Saopštenje: Izvršenje budžeta Crne Gore u periodu januar - septembar 2020.godine

Ekonomska kretanja u zemlji su i dalje su pod uticajem epidemiološke situacije, što za rezultat ima  nastavak trenda pada naplate budžetskih prihoda kako u odnosu na prethodnu godinu, tako i u odnosu na planirane Zakonom o izmjenama i dopunama Zakona o budžetu. Na drugoj strani, sprovođenje socio-ekonomskih mjera, u cilju ublažavanja negativnih posljedica pandemije po građane i privredu, rezultiralo je većom potrošnjom.

Prihodi budžeta u periodu januar - septembar 2020. godine iznosili su 1.165,9 mil. € ili 25,3% procijenjenog BDP-a (4.607,3 mil. €), što je za 61,9 mil. € ili 5,0% manje u odnosu na planirane Zakonom o izmjenama i dopunama Zakona o budžetu.

U odnosu na plan po Rebalansu, najveće negativno odstupanje zabilježeno je kod poreza na dodatu vrijednost u iznosu od 59,8 mil. € ili 13,3%, kao i kod akciza u iznosu od 13,7 mil. € ili 8,3% i to usljed značajnog pada turističkog prometa koji je nastavljen i u septembru mjesecu. Kako je rebalansom planirano da će turistička sezona biti na nivou od 60% prethodne godine i plan prihoda po osnovu kategorija koje prvenstveno zavise od prometa je postavljen na tom nivou, prihodi budžeta od poreza na dodatu vrijednost i akciza i u periodu januar- septembar bilježe značajno odstupanje u odnosu na plan.

Pored navedenog, odstupanje je zabilježeno i kod kategorije donacije iz razloga što uplata prve tranše donacije od strane EU kao podrške Crnoj Gori u cilju suzbijanja negativnih efekata virusa COVID-19 u iznosu od 28,0 mil.€ planom prihoda predviđena u septembru mjesecu, nije izvršena. Uplata predmetnih donatorskih sredstava očekuje se najkasnije do kraja godine.

Porezi i doprinosi na zarade zabilježili su kumulativan rast, u iznosu od 36,2 mil. € ili 8,9% u odnosu na planirane, pri čemu je porez na dohodak veći za 6,1 mil. € ili 8,0% u odnosu na planirani, dok su doprinosi u odnosu na planirane veći za 30,1 mil. € ili 9,1%, kao rezultat naplate dijela poreskog duga nacionalnog avioprevoznika “Montenegroairlines” u iznosu od 10,0 mil. €, kao i subvencionisanja zarada privredi u okviru drugog i trećeg paketa Vladinih mjera.

Takođe, pozitivno odstupanje je zabilježeno i kod poreza na dobit, kao posljedica snažnog rasta ekonomske aktivnosti iz prethodne godine.

Izdaci budžeta u periodu januar - septembar 2020. godine iznosili su 1.499,5 mil. € ili 32,5% BDP-a i u odnosu na planirane veći su za 18,6 mil. € odnosno 1,3%.

Razlozi pozitivnog odstupanja rashoda u odnosu na planirane su prvenstveno nastavak isplate subvencija za zarade kao mjere predviđene trećim paketom socio-ekonomskih mjera za ublažavanje posljedica pandemije,izmirenje dijela obaveza shodno zakonskom rješenju po osnovu finansijske konsolidacije nacionalnog avio prevoznika “Montenegroairlines”, kao i finansiranja uvećanih troškova zdravstvenog sistema uzrokovanih pandemijom korona virusa.

U strukturi izdataka budžeta, Tekući izdaci ostvareni su na nivou od 611,9 mil. € i manji su za 8,1 mil. € ili 1,3% od planiranih. Na drugoj strani, Kapitalni izdaci realizovani su u iznosu od 148,9 mil. €, što je za 3,9 mil. € ili 2,7% više od planiranih, i to kao rezultat nastavka izvođenja radova na započetim kapitalnim projektima, dok su u odnosu na prethodnu godinu manji za 33,9 mil. € ili 18,6%, kao posljedica smanjenog intenziteta izvođenja radova na izgradnji prioritetne dionice Autoputa.

Ograničavanje izvođenja radova na prioritetnoj dionici Autoputa, usljed pandemije, opredijelilo je  kretanje Kapitalnog budžeta koji je u periodu januar - septembar 2020. godine realizovan u ukupnom iznosu od 119,0 mil. € što je za 3,4 mil. € više od plana, dok je u odnosu na prethodnu godinu manje za 50,2 mil. €.

U poređenju sa istim periodom prethodne godine, ukupni izdaci budžeta  veći su za 123,2 mil. € ili 9,0%  usljed sprovođenja tri paketa mjera usmjerenih na suzbijanje negativnih efekata pandemije i pomoć građanima i privredi.

U periodu januar - septembar 2020. godine dinamika kretanja budžetskih prihoda i rashoda uticala je na ostvarenje deficita budžeta u iznosu od 333,6mil. € ili7,2% BDP-a, koji je za 80,5mil. € ili 31,8% veći u odnosu na planirani.

Prilog: GDDS 9.xlsx

*Podaci u GDDS tabeli predstavljaju pregled prihoda i rashoda po ekonomskoj klasifikaciji u jednom mjesecu, u poređenju sa planom i istim periodom prethodne godine;

*Podaci o Kapitalnom budžetu predstavljaju iznose planiranih i izvršenih izdataka po projektnoj klasifikaciji (sve kategorije izdataka koje su u funkciji implementacije projekta koji se finansira iz Kapitalnog budžeta)