Berlin: Govor predsjednika Vlade RCG Mila Đukanovića na 4. Privrednoj konferenciji o Jugoistočnoj Evropi pod nazivom ''Preko stabilnosti do rasta''

MILO ĐUKANOVIĆ, PREDSJEDNIK VLADE REPUBLIKE CRNE GORE
″PREKO STABILNOSTI DO RASTA″
4. EKONOMSKA KONFERENCIJA O JIE

Poštovani predsjedavajući,
Dame i gospodo,

Uvijek je inspirativno, čast i zadovoljstvo biti u Berlinu i govoriti pred ovako renomiranim auditorijumom. Dozvolite da zahvalim gospodinu Braunu, Predsjedniku Udruženja industrijskih i trgovačkih komora Njemačke, GTZ i ostalim su-organizatorima što su omogućili ovako prestižan i važan skup.

Razvoj događaja pokazuje evidentno kretanje Regiona ka većoj stabilnosti, održivom razvoju i evropskoj integraciji. Klima povjerenja i solidarnosti je već vidljiva. Trend regionalne saradnje je prisutan ne samo na političkom i ekonomskom planu, već i u oblastima kao što su pravosuđe i unutrašnji poslovi. Danas je među svim zemljama Zapadnog Balkana prisutna svijest da je međusobna saradnja i integracija podjednako važna kao i integracija u EU, te da se ova dva procesa moraju odvijati paralelno.

Proces privatizacije se privodi kraju u gotovo svim zemljama Jugoistočne Evrope, što pojačava atraktivnost Regiona za investicije. Ostvaren je veći stepen ekonomske integracije, posebno u dijelu uspostavljanja zone slobodne trgovine, kao i na unapređenju poslovnog ambijenta kako bi se stimulisale i ohrabrile direktne investicije i doprinijelo otvaranju novih radnih mjesta. Veći stepen ekonomske integracije podstiče i harmonizaciju pravnog sistema i vodi bržem uklanjanju prepreka slobodnom protoku ljudi, roba, usluga i kapitala.

Evropska perspektiva zemalja Zapadnog Balkana nije više samo ambiciozna retorika, već realan i ostvarljiv cilj. Međutim, postavlja se pitanje vremenske dimenzije i ključnih izazova za dugoročnu stabilizaciju Zapadnog Balkana i njegovu evropsku integraciju. U svakom slučaju, nezavršeni procesi na Balkanu se potvrđuju kao prijetnja stabilnosti i evropeizaciji Regiona. Najkompleksniji izazov je Kosovo, kao jedini preostali bezbjednosni problem u Regionu. Odnosi Crne Gore i Srbije su pitanje demokratskog i razvojnog karaktera, i bilo kakav njihov epilog neće imati uticaja na regionalnu bezbjednost. A to je ključno. Zajedničko nasljeđe, svestrane veze utemeljene kroz istoriju i obostrana evropska stremljenja trebalo bi da olakšaju dogovor o konačnom uređenju međusobnih odnosa. Rješenja koja omogućavaju da svaka država preuzme odgovornost za svoju evropsku budućnost i razvoj se potvrđuju kao najbolji garant pojedinačne i regionalne stabilnosti i razvoja. Takvim pristupom, dokazali bi da smo sposobni da ovako važna pitanja rješavamo u evropskom duhu, što bi i Crnu Goru i Srbiju kandidovalo za brži put ka Evropi. To bi bilo i u skladu sa tzv. principom regate, koji je osnova politike EU prema ovom Regionu.

Problem Regiona je danas mnogo više u domenu demokratskog i ekonomskog razvoja, pri čemu bih izdvojio dva ključna problema visoke stope nezaposlenosti i nizak nivo investicija. Što se brže budu rješavali ovi problemi, to će se više sužavati prostor i za razne vidove kriminala i korupcije, koji nijesu dio tradicije Regiona, već globalni fenomen sa tipičnom koncentracijom u državama u tranziciji. Korijeni demokratije mogu se učvrstiti ako se prevaziđe ekonomsko zaostajanje Regiona, osiguraju otvorene granice i vladavina prava.

Njemačka stalno dokazuje da Region ostaje jedan od njenih najznačajnijih prioriteta. To je demonstrirala i lansiranjem Pakta stabilnosti za Jugoistočnu Evropu. Takav odnos simbolizuje i današnja Konferencija.

Ostvarivanje evropske perspektive Crne Gore, kao i Zapadnog Balkana u cjelini, je neodvojivo od partnerstva sa Njemačkom, bez čije kontinuirane podrške i konkretnog doprinosa ne bi ostvarili rezultate koje danas imamo. To se odnosi kako na značajnu ekspertsku i finansijsku pomoć procesu reformi, tako i na djelovanje privrednih komora, predstavništava njemačke privrede i Poslovnog savjeta. Cijenim da smo dosadašnjim nivoom i sadržajem saradnje utrli put za kvalitetno produbljivanje i razvoj partnerstva. Dobri politički odnosi između Crne Gore i Njemačke stalno se potvrđuju kroz obostrani interes za sadržajnijom valorizacijom brojnih potencijala i mogućnosti. U tom kontekstu, ukazao bih na neke od rezultata koje smo ostvarili u Crnoj Gori. Ojačali smo političku i uspostavili makro-ekonomsku stabilnost. Nastavljen je trend rasta BDP, koji će na kraju godine iznositi oko 3%. Postigli smo veliki napredak na polju suzbijanja inflacije i smanjenja budžetskog deficita. Svi indikatori upućuju da će oba parametra biti u okvirima koji važe za euro-zonu. Privodimo kraju proces privatizacije strateških kompanija. Takođe, stalno smo angažovani na unapređenju investicione klime. U našem dnevnom prioritetu je izgradnja efikasnog i pouzdanog pravnog sistema, pouzdane, transparentne i sposobne javne administracije, partnerstva javnog i privatnog sektora, kao i razvoj ključne infrastrukture. Riječju, potpuno smo posvećeni reformama i izgradnji sistema koji će moći nesmetano da funkcioniše u okviru evropskih i evro-atlantskih integracija.

Generalno, možemo reći da je Region Jugoistočne Evrope dostigao prelomnu tačku kojoj smo težili, a to je da razvojna pitanja postanu dominantna tema naših okupljanja. Takođe, aktivnim angažovanjem u regionalnim inicijativama i procesima pokazujemo da je na ovim prostorima moguće izgraditi stabilno poslovno okruženje bez barijera, u kome se može raditi prema evropskim principima. To je jasan signal Regiona da želimo međusobnu saradnju i integraciju, da je ona moguća i ostvarljiva, čime potvrđujemo spremnost i sposobnost za buduće evropske integracije.

Zahvaljujem na pažnji.
Berlin, 17. novembar 2004.