Raspisani pozivi za projekte u domenu H2020 – Nauka sa društvom i za društvo

Sažetak konkursa i ciljevi

Nauka sa društvom i za društvo (SWAFS) će pomoći građanima, organizacijama i geografskim područjima da otvore novo poglavlje svog razvoja kroz zajedničke aktivnosti istraživanja i inovacija u pet strateških orijentacija. Doprinijeće primjeni koncepta Odgovornog istraživanja i inovacija (OII - Responsible Research and Innovation – RRI) kroz promjene u upravljanju u istraživačkim organizacijama (IO) i organizacijama koje finansiraju istraživanja (FO), sa fokusom na razvoj novih partnerstava koja uključuju istraživače, donosioce politika, građane i privredu. Podići će podršku za rodnu ravnopravnost u politikama istraživanja i inovacija (I&I) putem institucionalnih promjena. Ojačaće teritorijalnu dimenziju partnerstava u nauci za društvo, pri čemu se teritorija razumije kao geografsko područje sa sličnim odlikama (ekonomskim, socijalnim, kulturnim, prirodnim). Podržaće se “građanska nauka” gdje će se građani i ostali akteri uključiti u sve faze istraživanja i inovacija. Konačno, gradiće se baza znanja za SWAFS, putem kombinovanja otvorenog pristupa “iz baze” (bottom-up) i ciljanih tema.

Strateška orijentacija 1. Ubrzavanje i katalisanje procesa institucionalnih promjena (relevantna za svih 8 tema pod ovim poglavljem SWAFS Radnog programa, tj. od SwafS-01-2018-2019  do SwafS-08-2019)

Ovaj segment će doprinijeti implementaciji prioriteta RRI (javno angažovanje, naučno obrazovanje, etika koja uključuje integritet naučnika, rodna ravnopravnost i otvoreni pristup - open access), kroz institucionalne promjene u upravljanju u IO i FO, na integrisan način koji uključuje diseminaciju dobrih praksi. U ovoj strateškoj orijentaciji, IO i FO treba da budu shvaćene široko, kao organizacije koje razvijaju ili finansiraju aktivnosti istraživanja i inovacija kao jedan od svojih ciljeva (npr. NVO koje su aktivne na polju I&I mogu biti uključene). Projekti će uključivati različite kategorije aktera a razvoj novih partnerstava će biti prioritet. Rezultati treba da doprinesu implementaciji ERA prioriteta, većem angažovanju svih u I&I i boljem i održivijem angažovanju šireg društva.

Pozivi u ovom poglavlju:

• SwafS-01-2018-2019: Open schooling and collaboration on science education
• SwafS-02-2018: Innovative methods for teaching ethics and research integrity
• SwafS-03-2018: Developing research integrity standard operating procedures
• SwafS-04-2018: Encouraging the re-use of research data generated by publically funded
• research projects
• SwafS-05-2018-2019: Grounding RRI practices in research and innovation funding and
• performing organisations
• SwafS-06-2018: Science4Refugees
• SwafS-07-2019: EURAXESS TOP V
• SwafS-08-2019: Research innovation needs & skills training in PhD programmes

Strateška orijentacija 2. Jačanje podrške za rodnu ravnopravnost u politikama istraživanja i inovacija (relevantna za svih 5 tema u ovom dijelu SwafS Radnog programa tj. SwafS-09-2018-2019 do SwafS-13-2019)

Planovi rodne ravnopravnosti su glavni instrument politika promovisan širom Evropskog istraživačkog prostora kako bi se unaprijedila rodna ravnopravnost u istraživačkim organizacijama i na univerzitetima. Bazirajući se na postignutom napretku, akcije će biti prilagođene kao odgovor na tri cilja: rodna ravnopravnost u naučnim karijerama, u donošenju odluka i rodna dimenzija u sadržaju istraživanja. Dodatno, uzimajući u obzir evoluciju istraživačkih sistema u Evropi, rodni aspekti naučnih karijera i procesi donošenja odluka će biti istraženi kako bi se prikupili dokazi za buduće političke aktivnosti.  Na kraju, krupniji i skorašnji izazov je kako uključiti rodnu dimenziju u programe i projekte istraživanja i inovacija. Na taj način se želi unaprijediti društvena relevantnost proizvedenog znanja, tehnologija i inovacija.

Pozivi u ovom poglavlju:

• SwafS-09-2018-2019: Supporting research organisations to implement gender equality plans
• SwafS-10-2018: Analysing gender gaps and biases in the allocation of grants
• SwafS-11-2019: Scenarios for an award/certification system for gender equality in research organisations and universities in Europe
• SwafS-12-2019: The gender perspective of science, technology and innovation (STI) in dialogue with third countries
• SwafS-13-2018: Gender Equality Academy and dissemination of gender knowledge across Europe

Strateška orijentacija 3. Izgradnja teritorijalne dimenzije SwafS partnerstava (relevantna za dvije teme u SwafS Radnom programu, tj. SwafS-14-2018-2019 i SwafS-22-2018)

SwafS će ohrabriti partnerstva između univerziteta, formalnih i neformalnih obrazovnih ustanova (uključujući škole), naučnih muzeja i centara, vladinih i ostalih javnih ustanova, preduzeća i organizacija civilnog društva. Povezivanje ovih različitih nivoa sa idejom dijeljenja naučnih znanja i podrške inovacijama koje su vođene potrebama korisnika, zahtijevaće nove radne metode i upravljačke odnose. Novi načini otvaranja I&I široko ka društvu u skladu sa specifičnim kontekstima biće razvijeni, što će osigurati angažovanje zajednica u različitim teritorijalnim kontekstima (npr. ruralne vs urbane oblasti), promovisanje rodne ravnopravnosti, razmatranje uključivanja svih ljudi, bez obzira na njihove godine, pol, etničku i socio-ekonomsku bazu.

