Ministarstvo pravde izradilo i dostavilo na objavljivanje Sudski poslovnik

Ministarstvo pravde izradilo je i dostavilo na objavljivanje Sudski poslovnik koji se donosi na osnovu Zakona o sudovima uz pribavljeno mišljenje Sudskog savjeta. Sudski poslovnik je inače najznačajniji akt za rad, odnosno unutrašnje poslovanje sudova.

Imajući u vidu značajne novine u Zakonu o sudovima bilo je potrebno uskladiti podzakonske akte, posebno Sudski poslovnik , koji je jedan od najznačajnijih i najobimnijih propisa u ovoj oblasti (417 članova i 80 obrazaca) kojim se uređuje organizacija i način unutrašnjeg poslovanja u sudovima.

Takođe je bilo potrebno da se Sudski poslovnik usaglasi i sa novousvojenim zakonima u reformi pravosuđa i to Krivičnim zakonikom, Zakonikom o krivičnom postupku, Zakonom o parničnom postupku, Zakonom o izvršnom postupku i dr. kao i izmijenjenim propisima iz oblasti uprave, materijalnog i finansijskog poslovanja.

Inače,važeći Pravilnik o unutrašnjem poslovanju sudova, je donesen još 1977. godine i s toga je bilo je potrebno terminološko usklađivanje sa pomenutim reformskim zakonima, kao i drugačija sistematika .

Uvođenje Pravosudnog informacionog sistema i sve značajnija upotreba računara u radu sudske administracije, kao i sudija zahtijevali su i uređenje, odnosno propisivanje posebnih odredbi o korišćenju računara, pored uobičajenog načina rada sudova.

Sudskim poslovnikom uređena su pitanja koja se odnose na sudsku upravu, unutrašnju organizaciju, odnos između sudova, sudova i drugih organa i suda i stranaka, zajedničke odredbe za rad, postupanje s pismenima upućenim sudu, rad po primljenim pismenima u pisarnici, rad u vijeću i kod sudije pojedinca, rad na sjednicama sudija i sjednicama sudskih odjeljenja, rad pisarnice poslije donijetih odluka, arhiviranje, čuvanje i izdvajanje predmeta, upisnike i pomoćne knjige posebne odredbe za pojedine postupke, korišćenje računara i druga pitanja od značaja za blagovremeno i uredno funkcionisanje suda.

Shodno rješenjima Zakona o sudovima, kojim je Vrhovnom sudu određena kreativna, a ne samo kontrolna funkcija, Poslovnikom je regulisano niz konkretnih odredaba koje se odnose na novu ulogu i poziciju najvišeg suda u Republici kao što su aktivnosti Opšte sjednice, odjeljenja sudske prakse, uvođenja Centralne pravosudne biblioteke a u okviru pravnih stavova i mišljenja poseban značaj je dat radu sudskih odjeljenja posebno odjeljenja za proučavanje i praćenje sudske prakse kao i mogućnosti upotrebe računara. U sudovima se vodi registar pravnih stavova od značaja za sudsku praksu i to odvojeno za svaku pravnu oblast koje je moguće objavljivati u publikacijama Vrhovnog suda ili drugim stručnim publikacijama.

Poslovnik takođe detaljno razrađuje veoma važno pitanje slučajne dodjele predmeta koje se na taj način prvi put određuje i tehnika kojim se predmeti dodjeljuju sudiji u rad i to na klasičan način ili upotrebom kompjuterskih programa. Stupanjem na snagu ovog akta omogućava primjenu slučajne dodjele predmeta u sudovima.

Dio Poslovnika odnosi se na izvještaje, statistiku, evidencije i predviđa da se prilikom iskazivanja statističkih podataka posebno vode evidencije o predmetima koji nijesu riješeni u predviđenim rokovima. Predviđeno je da predsjednik propisuje kućni red kojim se određuje način korišćenja radnih i drugih prostorija u sudskoj zgradi, ulazak i zadržavanje stranaka i drugih lica, mjere bezbijednosti zgrade, i mjere za čuvanje sredstava za rad i drugih predmeta koji se nalaze u sudu i sl.

U odnosu na podršku stručne i opšte javnosti , Ministarstvo pravde je organizovalo Okrugli sto sa temom ,,Sudski poslovnik,, u saradnji sa OSCE om , koja organizacija je od početka rada na ovom tekstu imala značajan doprinos.

Nakon održanog okruglog stola i mišljenja , primjedbi i sugestija datih od strane stručne javnosti , Ministarstvo pravde je, u zakonom predviđenom roku, dostavilo tekst Poslovnika Sudskom savjetu radi pribavaljanja mišljenja. Sudski .savjet je dostavio svoje primjedbe koje su ugrađene u tekst Poslovnika.

Međutim, mišljenje Sudskog savjeta bilo je da se donošenje Poslovnika odloži do usvajanja procesnih zakona imajući u vidu potrebu usaglašavanja sa značajnim novinama predviđenim Zakonikom o krivičnom postupku, Zakonom o parničnom postupku, Zakonom o izvršnom postupku i dr. Zbog navedenog mišljenja Sudskog savjeta Ministarstvo pravde je odložilo donošenje Sudskog poslovnika.

Nakon usvajanja pomenutih procesnih zakona u martu tekuće godine izrađen je tekst konačne verzije Sudskog poslovnika koji je ponovno dostavljen Sudskom savjetu koji je ocjenio da se radi o savremenim i kvalitetnim rješenjima i da će uz izvjesne korekcije (koje je Radna grupa razmotrila i neke ugradila) Sudski poslovnik ispuniti svrhu i cilj donošenja, odnosno omogućiti kvalitetnu unutrašnju organizaciju i poslovanje sudova.

Napominjemo da je Vlada Republike Crne Gore, na sjednici od 20 maja 2004 godine, razmotrila i prihvatila Informaciju o načinu izrade Sudskog poslovnika, nakon čega je ministar pravde potpisao tekst koji je dotavljen na objavljivanje.