Saopštenje: Prvi tehnološki forum “Mogućnosti i izazovi tehnološkog razvoja u Crnoj Gori”

Prvi crnogorski tehnološki forum “Mogućnosti i izazovi tehnološkog razvoja u Crnoj Gori” održan je u hotelu “Splendid” od 6.-9. septembra 2007. godine. Forum je imao za cilj da pokrene diskusiju o mogućnostima razvoja i primjene visokih tehnologija u Crnoj Gori i da označi pocetak dogovora svih aktera koji mogu doprinijeti da se Crna Gora sto brže i uspješnije uključi u svjetske tokove iz ove važne oblasti. Organizatori Foruma bili su Ministarstvo za ekonomski razvoj Vlade Republike Crne Gore i prof. Dušan Petranović , nekadašnji dekan Elektrotehničkog fakulteta u Podgorici, koji sada radi u Mentor Graphics korporaciji i u Centru za nano tehnologije Santa Clara Univerziteta u Kaliforniji.

Eminentni gosti iz SAD-a prezentirali su svoja iskustva u formiranju start-up kompanija i njihovom finansiranju, saradnji univerziteta, vlade i privatnog sektora u stimulaciji inovacija, kao i iskustva u definisanju odgovarajućih programa obrazovanja.
James Hogan, jedan od najaktivnijih i najuspješnijih finansijera malih kompanija u Silikonskoj dolini govorio je o modelu finansiranja koji primjenjuje u Americi, kao i o uslovima koje zemlje u razvoju treba da ispune kako bi postale privlačne za strane investiotore. Juan Rey, direktor najuspješnjije inžinjerske grupe u oblasti automatizacije projektovanja elektronskiuh kola, koja zapošljava oko 250 ljudi i ima godišnjim promet od preko 270 miliona dolara, prezentirao je više modela za uspješan outsorsing u zemljama u razvoju. Roberto Suaya, iskusni naučnik i predavač na više poznatih svjetskih univerziteta uključujući California Institute of Technology dao je iscrpnu analizu i preporuke što treba uraditi da bi se uspješno uključili u proces razvoja visokih tehnologija. Dekan fakulteta za nauku o materijalima i inžinjerstvo sa Stanford univerziteta imao je izuzetno informativnu i korisnu prezentaciju o tehnologijama budućnosti i definisao model za uključivanje u oblast nanotehnologija za zemlje u razvoju sa skromnijim mogucnostima ulaganja.
Nas priznati i veoma plodni naucnik Velimir Radmilović, istraživač u poznatoj Lawrence Berkeley laboratoriji, prezentirao je niz interesantnih podataka vezanih za istraživanje i razvoj nanotehnologija i diskutovao izazove i mogucnosti uključivanja manjih zamalja u ovu atraktivnu oblast. Charles Evans je osnovao Evans Analytical Lab i razvio je do najveće kompanije za ispitivanje matareijala u svijetu. Njegova uspješna priča bila je veoma inspirativna i pokazala koji sve faktori uticu na uspješan i brz rast novih kompanija. Prezentacija Are Markosijana, osnivača jedne od najuspješnijih malih kompanija u oblasti automatizacije procesa projektovanja i verifikacije elektronskih kola, govorio je o iskustvu Jermenije koja je za kratko vrijeme nakon raspada Sovjetskog Saveza postala jedna od najatraktivnijih outsorsing destinacija za proizvodnju softvera . Veoma interesantnu i korisnu prezentaciji o ulozi države u stimulisanju inovacija i procesu formiranja malih kompanija dao je Victor Pereyra, cijenjeni naučnik u oblasti numeričkih metoda i iskusni profesor u čijoj biografiji je i predavačko iskustvo na brojnim univerzitetima u Sjevernoj i Juznoj Americi i Evropi, ukljucujuci, Stanford, California Institute of Technology i Oxford. Konačno, Valerij Sukharev, vodeci naučnik u kompaniji Ponte Solutions, naglasio je, i nizom primjera ilustrovao, neophodnost i značaj multidisciplinarnog obrazovanja i pristupa u formiranju kompanija koje namjeravaju da se bave razvojem novih tehnologija.


Na Tehnološkom forumu prisustvovali su i ministar za ekonomski razvoj Branimir Gvozdenović, potpredsjednik Vlade Vujica Lazović, sekretar Sekretarijata za razvoj Dušan Simonović, predstavnici Univerziteta Crne Gore prof. Zdravko Uskoković , prof. Mira Vukčević, dekan Elektrotehnickog fakulteta prof. Srdjan Stanković i mnogi drugi kao i predstavnici privatnog sektora. Ministar za ekonomski razvoj Branimir Gvozdenovic je istakao da Vlada Republike Crne Gore ima namjeru da pomogne kompanijama i ljudima koji se opredjeljuju za primjenu i razvoj novih tehnologija, jer se mora razvijati ekonomija u kojoj je znanje osnovna razvojna predpostavka, i da bez obzira sto Crna Gora nema tradiciju u razvoju visokih tehnologija, kvalitet obrazovanja je dovoljno dobar da se uz podršku privatnog kapitala i Vlade može stvoriti povoljna klima i okvir za uspješno uključivanje u razvoj i primjenu novih tehnologija.

Tokom trodnevnih razgovora ucesnici Foruma iz SAD-a nagovijestili su mogućnost svog dodatnog angazmana i pomoci kako bi se Crnoj Gori olaksao proces razvoja i primjene visokih tehnologija. Tako je prof. Sinclair obećao svoju pomoć kako bi se dva studenta mogla usavršavati iz oblasti nano-tehnologija na Stanfordu, a Jim Hogan svoje angažovanje kao savjetnik prilikom odlučivanja o izboru i finansiranju projekata. Ostali učesnici su takodje obećali da će se i ubuduće odazvati pozivu da pomognu Crnoj Gori u pronalaženju optimalnog modela. Prof. Dusan Petranovic će u dodatnim diskusijama sa kolegama iz SAD-a formulisati zaključke i preporuke za dalje aktivnosti na ovom planu.