Budva: Predsjednik Vlade Crne Gore Milo Đukanović otvorio Regionalnu konferenciju za energetsku sigurnost i energetsku efikasnost

GOVOR PREDSJEDNIKA VLADE MILA ĐUKANOVIĆA NA KONFERENCIJI O ENERGETSKOJ EFIKASNOSTI
19. 03. 2009. GOD. U HOTELU SPLENDID U BEČIĆIMA


Poštovani učesnici konferencije,

Dame i gospodo,


Zadovoljstvo mi je da vas pozdravim na početku Regionalne konferencije o energetskoj sigurnosti i energetskoj efikasnosti. Aktuelna tema, u današnjem svijetu koji ima rastuću potrebu za racionalnim trošenjem energetskih resursa, prilika je za dalje unaprjeđenje regionalne i šire saradnje u ovoj oblasti, kao i za razmjenu znanja i iskustava između njenih respektabilnih učesnika. Želim da izrazim zahvalnost svima koji su doprinijeli održavanju ove konferencije, a posebno Njemačkoj organizaciji za tehničku saradnju i njemačkom Saveznom Ministarstvu za ekonomsku saradnju i razvoj koji su već duže vremena partneri Crne Gore na njenom putu dostizanja standarda za članstvo u društvu razvijenih evropskih država.

Nakon godina intezivnih reformi i snažnog ekonomskog razvoja, Crna Gora je dostigla značajne rezultate u tranziciji države i društva. Politička i makroekonomska stabilnost, dinamičan ekonomski i demokratski razvoj i jasno opredjeljenje za evropske i evroatlanske integracije nesporne su karakteristike savremene Crne Gore. Uz to, Crna Gora je prepoznata kao konstruktivan partner međunarodne zajednice u naporima za dostizanje trajne političke stabilnosti, učvršćivanje dobrosusjedskih odnosa i regionalne saradnje, kao i ekonomskog prosperiteta regiona u kojem živimo.

Kontinuiranim radom na usklađivanju zakonodavnog okvira sa evropskim standardima kada je u pitanju podrška biznisu i otklanjanjem biznis barijera na državnom i lokalnom nivou, uspjeli smo da u Crnoj Gori stvorimo atraktivan ambijent za ulaganje, ne samo u procesu svojinske transformacije, već i kada su u pitanju green-field investicije. Izjednačavanjem statusa inostranih i domaćih investitora, niskim fiskalnim opterećenjem i atraktivnim projektima, Crnu Goru smo pozicionirali na lidersko mjesto u regionu, kada je u pitanju visina ino-investicija per-capita. Prema podacima Centralne banke Crne Gore, čak i u prošloj 2008.godini, kada je globalna kriza već uveliko uticala na usporavanje nacionalnih ekonomija širom Evrope i svijeta, u Crnoj Gori smo imali rast neto stranih investicija od 8,1 % u odnosu na 2007.godinu. Bruto domaći proizvod od 2006. do 2008.godine rastao je po prosječnoj realnoj stopi od iznad 9%, dok smo pri tom zadržali nisku stopu inostrane zaduženosti u BDP od 14,4% na kraju 2008.godine, što nam ostavlja dovoljno širok izbor realnih mogućnosti za finansiranje nekih od kapitalnih razvojnih projekata koji su pred nama.

Zbog dostignutog stepena otvorenosti crnogorske ekonomije, globalna ekonomska kriza očekivano se manifestovala i u našem privrednom sistemu. Uz već vidljive negativne finansijske efekte, jasno je da će kriza značajno usporiti razvojne trendove i ukupni privredni rast Crne Gore u ovoj i narednoj godini.

Vlada je, međutim, već u najavi krize reagovala nizom urgentnih mjera u cilju smanjenja negativnih posljedica na ekonomskom i socijalnom planu, a logično je da ćemo i naše dugoročne razvojne planove primjeriti novim okolnostima. Mjere koje smo preduzeli slične su onima koje su donijele gotovo sve vlade u Evropi suočene sa krizom i pored ublažavanja efekata krize, one su usmjerene na privlačenje neophodnih investicija u našu privredu. Usvojili smo Zakon o mjerama za zaštitu bankarskog sektora, sa predstavnicima EIB-a i KfW-a pregovaramo o obezbjeđivanju 150 miliona kreditne podrške crnogorskim bankama od kojih će 50 miliona biti namijenjeno kreditiranju sektora malih i srednjih preduzeća. Takođe, u cilju poboljšanja pozicija tekuće likvidnosti banaka u saradnji sa Centralnom bankom omogućili smo komercijalnim bankama da 20% sredstava obavezne rezerve, odnosno oko 40 miliona iskoriste za kupovinu državnih zapisa.

