Ekspoze mandatara za sastav Vlade RCG Željka Šturanovića na sjednici Parlamenta

Poštovani Predsjedniče,
Poštovano Predsjedništvo,
Uvaženi poslanici,

Po prvi put u novijoj istoriji, pravac i dinamika razvoja Crne Gore zavise isključivo od naše sposobnosti da odgovorno kreiramo i realizujemo najbolju viziju evropske budućnosti Crne Gore. Rješavanjem državnog pitanja stvorili smo uslove da objedinimo sve potencijale i da se svi politički činioci i strukture usmjere na zajedničku perspektivu daljeg evropskog puta Crne Gore, kako bi efikasno odgovorili na izazove i zadatke iz evropske agende. I, u ovom svijetlu - izvjesne evropske i evro-atlanske perspektive Crne Gore, mandat nove Vlade vidim kao do sada najveći test odgovornosti.

Sada, nakon rješavanja najvažnijeg pitanja- državnog statusa, mjera uspjeha biće samo naša sposobnost da usvajamo i primjenjujemo najbolju evropsku praksu i iskustva, kako bi našim građanima, u svim aspektima, što prije omogućili evropski standard života. To svakako nosi veliku odgovornost, ali i realne šanse da tokom mandata ove Vlade Crnu Goru dovedemo do praga ovog strateškog cilja. Jasna vizija i kvalitet tog procesa su važniji od vremenskog ostvarivanja tog cilja. Ipak, ne manje značajno je da na temelju realnih mogućnosti i kapaciteta naše političke ambicije budu praćene adekvatnim aktivnostima u svim oblastima. Dakle, institucionalno, finansijski, ekonomski, pravno, politički... Ako težimo efikasnoj integraciji u EU, onda to zahtijeva konzistentan paket mjera i angažovanje svih aktera i svakog pojedinca. I, samo takav- proaktivan, sveobuhvatan pristup omogućava da utičemo na kvalitet i dinamiku našeg evropskog puta. Čvrsto polazim od toga da je ne manji interes EU da Crna Gora, baš kao i druge države Zapadnog balkana, što prije izgradi sistem koji će moći nesmetano da funkcioniše u okviru EU. I, ne samo zbog toga što je to nužno za stabilnost evropskog kontinenta, već što svi imaju koristi od demokratski razvijenog i prosperitenog partnera.

U domaćoj javnosti se nova Vlada već simbolički naziva '' Briselska Vlada'', što najrječitije sublimira strateške odrednice programskog djelovanja Vlade u narednom četvorogodišnjem periodu. I, da ne bi bilo zablude ubrzano ćemo raditi na ispunjavanju zahtjevne evropske agende, jer je to u interesu svih građana Crne Gore, a ne zbog toga što će to diktirati Brisel ili bilo ko drugi sa strane. Svakako, da je riječ o kanalisanom procesu, u kome poštujemo i usvajamo pravila EU kojoj težimo da pristupimo, procesu u kojem možemo da računamo na dalju svestranu podršku i partnerstvo EU. Tako i razumijemo dvosmjerni put naše evropske perspektive.

Na ovim osnovama, programsko djelovanje nove Vlade je već značajno definisano efikasnom implementacijom budućeg Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju i dinamiziranjem procesa našeg pristupanja EU. Takođe, našim članstvom u Svjetskoj trgovinskj organizaciji, Partnerstvu za mir, Savjetu Evrope, međunarodnim finansijskim i drugim organizacijama. Tokom mandata ove Vlade bićemo angažovani i na stvaranju pretpostavki za efikasnu realizaciju druge, zahtjevnije etape našeg pristupanja Evropskoj Uniji. To jeste ambiciozno, ali realno ostvarljivo.

Tim prije, što je prethodna Vlada učvrstila temelje za brzi ekonomski rast i razvoj, i našu dinamičniju evropsku integraciju. To, pored ostalog, ilustruju sljedeći podaci: postepen, ali stabilan rast BDP; pad inflacije i budžetskog deficita i njihovo održavanje na evropskom nivou; snažan trend pada stope nezaposlenosti, što je najbolji indikator da smo već ušli u fazu ekonomskog rasta i razvoja; smanjuje se učešće javnog duga u BDP, i prema postojećem nivou Crna Gora spada u grupu nisko zaduženih zemalja; razvoj preduzetničke inicijative i ambijenta za nova investiciona ulaganja, koja su za 9 mjeseci ove godine iznosila 317 miliona ; izuzetno dinamičan razvoj finansijskog tržišta; početak rješavanja pitanja restitucije i stare devizne štednje i brojni drugi pozitivni trendovi i rezultati.

