domaći biznis i crnogorskog preduzetništvo. Najbolji primjer je Uredba o podsticanju direktnih investicija kojom stvaramo povoljniji poslovni ambijent koji će, prije svega, omogućiti otvaranje novih radnih mjesta. Za nas u Vladi je bila dobra vijest da su se javljale uglavnom domaće kompanije sa, za naše prilike značajnim ukupnim investicionim planovima. Naime, kroz dva javna poziva biće realizovano 6 investicionih projekata ukupne vrijednosti oko 7 miliona eura, koji podrazumijevaju zapošljavanje 253 nova radnika. U toku je evaluacija ponuda trećeg javnog poziva, gdje je takođe najviše zainteresovanih domaćih kompanija. I to govorim samo o resoru Ministarstva ekonomije i o jednom programu podrške od ukupno devet koje sprovodimo, a da ne govorimo o programima Ministarstva poljoprivrede, turizma...
Da sublimiram, direktne strane investicije jesu važan faktor u ekonomiji svake zemlje, i tu smo prepoznati kao država koja ima povoljan biznis ambijent i sigurnost ulganja. S druge strane, i domaća privreda je prepoznala benefite podsticajnih mjera koje obezbjeđujemo i zadovoljni smo da takva politika daje rezultate i u sektoru zapošljavanja.
Koliko je u dosadašnjem toku tranzicije Crna Gora uspela da sačuva velike proizvodne kapacitete?
Vlada Crne Gore u prethodnim mandatima uspjela da očuva industriju aluminijuma i čelika uprkos izuzetno nepovoljnim kretanjima na globalnoj sceni, kao i nesnalaženju tadašnjih investitora u takvoj situaciji. Moram da napomenem da i KAP, i Željezara, i Rudnici boksita rade, i da prvi put u svojoj dugoj istoriji ne zavise od pomoći države, odnosno, da se ne subvencionišu iz budžeta. Dakle, ne samo da su ovi proizvodni kapaciteti očuvani , već po prvi put država nema trošak po tom osnovu već dobit kada se ima u vidu broj zaposlenih u ovim preduzećima koji primaju redovne zarade, kao i prihodi države po osnovu poreza i doprinosa i onoga što je takođe jako važno, a to je očuvanje čitavog reprolanca koji prati ovako značajne proizvodne kapacitete.
Šta ministarstvo čini da ohrabri rast novih domaćih kompanija i u kojim resorima?
Kroz intenzivnu komunikaciju sa privredom koju imamo kako bi dodatno ojačali biznis ambijent, a na taj način i zaposlenost, primijetili smo da su preduzetnici, uprkos svim naporima koje smo preduzimali, slabo ili nimalo informisani o nizu projekata koje Ministarstvo ekonomije sprovodi, a koje se odnose na finansijsku, a i druge vidove pomoći privredi u poslovanju. Zbog toga smo odlučili da pokrenemo karavan dobrih poslovnih prilika kako bi obišli sve opštine u našoj državi i upoznali privrednike sa svim programima podrške razvoju biznisa koje Ministarstvo ekonomije sprovodi. U ovom projektu smo još jednom dobili podršku Programa Ujedinjenih nacija za razvoj, sa kojim sprovodimo projekat ‘’Unapređenje konkurentnosti privrede u Crnoj Gori’’. Osnovni cilj projekta je da se, kroz unapređenje poslovnog ambijenta, aktiviranje sektora malih i srednjih preduzeća, privlačenje novih investitora i povećanje stope zaposlenosti naročito u manje razvijenim područjima zemlje, utiče na povećanje konkurentnosti privrede i prevazilaženje regionalnih socio-ekonomskih razlika.
Važno je naglasiti da smo članstvom u međunarodnim trgovinskim organizacijama kao što su Svjetska trgovinska organizacija, CEFTA-e, EFTA, kao i potpisanim ugovorima o slobodnoj trgovini sa niz zemalja, eliminisali ili smanjili izazove malog tržišta. Dakle, Vlada Crne Gore je nizom mjera na više nivoa, od finansijskih podsticaja, preko poreskih olakšica, povoljnih kreditnih sredstava, napravila značajnu podršku za razvoj privrede.
Poznato je, takođe, da je u fokusu rada Ministarstva na čijem sam čelu i razvoj malih i srednjih preduzeća, i to prioritetno kroz bolju dostupnost finansiranja malih i srednjih preduzeća, obezbjeđivanje garantnih šema, obuke preduzetnika…
Šta bi ste iz vašeg resora najavili kao najvažnije mere za unapređenje poslovne klime?
Ministarstvo ekonomije sprovodi brojne programe finansijske i tehničke podrške domaćim i stranim privrednim subjektima. Radi se o devet programa podrške koje mi dodatno promovišemo kroz direktne susrete sa privrednicima u svim opštinama i predstavili Uredbu o podsticanju direktnih investicija kojom smo definisali finansijske podsticaje za nove investicije u Crnoj Gori. Treći javni poziv je završen u maju i u toku je evaluacija ponuda. Po osnovu prva dva javna poziva šest investitora uspješno realizuje projekte subvencionisane od strane države.
