Saopštenje Ministarstva zdravlja

Povodom komentara u vezi saopštenja Ministarstva zdravlja o odobravanju projekta Globalnog Fonda za borbu protiv tuberkuloze, HIV/AIDSa, Crnoj Gori, Ministarstvo zdravlja izdaje saopštenje o epidemiologiji TB u Svijetu i u Crnoj Gori:

Jedna trećina svjetske populacije (oko 2milijarde ljudi) inficirana je M.tuberculosis.zbog čega je Svjetska zdravstvena organizacija proglasila globalnu opasnost od TB prepoznajući je kao rastući zdravstveni problem od velike važnosti.

Procjenjuje se da osam do deset miliona ljudi godišnje oboli u svijetu (stopa incidence 136/100000) a oko 2 miliona umire od tuberkuloze. Globalna incidenca raste aproksimativno 0,4% godišnje sa bržim porastom u sub-Saharskoj Africi.a u evropskom regionu u zemljama bivšeg Sovjetskog Saveza i Rumuniji. Više od 90% ukupno oboljelih i umrlih od TB je u zemljama u razvoju od čega je 75% u najproduktivnijoj životnoj dobi (15-50 godina starosti). Koinfekcija sa humanim imunodeficijentnim virusom (HIV) značajno povećava rizik nastajanja TB tako da zemlje sa visokom prevalencijom HIV-a imaju veliki porast u broju oboljelih od TB. Procjenjuje se da je jedna trećina HIV-inficiranih osoba u svijetu ( oko 13 miliona ) takodje zaražena tuberkulozom.

U isto vrijeme pojava multirezistentne TB kao posledica neadekvatnog i nepravilnog liječenja TB je ozbiljan problem u mnogim zemljama.
Na osnovu ovih podataka eliminacija tuberkuloze u bliskoj budućnosti vjerovatno neće biti moguća.

PROBLEM TB U CRNOJ GORI (EPIDEMIOLOŠKI PODACI, TRENDOVI)

Kao rezultat primjene mjera antituberkulozne zaštite u našoj zemlji, tokom niza godina dolazilo je do stalnog pada broja oboljelih od TB tako da je incidenca 1990. g. u Crnoj Gori iznosila 47/100000 stanovnika ( u SFRJ 48/100000 stanovnika ) što je našu zemlju svrstavalo u područje sa srednjim rizikom obolijevanja od TB. U isto vrijeme prosječna stopa incidence na Balkanu bila je 45 a u Evropi 27/ 100000.

Period po raspadu bivše SFRJ početkom devedesetih, obilježili su ratni sukobi, izolacija usled nametanja medjunarodnih sankcija, hiperinflacija, veliki broj izbjeglih i raseljenih lica, sukobi na Kosovu, bombardivanje NATO snaga. To je dovelo do usporenog regresivnog trenda u obolijevanju od TB u Crnoj Gori. Incidenca u 2004.g. iznosila je 27/100000stanovnika što predstavlj umjerenu stopu incidence u Evropi.

Odnos oboljelih osoba ženskog i muškog pola manji je od jedan.

Analiza uzrasno specifičnih stopa pokazuje da je najveći broj oboljelih osoba muškog pola u grupi starijih od 50 godina, a u žena u uzrasnoj grupi izmedju 30-50 godina starosti.

Stopa mortaliteta u istoj godini bila je 1/100000 stanovnika.

Prema raspoloživim podacima odnos plućne i vanplućne tuberkuloze nije se značajno mijenjao. U proteklih deset godina, tuberkuloza respiratornog sistema prosječno obuhvata 96% od ukupnog broja slučajeva sa tuberkulozom, uključujući i specifični pleuritis koji je iskazan u okviru ukupnog broja oboljelih od tuberkuloze respiratornog sistema. U EPTB (prosječno 4%) u odnosu na zahvaćeni organ najčešći je specifični limfadenitis 59%.

Bakteriološka potvrda plućne tuberkuloze dobijena je u oko 63% slučajeva.

Prosječno izlečenje novootkrivenih bolesnika iznosi 83% godišnje. Neuspješno liječenih je oko 2%. U odnosu na ukupan broj novoregistrovanih slučajeva recidiva bolesti ima prosječno 9 %.

Prema raspoloživim podacima, prosječna učestalost ukupne rezistencije na AT ljekove u poslednjoj dekadi je manja od 1%.

Analiza primjene mjera primarne prevencije u proteklom periodu pokazuje visok obuhvat BCG vakcinacijom novorodjenčadi koji iznosi preko 96%.

Regionalna distribucija oboljelih od tuberkuloze po opštinama varira i najveća stopa je zabilježena u Rožajima 53/100000 stanovnika i Kotoru 35/100000.