Životni standard građana još uvijek nije na zadovoljavajućem nivou, ali neosporno stvorena je solidna osnova za dinamičan ekonomski razvoj, što potvrđuju i aranžmani sa našim međunarodnim finansijskim partnerima MMF, SB, EBRD i dr.

Najrječitiji primjer sprovedenih reformi i rezultata jeste skora institucionalizacija saradnje sa EU, kroz zaključivanje Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju, kao i regulisanje članstva u Svjetskoj trgovinskoj organizaciji- očekujem, tokom iduće godine.

Dakle, ova Vlada počinje od povoljnih rezultata ostvarenih u proteklih četiri godine, opredijeljena da Crnu Goru dalje izgrađuje kao modernu, građansku državu razvijene tržišne privrede bazirane na znanju, poštujući principe i ciljeve održivog razvoja. Takođe, i na stabilnim institucijama koje garantuju vladavinu prava, slobode, ekonomsku i cjelokupnu sigurnost svakog građanina, ljudska prava i prava manjina, kao i dalje poštovanje principa međunarodnog prava. Približavanje evropskom nivou ekonomskih sloboda, posebno u dijelu mogućnosti za punu slobodu izbora svakog pojedinca i njegovo aktivno učešće u razvoju, i kao krajnji rezultat- veća zaposlenost, kvalitetnija radna mjesta, bolji životni standard i veća socijalna kohezija, čine srž programskog djelovanja i ove Vlade. A, to znači našu dinamičnu i kvalitetniju integraciju u evropske i evro-atlanske strukture.

Na ovim osnovama, dozvolite da ukažem na prioritetne pravce djelovanje ove Vlade, sa akcentom na pitanja od posebnog značaja za ostvarivanje navedenih strateških ciljeva:

Vlada će energično raditi na daljoj reformi državne uprave, sprovođenjem usvojene zakonske regulative, uključujući Etički kodeks državnih službenika i namještenika, i preduzimanjem daljih mjere u pravcu racionalizacije, modernizovanja i veće profesionalnosti i transparentnosti, u skladu sa Strategijom upravne reforme Crne Gore 2002-2009. Vlada će nastaviti i sa implementacijom Strategije razvoja informacionog društva i Akcionog plana za njenu realizaciju, kao i realizacijom koncepta ''elektronske Vlade''.

U pravcu racionalizacije državne uprave, Vlada će pravovremeno planirati i obezbijediti sredstva za otpremnine i druge programe rješavanja problema tehnoloških viškova. Takođe, razviće konzistentan okvir za rješavanje stambenih potreba državnih službenika, kao i stimulativne programe za talentovane kadrove.

Vlada će takođe prioritetno raditi na osnivanju i osposobljavanju institucija za poslove koje je Crna Gora preuzela kao nezavisna država. To se prije svega odnosi na oblast odbrane, inostrane poslove, određene poslove u oblasti ostvarivanja ljudskih i manjinskih prava, ekstradikciju, zaštitu prava intelektualne svojine, standardizaciju i akreditaciju proizvoda, infrastrukturu kvaliteta, civilno vazduhoplovstvo, poslove meteorologije. Pojedini elaborati su već usvojeni ili su u završnoj fazi pripreme. Takođe, i zakonska regulativa.

U dijelu lokalne samouprave, ključne aktivnosti Vlade u narednom periodu biće usmjerene na implementaciji programskih aktivnosti za jačanje institucionalnog okvira, uključujući i usvajanje niza sistemskih zakona u oblastima imovinsko-pravnih odnosa, statusnog prava, zaštite životne sredine, uređenja prostora, itd. Cilj je dalji razvoj upravljačkih sposobnosti, veća transparentnost i podizanje kvaliteta javnih usluga, kao i jačanje mehanizama za učešće građana u poslovima lokalnih vlasti.

Bez efikasne, profesionalne, otvorene i decentralizovane državne administracije, kao i nepristrasnog, profesionalnog i efikasnog sudskog sistema ne može se govoriti ni o dinamičnijem razvoju, niti približavanju EU. U svakom sistemu, to su ključne poluge razvoja. Zbog toga je jačanje njihovog kapaciteta u skladu sa principima demokratije i vladavine prava esencijalno za ostvarivanje našeg strateškog nacionalnog cilja pune integracije u EU i evro-atlanske strukture. Još važnije, to je uslov pravne i ukupne sigurnosti građana, zaštite ljudskih prava i osnovnih sloboda, kao i sigurnosti ulaganja domaćih i stranih. Bez toga nema razvoja i boljeg života građana.

