Saopštenje: Izvršenje budžeta Crne Gore u 2018. godini (GDDS tabela 12)

U odnosu na planirane, ostvareni prihodi manji su za 10,6 mil. € ili 0,6%, dok su u odnosu na prethodnu godinu veći za 180,1 mil. € ili 11,5%. Značajno veće ostvarenje prihoda, u odnosu na 2017. godinu, nastalo je kao rezultat sprovedenih mjera fiskalne konsolidacije, kao i pozitivnih kretanja u makroekonomskom okruženju.

Shodno navedenom, sve najznačajnije kategorije poreskih prihoda zabilježile su rast u odnosu na prethodnu godinu, pri čemu je: naplata poreza na dobit veća za 38,5%, poreza na promet nepokretnosti 20,4%, poreza na dodatu vrijednost 12,4%, poreza na dohodak 11,5% i doprinosa za 6,0% u odnosu na isti period prethodne godine.

U isto vrijeme i neporeski prihodi bilježe rast, tako da su naplaćene takse veće za 23,0%, naknade za 39,3%, dok su ostali prihodi dvostruko više naplaćeni kao rezultat većeg ostvarenja prihoda od kapitala, usljed naplate dividende po osnovu vlasničkog udijela države u Elektroprivredi Crne Gore.

Negativno odstupanje prihoda u odnosu na planirane, prije svega, je rezultat manjeg ostvarenja prihoda od Akciza uzrokovanog nepovoljnim kretanjima na tržištu, a što je bio i razlog redefinisanja akcizne politike u julu 2018. godine, shodno Izmjenama zakona o akcizama.

Izdaci budžeta u 2018. godini iznosili su 1.905,6 mil. € ili 41,4% procijenjenog BDP-a, od čega je finansirana Tekuća budžetska potrošnja u iznosu od 1.640,9 mil. € i Kapitalni budžet u iznosu od 264,7 mil. €, koji je realizovan na veoma visokom nivou, od preko 90%.  Za izvođenje radova na prioritetnoj dionoci Autoputa u toku 2018. godine utrošeno je 165,2 mil. €. Preostali iznos sredstava odnosi se na realizaciju kapitalnih projekata iz oblasti putne infrastrukture odnosno na izgradnju, rekonstrukciju i održavanje lokalnih,regionalnih i magistralnih puteva, kao i za  projekte u cilju rješavanja uskih grla na saobraćajnoj mreži Crne Gore, sanaciju mostova i  klizišta na putnim pravcima.

Takođe, značajna sredstva u 2018. godini utrošena su za nastavak radova značajnih infrastrukturnih projekata iz oblasti: obrazovanja, sporta, kulture, socijalnog staranja, zdravstva, kao i turističke infrastrukture. 

Ukupni izdaci budžeta ostvareni su na nivou planiranih imajući u vidu da odstupanje u odnosu na plan iznosi svega 0,3%. U strukturi ukupne budžetske potrošnje, Tekuća potrošnja veća je u odnosu na planiranu za 30,1 mil. € u najvećem dijelu kao rezultat otplate obaveza iz prethodnog perioda. Kapitalni budžet realizovan u manjem iznosu od planiranog za 24,4 mil. €, dominantno usljed sporijeg povlačenja sredstava za izvođenje prioritetne dionice Autoputa, dok izvršenje Kapitalnog budžeta u 2018. godini, isključujući izdatke koji se odnose na projekat Autoputa, iznosi 90,83 mil.€ odnosno 111% planiranih izdataka. Razlog ovakvog izvršenja kapitalnog budžeta prvenstveno je rezultat intenzivnijih aktivnosti na izvođenju radova na ostalim značajnim kapitalnim projektima. U isto vrijeme, Kapitalni budžet veći je za 12,8 mil. € u odnosu na realizovani u 2017. godini. 

Imajući u vidu različit metodološki tretman kategorije Otplate obaveza iz prethodnog perioda prilikom planiranja i izvršenja budžeta, neophodno je na jedinstven način tretirati pomenutu kategoriju i u planu i u izvršenju izdataka budžeta. Naime, u situaciji kada se kategorija Otplate obaveza iz prethodnog perioda isključi iz izdataka budžeta, preliminarni gotovinski deficit centralnog budžeta u 2018. godini ostvaren je u iznosu od 136,3 mil.€ ili 3,0% BDP-a, što je ispod Zakonom planiranog deficita od 142,8 mil.€ ili 3,1% BDP-a. 

Uključivanjem otplate obaveza iz prethodnog perioda u obuhvat izvršenja izdataka budžeta, ostvaren je preliminarni gotovinski deficit centralnog budžeta od 159,2 mil.€ ili 3,5% BDP-a. Uključivanjem pomenute kategorije u obuhvat izdataka prilikom planiranja, planirani deficit iznosio bi 173,1 mil.€ ili 3,8% BDP-a. Ovo ukazuje da je ostvareni deficit na nižem nivou od planiranog za 0,3 p.p BDP-a, odnosno 13,9 mil.€ ili 8,0%.

U odnosu na prethodnu godinu deficit budžeta manji je za 77,6 mil. € ili 32,8%, što upućuje da su mjere fiskalne konsolidacije dale pozitivne rezultate.

U isto vrijeme ostvaren je suficit Tekuće budžetske potrošnje u iznosu od 105,5 mil. €, što ukazuje da je deficit budžeta nastao isključivo usljed realizacije kapitalnog budžeta. 

Prilog: GDDS 12_montly data.xlsx