Saopštenje: Radionica pod nazivom "Prezentacija mogućnosti u okviru prve i druge komponente Instrumenta za predpristupnu pomoć

Ministarstvo uređenja prostora i zaštite životne sredine organizovalo je danas radionicu pod nazivom "Prezentacija mogućnosti u okviru prve i druge komponente Instrumenta za predpristupnu pomoć. Sastanku su, pored predstavnika Ministarstva, prisustvovali predstavnici Delegacije Evropske komisije u Crnoj Gori, JU Centar za ekotoksikolološka ispitivanja Crne Gore i Hidrometeorološkog zavoda. Predavanja su držali predstavnici Ministarstva za evropske integracije i Jedinice za iplementaciju projekata PROCON.
Na seminaru su prezentirane mogućnosti korišćenja i način pristupa sredstavima IPA fondova i sumirane dosadšnje aktivnosti. Radionica je poslužila kao platforma za razmjenu iskustava i podizanje svijesti o značaju prijavljivanja kvalitetnih projekta i njihovoj realizaciji, jer Evropska Komisija odobrava sredstva samo u slučaju da aplikanti posjeduju sposobnost da njima upravljaju.
Konstatovano je da je Evropska komisija za period 2007 - 2010. godine za Crnu Goru opredijelila 131,3 miliona eura, što je u regionu Zapadnog Balkana čini državom sa najvećom evropskom pomoći po glavi stanovnika. Važno je istaći da su ta sredstva bespovratna i da Crna Gora u pojedinim slučajevima ima kofinansiranje koje se odnosi na nacionalnu komponentu IPA-e. Prezentirani instrumenti pomoći predstavljaju izazov za našu državu, koja treba da sagleda i obezbijedi najbolje mehanizme za dobijanje tih sredstava, za razvoj Crne Gore. Crna Gora i ostale države - potencijalni kandidati za članstvo (Srbija, Bosna i Hercegovina i Albanija), ima pravo na sredstva iz dvije komponente IPA programa (I podrška tranziciji i izgradnja institucija; II - regionalna i prekogranična saradnja), dok države koje imaju status kandidata (Hrvatska, Makedonija, Turska) mogu da koriste i preostale tri komponente - regionalni razvoj, razvoj ljudskih resursa i ruralni razvoj. Apliciranje za navedene fondove je kompleksan proces, zbog čega je Vlada Crne Gore u fazi formiranja SPO kancelarija po relevantnim ministarstvima, kako bi se pripremila za korišćenje fondova.
Komponenta koja se odnosi na podršku tranziciji i razvoju institucija je namijenjena ministarstvima i njenim organima, dok su korisnici sredstava druge komponente neprofitne organizacije, lokalna samouprava, nevladin sektor, udruženja, asocijacije itd. Ministarstva i drugi organi uprave dostavljaju projekte Ministarstvu za evropske integracije koje ih



prosljeđuje Delegaciji Evropske komisije u Podgorici, da bi se filtrirali najbolji i najpotrebniji, koji su prioriteti za državu.
Nakon toga predlozi projekata se šalju Evropskoj komisiji u Brisel, koja daje posljednju riječ da li ih treba odobriti. Kada se odobre sredstva, EK i država koja je u procesu pristupanja potpisuju finansijski sporazum, nakon čega se ide u tendersku proceduru i sprovođenje projekata.
Krajnji cilj ovih projekata iz fondova za regionalni razvoj je bolje povezivanje država u Evropi. Ministarstvo za evropske integracije i Vlada Crne Gore pripremaju se za uvođenje Decentralizovanog sistema upravljanja (DIS) sredstvima IPA fonda. To znači da će u budućnosti Crna Gora u potpunosti samostalno raditi cjelokupni dio obimnog ciklusa koji se sastoji od identifikacije, programiranja, realizacije do monitoringa i evaluacije projekata koji se finansiraju iz evropskih fondova.
Sada se to radi u centralizovanom sistemu upravljanja, gdje je u nadležnosti Evropske komisije da sprovodi nabavku, ugovaranje i plaćanje aktivnosti programa. Svrha DIS-a je da postepeno priprema državu koja pretenduje da postane članica EU, da preuzme odgovornost za upravljanje evropskim fondovima nakon ulaska u EU.