Aktivnosti definisane Projektom reforme pravosuđa za period do kraja 2005, u najvećem dijelu su realizovane. Već je pripremljen nacrt Strategije reforme pravosuđa u narednom periodu, sa fokusom na ostvarivanje sljedećih ključnih ciljeva: jačanje vladavine prava, nezavisnosti i pouzanosti pravosuđa; jačanje efikasnosti; jačanje dostupnosti pravosudnih organa, odnosno ostvarivanje punog pristupa pravdi, kao i jačanje javnog povjerenja u pravosuđe. Važnost proaktivnog, ''evropskog pristupa'' svim segmentima Strategije, dodatno je potencirana institucionalizacijom saradnje sa EU. Ovaj kompleksan posao podrazumijeva da se odmah otpočne i sa sveobuhvatnim programima obuke, radi potpunijeg i intenzivnijeg sticanja znanja o pravu EU i praksi Evropskog suda pravde.

Daljem jačanju i izgradnji nezavisnog, profesionalnog i funkcionalnog sudskog sistema doprinijeće i predstojeća Ustavna reforma.

U narednom periodu Vlada će intenzivirati i aktivnosti na zaključivanju međunarodnih ugovora u oblasti pravosudne saradnje i edukaciji nosilaca pravosudnih funkcija u ovoj oblasti.

Vlada će nastaviti sa demokratskom reformom policije, koja ima za cilj jačanje profesionalizma, odgovornosti i transparentnosti. U funkciji dalje izgradnje kapaciteta, planirano je niz aktivnosti i projekata, uključujući nabavku i modernizaciju opreme za obradu i analizu operativnih podataka i efikasno obezbjedjenje dokaza, za implementaciju specijalnnih istražnih tehnika, za kriminalistička vještačenja, kao i za potrebe specijalne terorističke jedinice i efikasnije borbe protiv narkomanije. Takođe, za kvalitetniji nadzor, kontrolu i obezbjeđenje državne granice na kopnu i moru, kao i modernizaciju saobraćajne policije i video nadzora. U prioritetu je i uspostavljanje i osavremenjavanje baze podataka, uključujući i krivična djela trgovine ljudima. Osiguraće se dalja efikasna implementacija Zakona o policiji i Zakona o agenciji za nacionalnu bezbjednost, kao i Kodeksa policijske etike. Akcenat će biti i na kontinuiranim specijalističkim programima obuke.

Nakon sticanja nezavisnosti, Crna Gora autonomno uređuje politiku viza,
kontrole granica, azila i migracija. U skupštinskoj proceduri je već predlog
Zakona o strancima, kojim se u skladu sa evropskim standardima uređuju
pitanja vizne politike. U skupštinskoj proceduri su i Zakon o registru stanovništva koji predviđa i izradu projekta Centralnog registra gradjana i stranaca kao, i predlog zakona o crnogorskom državljanstvu. Zaključeno je 15 sporazuma o readmisiji sa zemljama EU, i oni se sprovode bez teškoća. Nastaviće se pregovori o zaključenju sporazuma i sa preostalim članicama EU. Takođe, pristupiće se zaključivanju Sporazuma o policijskoj saradnji i protokola o zajedničkim patrolama duž granice sa zemljama u okruženju.

U sklopu budućeg Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju i očekivanog
mandata za otvaranje pregovora Evropske komisije za zaključivanje
Sporazuma o viznim olakšicama između Evropske unije i Crne Gore, kao i
ostalih država Zapadnog balkana, vršiće se dalja potrebna prilagođavanja i razvoj kapaciteta..

