Ibrahim Smailović: „Sprječavanje i reagovanje na seksualno nasilje u direktnoj je vezi sa zaštitom ljudskih prava “

Seksualno nasilje koje je definisano kao bilo koji seksualni čin, pokušaj ostvarivanja seksualnog čina, neželjeni seksualni komentar ili prijedlog koji je usmjeren protiv osobe i njene seksualnosti, a koji može učiniti druga osoba bez obzira na odnos sa žrtvom ili situaciju u kojoj se nalaze, predstavlja posebnu, specifičnu vrstu nasilja. Ono ima više svojih pojavnih oblika: od seksualnog uznemiravanja i zlostavljanja, preko silovanja, do trgovine ženama u svrhe prisilne prostitucije i/ili pornografije, objašnjava Ibrahim Smailović Generalni direktor Direktorata za građansko zakonodavstvo i nadzor u Ministarstvu pravde.

Govoreći na konferenciji „Osvijetli. Vjeruj. Djeluj.“ koja je održana danas u Podgorici, on je istakao da su svi pojavni oblici nasilja apsolutno nedopustivi jer predstavljaju povredu ljudskih prava i nulta tolerancija na bilo koji od tih pojavnih oblika jedini je pravi odgovor države, te da je sprječavanje i reagovanje na seksualno nasilje u direktnoj je vezi sa zaštitom ljudskih prava.

Pitanje seksualnog nasilja ili zlostavljanja naročito dobija na značaju kada je izvršeno prema djeci, jer podrazumijeva uključivanje djeteta u seksualnu aktivnost koju ono ne shvata u potpunosti, sa kojom nije saglasno ili za koju nije razvojno doraslo i nije u stanju da se sa njom saglasi. Djeca moraju imati najbolji mogući početak u životu i moraju biti zaštićena od svih oblika nasilja, zlostavljanja, iskorišćavanja i diskriminacije. Standardi krivičnopravne zaštite maloljetnih lica, utvrđeni Konvencijom Savjeta Evrope o zaštiti djece od seksualnog zlostavljanja i seksualnog iskorišćavanja, sastavni su dio našeg unutrašnjeg pravnog poretka i nalažu kontinuirano unapređenje nacionalnog normativnog okvira, ali i prakse, ocijenio je Smailović.

On je naglasio da nijesu manje teške ni posljedice seksualnog nasilja koje je izvršeno nad odraslim osobama. One se najčešće reflektuju na područje fizičkog i psihičkog zdravlja žrtve, ali i na njeno ponašanje, te na seksualno zdravlje žrtve. Ono što je svakako specifično za seksualno nasilje su socijalne posljedice koje su veoma teške i razarajuće, zaključio je.

Generalni direktor Ministarstva pravde za građansko zakonodavstvo je podsjetio da je Crna Gora među prvima ratifikovala Konvenciju Savjeta Evrope o sprečavanju i suzbijanju nasilja nad ženama i nasilja u porodici, kao i Konvenciju o zaštiti djece od seksualnog iskorišćavanja i seksualnog zlostavljanja, čime je pokazala jasnu namjeru da se priključi zemljama koje su prepoznale vrijednosti koje proističu iz ovih konvencija, kao i da je vrlo posvećenom zakonodavnom aktivnošću u velikoj mjeri uskladila svoje krivično zakonodavstvo sa navedenim konvencijama.

S tim u vezi, istakao je da je donošenjem Zakona o izmjenama i dopunama Krivičnog zakonika iz 2017. godine krivično zakonodavstvo u Crnoj Gori pretrpjelo najviše izmjena. Tako su, između ostalog, uvedena nova krivična djela: Sakaćenje ženskih genitalija, Prinudna sterilizacija i Proganjanje, dok je, sa druge strane, izvršeno pooštravanje kazni za krivično djelo nasilje u porodici ili porodičnoj zajednici. Kao posebno važne istakao je izmjene krivičnog djela Silovanje, kojima je uvedena nova inkriminacija, odnosno novi oblik ovog krivičnog djela, koji se odnosi na sve nedobrovoljne seksualne akte, a ne samo na one koji se preduzimaju upotrebom prinude, kao i definisanje dječije pornografije.

“Posebno je važno istaći i značaj Zakona o zaštiti od nasilja u porodici u kojem je, kao vrsta nasilja, prepoznato i ugrožavanje seksualnog integriteta drugog člana porodice izvršeno putem seksualnog uznemiravanja, te Zakona o besplatnoj pravnoj pomoći kojim je propisano pravo na besplatnu pravnu pomoć i za žrtve nasilja u porodici u skladu sa zakonom kojim se uređuje zaštita od nasilja u porodici. Ovakvim propisivanjem stvoreni su svi zakonski uslovi za obezbjeđenje efiksane pravne zaštite za ova lica” kazao je Smailović.

Ministarstvo pravde će nastaviti sa aktivnim praćenjem međunarodnih standarda u oblasti seksualnog nasilja i potreba crnogorskog zakonodavstva za usaglašavanjem sa tim standardima, jer zaštita ljudskih prava i sloboda, kao temelj istinske demokratije, jeste prioritet i imperativ Crne Gore u sveukupnom procesu pridruživanja zajednici razvijenih evropskih država, zaključio je Smailović.

SLUŽBA ZA ODNOSE SA JAVNOŠĆU