Saopštenje: III Regionalni sastanak o Sporazumu o osnivanju transportne zajednice Brisel, 16. jul 2009. godine

U nastavku procesa pripreme Sporazuma o osnivanju transportne zajednice, između Evropske Zajednice i zemalja Jugoistočne Evrope, 16. jula 2009. godine, u Briselu je održan treći po redu regionalni sastanak, uz učešće odgovarajućih predstavnika EU (DG TREN i DG ELARGEMENT), sa jedne strane, i zemalja Jugoistočne Evrope (Albanija, BiH, Crna Gora, Hrvatska, Makedonija, Srbija i UMNIK Kosovo), sa druge strane. Crnu Goru su na pomenutom sastanku predstavljali ovlašćeni predstavnici Ministarstva saobraćaja, pomorstva i telekomunikacija, na čelu sa g-dinom Srđanom Vukčevićem, pomoćnikom ministra.

Cilj Sporazuma je formiranja transportne zajednice, u oblasti drumskog, željezničkog, pomorskog saobraćaja, saobraćaja na unutrašnjim plovnim putevima kao i razvoj transportne mreže između Evropske Zajednice i zemalja Jugoistočne Evrope.

Ovaj Sporazum će zamjeniti postojeći Memorandum o razumjevanju za razvoj osnovne transportne mreže u Jugoistočnoj Evropi, koji je potpisan 11. juna 2004. godine u Luksemburgu.

Sporazum o osnivanju transportne zajednice čini osnovni sporazum, koji sadrži osnovne odredbe Sporazuma i 6 aneksa, i to:
Aneks I - Pravila koje je potrebno primijeniti u transportnom sektoru (spisak direktiva)
Aneks II Horizontalna pitanja i određena proceduralna pravila
Aneks III Saradnja i razmjena informacija
Aneks IV Odredbe koje se odnose na Evropski Sud pravde
Aneks V Protokoli o prelaznom periodu vezanom za primjenu Sporazuma između EZ i pojedinačnih država Jugoistočne Evrope
Aneks VI Budžet transportne zajednice.

Sporazum o osnivanju transportne zajednice, odnosno Aneks V, pomenutog Sporazuma predviđa prelazni period, u toku koga će zemlje Jugoistočne Evrope morati da u potpunosti usklade svoje zakonodavstvo za zakonodavstvom EU u svim oblastima transporta, da formiraju zajedničko regionalno transportno tržište, a nakon toga i da se kao takvo u potpunosti integriše u jedinstveno tržište EU.

Na sastanku su razmatrana pitanja vezana za djelove Sporazuma koji se tiču osnovnog dijela Sporazuma (životna sredina, javne nabavke, socijalna pitanja i saobraćajna infrastruktura), kao i djelova koji se tiču željezničkog i pomorskog saobraćaja i saobraćaja na unutrašnjim plovnim putevima, dok će se pitanja vezana za oblast drumskog saobraćaja razmatrati na sljedećem sastanku planiranom za jesen ove godine.

Sporazum u oblasti zaštite životne sredine između ostalog predviđa implementaciju odgovarajućeg EU aquis-a koji se odnosi na transport a posebno na Strategiju procene životne sredine i Strategije procene uticaja na životnu sredinu.
U okviru socijalnih pitanja predviđeno je osnivanje Socijalnog foruma.

Značajna pažnja posvećena je i poboljšanju režima prelaska granice, koja se u suštini u najvećem djelu odnosi na saradnju između carinskih organa.

Značajna odredba Sporazuma, što se tiče infrastrukture je da će se Osnovna transportna mreža, koja je u nadležnosti SEETO sekretarijata, revidovati i dalje razvijati na svakih pet godina i to u skladu sa direktivom o preporukama EZ za razvoj TEN-T-a.

U oblasti željezničkog saobraćaja predviđen je otvoren i nediskriminatorni pristup tržištu željezničkih usluga i međusobno priznavanje svih licenci i sertifikata.

Prilikom rasprave o dijelu koji se tiče pomorskog saobraćaja, prihvaćen je predlog crnogorske delegacije, da se umesto predloženih normi, koje ponavljaju već ustanovljena prava garantovana Konvencijom UN o pravu mora i Međunarodne pomorske organizacije, unese spremnost strana koja zaključuju Sporazum da podržavaju i promovišu tzv. kratku pomorsku plovidbu (Short Sea Shepping). Nakon imlementacije odgovarajućeg aquisa iz oblasti pomorstva predviđena je potpuna liberalizacija kabotaže.