Vlada će, takođe, intezivirati mjere za prevenciju i suzbijanje korupcije i organizovanog kriminala, i kroz dalje zaključivanje bilateralnih sporazuma, dok se usvojenim izmjenama Zakonika o krivičnom postupku, u dijelu koji se odnosi na specijalne istražne tehnike, omogućava efikasnije otkrivanje krivičnih djela iz oblasti prekograničnog organizovanog kriminala. Na unutrašnjem planu, pored ostalog, formiraćemo i Nacionalnu komisiju za praćenje implementacije Akcionog plana za sprovođenje Programa borbe protiv korupcije i organizovanog kriminala, koji je Vlada usvojila u julu 2005. Komisija će imati zadatak da kontinuirano prati aktivnosti koje državni organi i institucije preduzimaju u cilju sprovođenja Akcionog plana, da ocjenjuje postignute rezultate i da predlaže nove aktivnosti i mjere. U planu je i dalje jačanje institucionalnog kapaciteta, posebno u dijelu istrage i krivičnog gonjenja, što pored ostalog, uključuju osnivanje posebne organizacione jedinice MUP-a za istragu krivičnih djela korupcije, zaštitu svih lica koja prijavljuju krivična djela korupcije, i ostale mjere u funkciji jačanja kapaciteta specijalističke obuke, nabavka tehničke opreme, vođenje posebne evidencije, statistike i analitike za krivična djela korupcije i dr. Istovremeno, Vlada će raditi i na unapređenju ostale relevantne zakonske regulative u pravcu pune usklađenosti sa međunarodnim standardima.

Dominantan uticaj na reorganizaciju i dalje profilisanje državne uprave imaće institucionalizacija odnosa sa EU, kao i pristupanju programu NATO Partnerstvo za mir.

Uspostavljanjem ugovornog odnosa sa EU, kroz skoro zaključivanje Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju, počinje prva etapa suštinske integracije Crne Gore u EU. Institucionalizacija odnosa sa EU se potvrđuje kao snažna potpora za ubrzanje reformi u svim oblastima, i ne postoji ni jedan razlog da tako ne bude i u našem slučaju. Pritom, jasno je da će kvalitet i dinamika tog procesa zavisiti od kapaciteta Vlade, ali i svih ostalih državnih struktura i aktera društva, što implicira važnost što šireg konsenzusa, objedinjanvanja svih potencijala i zajedničkog, koordinisanog djelovanja. U tom smislu, akcenat Vlade će biti na daljoj izgradnji i jačanju kapaciteta za efikasnu implementaciju budućeg Sporazuma, i istovremeno na pripremi odgovarajuće organizacione strukture za drugu, finalnu fazu našeg pristupanja EU. Dakle, na daljem razvoju i boljoj koordinaciji cjelokupne institucionalne infrastrukture za pitanja evropskih integracija, kao i na intenziviranju reformi u oblastima, koje su posebno značajne za ovaj proces.

Dosadašnji tok pregovaračkog procesa o Sporazumu o stabilizaciji i pridruživanju pokazuje da su administrativni kapaciteti u Crnoj Gori ispunjavali sve tekuće potrebe. Svjesni da suštinski posao počinje implementacijom Sporazuma, Vlada će prioritetno raditi na daljem unapređenju organizacione infrastrukture i jačanju kapaciteta za njegovu efikasnu primjenu. Značajan putokaz u tom pravcu predstavljaće Akcioni plan Vlade za realizaciju kratkoročnih i srednjoročnih preporuka iz Evropskog partnerstva za Crnu Goru, kao nezavisnu državu. Akcionim planom ćemo uspostaviti direktnu korelaciju između mjera i aktivnosti neophodnih za sprovođenje preporuka i vremenskog okvira i institucija koje su odgovorne za njihovu implementaciju, kao i potrebnih budžetskih sredstava. Akcenat će biti i na preciznijem definisanju nadležnosti u dijelu usklađivanja domaćeg zakonodavstva i ekonomske harmonizacije sa sistemom EU, kao i daljem razvoju organizacione strukture za implementaciju pojedinih poglavlja budućeg Sporazuma. Takođe, i na razvoju kapaciteta za efikasno programiranje i korišćenje novog instrumenta pomoći EU Instrument za predpristupnu pomoć (IPA), kao i koordinaciju evropskih fondova. Predstojeći proces podrazumijeva i aktivniju saradnju sa Parlamentom i jačanje njegovog kapaciteta za učešće u zajedničkim tijelima sa EU. Isto tako, Vlada će razvijati dijalog i saradnju sa ostalim strukturama poslovnim udruženjima, sindikatima, obrazovnim i naučnim institucijama, civilnim društvom, medijima i dr. Nastaviće da razvija Komunikacionu strategiju i kampanju informisanja javnosti o procesu pristupanja EU i podizanja svijesti o EU.