Pozivi u ovom poglavlju:

• SwafS-14-2018-2019: Supporting the development of territorial Responsible Research and Innovation
• SwafS-22-2018: Mobilising Research Excellence in EU Outermost Regions (OR)

Strateška orijentacija 4. Istraživanje mogućnosti i podrška građanskoj nauci (relevantna za dvije teme u ovom odjeljku SwafS Radnog  programa tj. SwafS-15-2018-2019 i SwafS-16-2019)

Građanska nauka je politička orijentacija koja se tek pojavljuje, koja je važna ali još uvijek nedovoljno istražena. Pokriva čitav spektar različitih nivoa participacije: od podizanja znanja šire javnosti o nauci, ohrabrivanja građana da učestvuju u naučnom procesu putem posmatranja, prikupljanja i procesiranja podataka, sve do utvrđivanja naučne agende, sa-kreiranja i implementacije politika vezanih za nauku. SwafS će se fokusirati na smisao, mehanizme i izazove sa kojima se građanska nauka suočava, od lokalnog preko evropskog pa do globalnog nivoa, učeći iz postojećih iskustava i inovativnih samoniklih pokreta. Potencijalni aspekti koji će se istraživati su: kako građanska nauka katališe razvoj naučnih vještina i kompetencija, djeluje kao sredstvo formalnog i neformalnog naučnog obrazovanja mladih ljudi, suočava se sa primjetnim anti-intelektualnim stavovima u društvu, podiže naučnu pismenost evropskih građana, promoviše društvenu inkluziju i zapošljivost. Pored toga, razmatraće se duboke implikacije na nauku kao disciplinu, profesiju i praksu, kao i na odnos nauke sa društvom i za društvo.

Pozivi u ovom poglavlju:

• SwafS-15-2018-2019: Exploring and supporting citizen science
• SwafS-16-2019: Ethics of Innovation: the challenge of new interaction modes

Strateška orijentacija 5. Izgradnja baze znanja za SwafS (relevantna za svih 5 tema u ovom odjeljku SwafS Radnog programa tj. od SwafS-17-2019 do SwafS-21-2018)

Razumijevanje paralelnih procesa evolucije nauke i društva pomoći će proaktivnom i anticipirajućem donošenju politika. SwafS će ispitivati kako se društveni akteri, uključujući mlade ljude, ponašaju, razumiju, reaguju i interaguju sa naukom i naučnim razvojem, i koji su njihovi motivi za angažovanost u naučnim aktivnostima. To uključuje istraživanje naučne komunikacije i zagovaranja u digitalnom svijetu i kako studiji nauke i tehnologije i različitih disciplina (npr. bihevioralne nauke, komunikacione nauke, rodne nauke, lingvistika, društvena antropologija) i multidisciplinarni pristupi – mogu pomoći u razjašnjavanju interakcija između nauke i društva. Biće uključen fokus na neosvijetljena polja nauke i inovacija u odnosu na potrebe i zabrinutost ljudi, posebno na mjere predostrožnosti, naučnu neizvjesnost, mjerenje uključenosti RRI u nauku i inovacije, rodnu dimenziju naučnog sadržaja. Pažnja bi mogla biti posvećena i nagrađivanju postignuća u RRI kako bi se označile organizacije koje su RRI-odgovorne (odgovarajući na pitanja kako takav sistem nagrađivanja može da funkcioniše i baziran na kojim kriterijumima). Još jedna oblast je implikacije dubinskih promjena u nauci i inovacijama i njihovih interakcija sa društvom i ekonomijom, kao što je tranzicija ka otvorenoj nauci i otvorenim inovacijama, i rezultirajuće promjene u odnosu između nauke i društva.

Pozivi u ovom poglavlju:

• SwafS-17-2019: Consolidating and expanding the knowledge base on citizen science
• SwafS-18-2018: Taking stock of the application of the precautionary principle in R&I
• SwafS-19-2018-2019: Taking stock and re-examining the role of science communication
• SwafS-20-2018-2019: Building the SwafS knowledge base
• SwafS-21-2018: Advancing the Monitoring of the Evolution and Benefits of Responsible Research and Innovation

Kompletne informacije o ovom konkursu možete naći na stranici Research Participant Portala Evropske komisije:

http://ec.europa.eu/research/participants/portal/desktop/en/opportunities/h2020/calls/h2020-swafs-2018-2020.html#c,topics=callIdentifier/t/H2020-SwafS-2018-2020/1/1/1/default-group&callStatus/t/Forthcoming/1/1/0/default-group&callStatus/t/Open/1/1/0/default-group&callStatus/t/Closed/1/1/0/default-group&+identifier/desc

Radni program za nauku sa društvom i za društvo 2018-2020: http://ec.europa.eu/research/participants/data/ref/h2020/wp/2018-2020/main/h2020-wp1820-swfs_en.pdf

Podrška za učešće: Ministarstvo nauke, nacionalna kontakt osoba za SWAFS – Branka Žižić, branka.zizic@mna.gov.me, 020 405 331