Sigurni smo da crnogorska ekonomija posjeduje neophodnu vitalnost koja će omogućiti da se razvojni put nastavi, bez napuštanja osnovnih strateških opredjeljenja. Ubijeđeni smo, naime, da će početak fizičke realizacije nekoliko najvažnijih investicionih zahvata u Crnoj Gori biti najbolji odgovor krizi. Ovom prilikom pomenuću samo početak radova na izgradnji autoputa od Bara do granice sa Srbijom za šta je juče završen proces odabira najpovoljnijeg ponuđača. Ovaj posao, kroz radove na dionici od Podgorice do Mateševa koji će, nakon završetka predviđene procedure početi najdalje za par mjeseci, predviđa angažman od oko 900 miliona po procjeni prvorangiranog ponuđača i biće ključni podsticaj mnogim privrednim djelatnostima u Crnoj Gori; Nakon, - očekujemo izvjesno uspješnog, završetka tendera za prodaju dijela postojećih akcija i dokapitalizaciju Elektroprivrede Crne Gore, odmah ćemo ući u proceduru tenderskog postupka za izgradnju novih hidroenergetskih izvora na rijeci Morači, što će biti vrijedno dodatnih ne manje od 500 miliona ; od projekata čija je realizacija već izvjesna svakako treba potencirati turističku valorizaciju poluostrva Luštica gdje sa izabranim partnerom ulazimo u pregovore oko zaključenja ugovora uz vrijednost investicije od više stotina miliona tokom prve tri godine trajanja ugovora.

Dakle, imamo argumente da tvrdimo da ćemo adekvatno reagovati na sve oštrije manifestacije krize i našu ekonomiju zadržati u stanju koje će dozvoliti da odmah po prvim znacima oživljavanja aktivnosti na globalnom nivou, što će se, prema relevantnim prognozama, dogoditi početkom ili tokom 2010.godine, nastavimo sa trendovima dinamičnog ekonomskog rasta i razvoja. Uporedo, kontinuirano ćemo raditi na povećanju konkurentnosti naše privrede, daljem unapređenju investicione atraktivnosti i završetku procesa privatizacije.

Naša ekonomsko-razvojna opredjeljenja zasnovana su na konceptu održivog razvoja, kao viziji harmoničnih relacija između razvojnih pretenzija, realnih potencijala i zaštite životne sredine. Aplicirajući takvu strategiju na konkretne potencijale kojima Crna Gora raspolaže, uočili smo da razvoj bazične infrastrukture, energetika, i turizam predstavljaju strateške sektore na koje ćemo osloniti sadašnji i budući ekonomski razvoj države.

Uz to, razumjeli smo da unapređenje saobraćajnih, komunalnih i drugih infrastrukturnih sistema, uz jasan i efikasan administrativno-regulatorni okvir, predstavlja uslov bez koga ne može biti govora o dostizanju projektovanog razvojnog intenziteta, niti o njegovoj dugoročnoj održivosti.

Očigledno je da energetski sektor ima dvojaku ulogu u ovakvom poimanju razvojnih načela. S jedne strane, energetski sistem države predstavlja elementarnu infrastrukturu ukupnog privrednog razvoja. S druge strane, kada država raspolaže ozbiljnim energetskim resursima, onda taj sektor treba tretirati i kao privredno-proizvodni segment koji može presudno doprinijeti njenom razvoju. Na spisku crnogorskih razvojnih prioriteta koje sam maloprije pomenuo, energetika ima posebno važno mjesto, zbog velikih, sada neiskorišćenih potencijala koje imamo i koje smo odlučni da valorizujemo.

Nizom razvojnih dokumenata, od kojih je Strategija razvoja energetike u Crnoj Gori svakako najznačajniji, apostrofirali smo važnost pitanja energetske efikasnosti. Očigledno je da, u uslovima ekonomske krize, ova problematika dobija i dodatnu važnost. Zbog toga ćemo ubrzati realizaciju Akcionog plana za sprovođenje Strategije energetske efikasnosti, počev od institucionalnih i zakonskih pretpostavki, preko smanjenja energetskog intenziteta u industriji, pa do favorizovanja svih projekata koji treba da rezultiraju povećanjem stepena efikasne upotrebe energije.

Takvo djelovanje se značajno olakšava implementacijom pozitivnih iskustava drugih zemalja, donatorskom i ekspertskom asistencijom međunarodnih institucija i uređenjem koordinacionih mehanizama država regiona, u oblasti energetske efikasnosti. U tom kontekstu, Vlada Crne Gore tretira ovu Konferenciju kao značajan doprinos formulisanju globalnog fronta za sinergijsko djelovanje u domenu energetske efikasnosti.

Posvećenost Vlade Crne Gore temi energetske efikasnosti, ogleda se i u proglašenju 2009. Godinom energetske efikasnosti u Crnoj Gori, čiji rezultat je, izmedju ostalog, i današnja Konferencija.

Dozvolite da ovo izlaganje završim uvjerenjem da će nas i rezultati Konferencije učvrstiti u saznanju da je energetska efikasnost osnovni preduslov za racionalno unapređenje energetskog sektora i da vam poželim uspjeh u radu.

Hvala na pažnji.