Prioritetno, Vlada će odmah preduzeti mjere za jačanje administrativnog kapaciteta u onim oblastima koje su već identifikovane kao ključne za implementaciju obaveza iz budućeg Sporazuma. To se prvenstveno odnosi na efikasnu primjenu odredbi o slobodnoj trgovini, sanitarnih i fito-sanitarnih propisa, pravila o konkurenciji, zaštiti intelektualnih prava svojine, kvalitet i standardizaciju.

Vlada će razviti program organizovane obuke državnih službenika za EU poslove, uključujući i angažovanje na obezbjeđivanju stipendija na renomiranim evropskim univerzitetima za studente završnih godina, za pojedine specijalističke oblasti.

Vlada će otpočeti i sa pripremom Nacionalnog programa za usvajanje Acquis-a.

Paralelno sa pristupanjem EU, odvijaće se i integracija Crne Gore u evro-atlansku zajednicu, kroz članstvo u programu NATO Partnerstvo za mir i NATO-u. To su kompatibilni procesi, koji u svojoj suštini imaju iste ciljeve- demokratsku reformu cjelokupnog društva, jačanje bezbjednosti i sigurnosti, vladavine prava, funkcionalnu tržišnu ekonomiju.

Očekujemo brzi prijem u Partnerstvo za mir, s obzirom da je Crna Gora ispunila sve uslove. U prioritetne aktivnosti Vlade u ovoj oblasti spada formiranje i osposobljavanje Ministarstva odbrane, kao i usvajanje Strategije odbrane, Doktrine vojske, Zakona o vojsci i Zakona o odbrani.

U skladu sa savremenim zahtjevima, reformisaćemo vojne snage u malu, mobilnu, profesionalnu, modernu i interoperabilnu strukturu, i promovisati transparentnost u odbrambenom planiranju i budžetu za odbranu, i razvijati mehanizme za demokratsku i parlamentarnu kontrolu nad oružanim snagama.

U kontekstu reforme sektora odbrane, posebnu pažnju u narednom periodu ćemo posvetiti bezbjednosnoj i odbrambenoj politici EU, razvijanju političke i vojne saradnje sa NATO-om, kao i bilatreralnoj saradnji sa članicama NATO i državama regiona. Takođe, i saradnji sa globalnim i regionalnim organizacijama, prvenstveno sa UN i OEBS-om, s obzirom na njihovu političko-vojnu dimenziju.

Već započeta reforma policije i razvijanje i implementacija koncpeta integrisanog upravljanja granicama biće nastavljeni uporedno i komplementarno sa aktivnostima u reformi vojske.

Na ekonomskom planu, Vlada će nastaviti sa makroekonomskom politikom koja učvršćuje stabilnost i podstiče razvoj. U tom smislu, Vlada će se koncentrisati na sljedeće prioritete:

Ubrzanje ekonomskog rasta, uz poštovanje principa održivog razvoja, kroz dalju sistemsku podršku i unapređenje ambijenta za jačanje privatnog sektora, investicija, preduzetničke inicijative, prvenstveno kroz razvoj postojećih i formiranje novih malih i srednjih preduzeća. Takođe, postepeno će razvijati mehanizme za usvajanje ciljeva Lisabonske strategije EU 2005, i izradu Nacionalnog akcionog programa za njihovo sprovođenje.

Poseban akcenat je na daljem stvaranju pretpostavki za potpuniju valorizaciju potencijala na sjeveru Crne Gore, u pravcu ravnomjernijeg razvoja svih djelova naše države. Opredijeljeni smo da na cijeloj teritoriji naše Crne Gore obezbijedimo bolje uslove za život, izgrađujući društvo jednakih šansi za sve građane.

U saradnji sa Svjetskom bankom i ostalim međunarodnim i domaćim partnerima pristupiće se inoviranju Strategije razvoja i smanjenja siromaštva, s ciljem fokusiranja na rješavanje problema osjetljivih društvenih grupa. Naime, od usvajanja Strategije razvoja i smanjenja siromaštva mnogi prioriteti su detaljno razrađeni i implementiraju se na osnovu ostalih strateških dokumenata Vlade za pojedine oblasti.

Unapređenje aktivne politike zapošljavanja, kroz dalju reformu i liberalizaciju tržišta rada, kao i kontinuirane programe edukacije i prekvalifikovanja. Sistemski će se riješiti i status lica sa invaliditetom.