Drugi projekat koji već godinama realizujemo je projekat razvoja biznis zona, kojim su definisane su lokacije koje predstavljaju jedinstven entitet na području lokalne samouprave, dijelom ili u potpunosti infrastrukturno opremljen, a koji potencijalnim investitorima pored zajedničkog prostora i infrastrukture pruža dodatne poreske i administrativne olakšice sa državnog i lokalnog nivoa. Sve o ovom projektu zainteresovani mogu naći na satu www.bizniszona.me. Tu je i Program podsticaja razvoja klastera u Crnoj Gori kojim je omogućena finansijska podrška za privredne subjekte koji se udružuju u klastere, dok Program povećanja regionalne i lokalne konkurentnosti kroz usaglašavanje sa zahtjevima međunarodnih standarda poslovanja ima za cilj finansijsku podršku privrednim subjektima, naročito iz manje razvijenih opština, da u što većoj mjeri povećaju svoju konkurentnost, prvenstveno kroz usaglašavanje sa zahtjevima međunarodnih standarda za proizvode i podršku za dobijanje akreditacije za ocjenjivanje usaglašenosti. Program podrške za modernizaciju industrije ima za cilj unapređenje poslovanja kroz investicije u tehničku opremljenost proizvodnih kapacitet, odnosno investicije u opremu. Program unapređenja inovativnosti u malim i srednjim preduzećima sprovodi kroz finansijsku podršku u vidu grantova za razvoj konkurentnih i inovativnih MSP, a doprinijeće povećanju efikasnosti preduzeća iz oblasti prerađivačke industrije. Tu je i Program podrške razvoju preduzetništva i mentoring za mala i srednja preduzeća kroz koji pružamo podršku privrednicima koji su spremni da apliciraju za kredite Investiciono-razvojnog fonda Crne Gore. Svaki od ovih programa mogu značajno da ojačaju našu privredu, posebno mala i srednja preduzeća, a ukoliko bi preduzetnici iskoristili sve ili većinu, onda zaista govorimo o ozbiljnoj pomoći.
Najzad, svaki zainteresovani investitor ima mogućnost da preko portala Investicione lokacije Crne Gore www.investmentlocations.me ima uvid u sve informacije o investicionim lokacijama u 23 crnogorske opštine. Pored podataka o investicionim lokacijama, na ovoj stranici se mogu naći svi pravni akti koji su vezani za investicona ulaganja, zatim neophodni podaci u vezi sa ambijentom za ulaganje, podsticajima kao i fiskalnoj politici u Crnoj Gori.
Sve naše susrete sa privrednicima kroz direktnu komunikaciju i posjete opštinama iskoristićemo kako bi dodatno ojačali projekte koje sprovodimo i izašli u susret privredi što je više moguće, jer jedino uklanjanjem biznis barijera možemo omogućiti nesmetan razvoj preduzetništva a samim tim i otvaranju novih radnih mjesta.
Kako napreduju veliki infrastrukturni i strateški projekti započeti prethodnih godina?
U resoru Ministarstva ekonomije zaista možemo biti zadovoljni kako se naši projekti razvijaju, posebno ako se imaju u vidu svi one izazove sa kojima smo bili suočeni posljednjih godina. Tu prije svega mislim na projekte iz energetike. Ukoliko bi krenuli od najznačajnih projekata, to je svakako podmorski kabal – svojevrsni most za transport energije između zemalja Zapadnog Balkana i Italije, odnosno Evropske unije. Projektom izgradnje podmorskog kabla sa pratecim infrastrukturama koji je vrlo kompleksan, planirano je polaganje podmorskog kabla u duzini od oko 400km, kao i podzemnog kabla, izgradnju konvertorskih postrojenja na teritoriji Italije i Crne Gore, dok sa crnogorske strane projekat obuhvata izgradnju trafostanice i dalekovoda koji se prostire teritorijom cijele Crne Gore u dužini trase od preko 180 km, sa preko 650 dalekovodnih stubova i preko 130km pristupnih puteva...
Prvi put u istoriji Crne Gore struja iz vjetroelektrana ulazi u elektroenergetski sistem. Govorimo o projektu vjetroparka na Krnovu kod Nikšića koji će do kraja godine biti pušten u probni rad. Projekti malih HE se realizuju planiranom dinamikom i poznato je da smo se opredijelili da u narednom periodu pratimo realizaciju potpisanih ugovora, jer smo vrlo blizu nacionalnog cilja od 33 odsto udjela u finalnoj potrošnji. Imamo interesovanja i za velike HE, posebno na Morači. Osim toga, Škoda praha je predstavila alternativno rješenje za finansijera projekta Bloka II TE Pljevlja. Elektroprivreda planira rekonstrukciju Bloka I sa ekološkom sanacijom. Planira se i veliki projekat prevođenja voda rijeke Zete u jezero Krupac, čijom realizacijom će se godišnja proizvodnja HE Perućica povećati za oko 30 GWH ili, prevedeno u novcu, za 2,5 do čak 3,7 miliona eura. U pripremi je i Studija za HE na Limu...
Imamo potpisane Ugovore za istraživanje nafte i gasa, i to na četiri bloka sa konzorcijumom Eni i Novatek i na dva bloka sa grčkim Energianom. Dakle, svi uslovi su tu da se i ovaj potencijal istraži i, ukoliko ga ima, valorizuje na način gdje će skoro 65 odsto prihoda ići državi od čega 85 odsto u poseban fond koji će biti isključivo u svrhu razvoja...
Originalni intervju, kao i cjelokupno izdanje "In Focus - Montenegro" možete pogledati ovdje.
Vezani članci:
Izvještaj o sprovedenoj javnoj raspravi o nacrtu Zakona o izmjenama i dopunama Zakona o us 30.12.2024.
Publikacije 26.12.2024.
Završena druga Obuka o korporativnom upravljanju 20.12.2024.
Da li vam je sadržaj ove stranice bio od koristi?