Održavanje pune konsolidacije i dalje jačanje efikasnosti javnih finansija. Budžetski deficit će se držati na nivou do 2%, zbog ulaganja u infrastrukturu i restrukturiranja, odnosno racionalizaciju javne potrošnje. Nastaviće se sa tendencijom pada konsolidovanog duga u BDP. Do 2010, smanjićemo javnu potrošnju na 35% BDP. Postepeno ćemo povećavati cijenu rada.

Ovakva politika omogućiće nizak nivo inflacije i njeno održavanje u okvire koji važe za države EU, kao i pad kamatnih stopa.

Nastavak poreske reforme kroz dalja poreska rasterećenja, prije svega poreza na dohodak.

Nastavak reforme penzijskog sektora, uključujući i usvajanje Zakona o kapitalizovanoj penzijskoj štednji.

Dalja privatizacija, s ciljem okončanja ovog procesa do kraja mandata ove Vlade. U tom smislu, tokom naredne godine moguće je dovršiti privatizaciju turističkog i finansijskog sektora, i otpočeti privatizaciju u saobraćaju. Intenziviraće se aktivnosti na pripremi privatizacije energetskog sektora, kao i komunalnih preduzeća, kombinovanjem sa modelom koncesije, što je realno realizovati do kraja mandata ove Vlade.

Dinamična investiciona aktivnost, primarno kroz rekonstrukciju postojeće i izgradnju novih objekata kapitalne infrastrukture. Poseban akcenat je na stvaranju uslova za izgradnju auto-puta ka Srbiji i crnogorskog dijela Jadransko-jonske auto-ceste. Buduće aktivnosti odnosiće se i na izradu katastra puteva i baze podataka kako bi se optimalizovalo gazdovanje putnom infrastrukturom, kao i na uređenje odnosa sa lokalnom zajednicom vezano za održavanje puteva na gradskim teritorijama. Takođe, i na primjeni Akcionog plana za razvoj saobraćajne mreže za Jugoistočnu Evropu 2007-2011, što će omogućiti i jačanje kapaciteta regionalnog planiranja i saradnje. U dijelu civilnog vazduhoplovstva, usvojiće se zakonska regulativa i početi sa implemntacijom dva najvažnija dokumenta EU, tzv. Multilateralnog sporazuma o uspostavljanju jednakih prava poslovanja privrednih subjekata na Evropskom nebu i Horizontalnog sporazuma koji se bavi unificiranjem sigurnosnih i bezbjednosnih standarda, kao i kvalitetom usluga u civilnom vazduhoplovstvu. Intezivno i kontinuirano će se raditi na harmonizaciji nacionalnog zakonodavstva sa zakonskom regulativom EU.

Usvajanje Strategije razvoja energetike i Akcionog plana za njenu implementaciju. Takođe, ratifikacija Sporazuma o formiranju Energetske zajednice i njegova implementacija. Takođe, radiće i na stvaranju institucionalnih i drugih pretpostavki za lakše učešće privatnog sektora u oblasti energetike.

Aktivnosti na realizaciji strateških dokumenata u oblasti zaštite životne sredine Master plana za vodosnabdijevanje Crnogorskog primorja, Master plana upravljanja otpadom, Master plana odvođenja i prečišćavanja otpadnih voda Crnogorskog primorja i opštine Cetinje, Master plana za kanalizaciju i otpadne vode u centralnom i sjevernom dijelu Crne Gore. Nastaviće se i sa usvajanjem zakonske regulative i prilagođavanjima u skladu sa standardima EU, kao i jačanjem institucionalnog kapaciteta, što uključuje i formiranje Agencije za zaštitu životne sredine, kao i Agencije za prostorno planiranje i uređenje prostora. Inteziviraće se saradnja sa ključnim međunarodnim partnerima u oblasti zaštite životne sredine.

U centru pažnje biće dalja implementacija Master plana za razvoj turizma do 2020, i stvaranje svih pretpostavki za puno korišćenje potencijala u ovoj strateškoj grani razvoja.

Nastavak procesa restitucije i po potrebi dalje unapređenje zakonske regulative.

Vlada će, takođe, nastaviti sa daljom realizacijom Strategije reforme obrazovanja do kraja 2009, i obaveza koje proističu iz pristupanja Crne Gore Bolonjskom procesu i Lisabonskoj konvenciji. Takođe, i sa investiranjem u razvoj ljudskih resursa i specijalističkih znanja, bez kojih nema napretka i razvoja. Isto tako, i sa ulaganjima u modernizovanje i opremanje obrazovnih institucija, uključujući podizanje nivoa informatičke kulture i veću dostupnost računarskih tehnologija. Ovo će biti prioritetan, strateški pravac djelovanja ove Vlade. Nakon što smo ostvarili pravo da upravljamo svojom budučnošću, sada treba da pokažemo da smo sposobni da kreiramo i realizujemo najbolju viziju daljeg razvoja Crne Gore. Dakle, da usvajamo i primjenjujemo znanja primjerena evropskim izazovima 21. vijeka.

Svakako, u prioritetu Vlade je dalja reforma sistema zdravstva, i implementacija strateških dokumenata u ovoj oblasti, u okviru ukupne reforme sistema socijalne sigurnosti.

Vlada će obezbijediti aktivniju zaštitu kulturne baštine i usvojiti Strategiju podrške kontinuiranom razvoju kulture. Posvećenost kulturnoj baštini, ali istovremeno podsticanje savremenog stvaralaštva, doprinijeće očuvanju i afirmisanju crnogorskog kulturnog identiteta. Crna Gora sa svojom mediteranskom, balkanskom, evropskom vokacijom i multikulturnim nasljeđem može značajno doprinijeti promociji ''Jedinstva u različitostima'', što je aksiom savremene evropske integracije, utemeljene na prožimanju i bogatstvu različitih kultura.

Sistemski će urediti status sporta.

Poštovani poslanici,

Ove programske prioritete sam naveo u formi strateških pravaca djelovanja Vlade, bez pretenzija da ih detaljno elaboriram u svim segmentima. Više pažnje sam posvetio pitanjima koja su posebno važna za dalji demokratski i ekonomski razvoj Crne Gore, i našu evropsku i evro-atlansku integraciju. Tim prije, što je program djelovanja i ove Vlade uglavnom opredijeljen našim skorim institucionalnim aranžmanima sa EU i NATO. Takođe, daljim razvojem saradnje sa MMF-om, Svjetskom bankom, EBRD, EIB i drugim međunarodnim finansijskim partnerima.

Na ovom putu, ključnu ulogu ima i regulisanje našeg članstva u Savjetu Evrope, vjerujem početkom naredne godine, i efikasno ispunjavanje obaveza, posebno u dijelu zaštite ljudskih prava i sloboda i prava manjina. Aktivnim pristupom Vlada će doprinositi daljem učvršćivanju povjerenja i privrženosti koje manjine u kontinuitetu potvrđuju, što Crnu Goru čini jedinstvenim primjerom u regionu. Vlada je opredijeljena da u potpunosti afirmiše prava manjinskih naroda u skladu sa evropskim standardom i praksom, poštujući rješenja iz relevantnih konvencija Savjeta Evrope i drugih međunarodnih institucija, i da u tom pravcu dalje izgrađuje zakonsku i institucionalnu infrastrukturu.

Vlada ostaje posvećenja daljem napretku u procesu pregovora o pristupanju Crne Gore Svjetskoj trgovinskoj organizaciji, s ciljem da ih okonča iduće godine, i opredijeljena da spoljno-trgovinsku politiku i sistem dalje razvija u skladu sa pravilima ove međunarodne organizacije. To će predstavljati značajnu potporu daljem ekonomskom razvoju i evropskoj integraciji Crne Gore, budući da se radi o komplementarnim procesima koji u suštini imaju i dijele iste vrijednosti i ciljeve.

Jedna od ključnih komponenti spoljno-političkog djelovanja Vlade Crne Gore ostaje razvoj saradnje i sa UN i OEBS-om, bazirane na dosljednom poštovanju i primjeni njihovih osnovnih principa i vrijednosti.

Vlada će odlučno nastaviti da razvija svestrane veze sa Srbijom, kao i sa ostalim državama u regionu. I ubuduće vodiće aktivnu politiku dobrosusjedstva i regionalne saradnje, koja je nerazdvojiva od naše evropske i globalne integracije, i politike EU prema ovom regionu. To je u interesu nacionalnog i regionalnog razvoja i stabilnosti. U tom smislu, Vlada će aktivno preduzimati mjere u pravcu slobodnog protoka ljudi, roba, usluga i kapitala, kroz realizaciju jedinstvenog Sporazuma o režimu slobodne trgovine u Jugoistočnoj evropi, koji bi trebao da se zaključi ovih dana. Takođe, i ostalih regionalnih inicijativa u oblasti energetike, infrastrukture, investicija, životne sredine, borbe protiv korupcije i svih vidova organizovanog kriminala, viza, azila i migracija, kao i drugih projekata.

Na kraju, ali ne manje važno, Vlada računa na dalji razvoj partnerstva i podršku Sjedinjenih Američkih Država reformama i evro-atlanskoj integraciji Crne Gore. Takođe, i sa Ruskom Federacijom. Na principima međunarodnog prava, razvijaće bilateralne odnose i sa drugim državama.

U ostvarivanju ovako definisanih spoljno-političkih ciljeva i politike Vlade Crne Gore, važnu ulogu ima jačanje institucionalnog kapaciteta Ministarstva inostranih poslova, posebno u dijelu međunarodno-pravnih poslova i adekvatnog ogranizovanja i izgradnje moderne, profesionalne i racionalne mreže diplomatsko-konzularnih predstavništava. To svakako uključuje odgovarajuću zaštitu naših građana u inostranstvu i pružanje konzularnih usluga.

Poštovani poslanici,
Dame i gospodo,

Potpredsjednik Vlade za evropske integracije prof. dr Gordana Đurović, dipl. ecc., rođena 1964. godine, dosadašnji ministar za ekonomske odnose sa inostranstvom i evropske integracije;
Potpredsjednik Vlade za ekonomsku politiku prof. dr Vujica Lazović, dipl. ecc., rođen 1963. godine, dekan Ekonomskog fakulteta u Podgorici;
Ministar inostranih poslova Milan Roćen, rođen 1950. godine, završio Fakultet političkih nauka, ranije ambasador državne zajednice Srbija i Crna Gora u Moskvi, glavni savjetnik predsjednika Vlade za politička i vojna pitanja;
Ministar finansija dr Igor Lukšić, dipl. ecc, rođen 1976. godine, dosadašnji ministar finansija;
Ministar odbrane mr Boro Vučinić, dipl. pravnik, rođen 1954. godine, dosadašnji ministar zaštite životne sredine i uređenja prostora;
Ministar unutrašnjih poslova i javne uprave Jusuf Kalamperović, dipl. pravnik, rođen 1945. godine, dosadašnji ministar unutrašnjih poslova;
Ministar pravde Miraš Radović, dipl. pravnik, rođen 1959. godine, sudija Vrhovnog suda Republike Crne Gore;
Ministar za zaštitu ljudskih i manjinskih prava Fuad Nimani, završio Višu pedagošku školu, rođen 1948. godine, ranije predsjednik Opštine Ulcinj;
Ministar prosvjete i nauke prof. dr Slobodan Backović, dipl. fizičar, rođen 1946. godine, dosadašnji ministar prosvjete i nauke;
Ministar zdravlja, rada i socijalnog staranja dr Miodrag Radunović, završio Medicinski fakultet, rođen 1959. godine, poslanik u Skupštini Republike Crne Gore;
Ministar za ekonomski razvoj Branimir Gvozdenović, završio Elektrotehnički fakultet, rođen 1961. godine, dosadašnji potpredsjednik Vlade za ekonomsku politiku i privredni sistem;
Ministar saobraćaja, pomorstva i telekomunikacija prof. dr Andrija Lompar, dipl. ing., rođen 1956. godine, profesor na Pomorskom fakultetu u Kotoru, raniji ministar pomorstva i saobraćaja;
Ministar turizma i zaštite životne sredine Predrag Nenezić, dipl. ecc., rođen 1970. godine, dosadašnji ministar turizma;
Ministar poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede mr Milutin Simović, završio Poljoprivredni fakultet, rođen 1961. godine, dosadašnji ministar poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede;
Ministar kulture, sporta i medija Predrag Sekulić, dipl. pravnik, rođen 1964. godine, poslanik u Skupštini Republike Crne Gore i predsjednik Odbora za politički sistem, pravosuđe i upravu;
Ministar bez portfelja Suad Numanović, završio Medicinski fakultet, rođen 1960. godine, dosadašnji ministar bez portfelja.

Uvjeravam vas da ćete u Vladi, i u meni kao njenom premijeru, imati partnera otvorenog za saradnju i inicijative po svim pitanjima od značaja za ostvarivanje evropske perspektive Crne Gore.

Zahvaljujem na pažnji i očekujem vašu podršku predloženom programu i sastavu Vlade Republike Crne Gore.

Podgorica, 8. novembar 2006.