Zaključci i preporuke Konferencije o prezentovanju Studije usaglašenosti prava i prakse Crne Gore sa Evropskom konvencijom o ljudskim pravima i slobodama

ZAKLJUČCI I PREPORUKE
KONFERENCIJE O PREZENTOVANJU STUDIJE O USAGLAŠENOSTI PRAVA I PRAKSE CRNE GORE SA EVROPSKOM KONVENCIJOM O LJUDSKIM PRAVIMA I SLOBODAMA

održane 29. 30. oktobar 2004. u Podgorici


1. Konferencija je ispunila svoj cilj i obezbijedila kvalitetnu prezentaciju Studije kompatibilnosti crnogorskog prava i prakse sa Evropskom konvencijom o ljudskim pravima i osnovnim slobodama, njenim Protokolima i praksom Evropskim sudom za ljudska prava.
Studija kompatibilnosti, u osnovi, predstavlja korektan dokument, daje objektivan i izbalansiran presjek stanja ove oblasti u Crnoj Gori i ukazuje na potrebu daljeg unapređenja oblasti ljudskih prava. Studija je početni korak u procesu sistematskog i organizovanog praćenja i razvoja oblasti zaštite ljudskih prava u Crnoj Gori.

2. Izradom Studije, njenom prezentacijom i identifikovanjem daljih aktivnosti Crna Gora je, kao država članica države članice SCG, ispunila obavezu preuzetu, pored ostalih, u procesu uključivanja u Savjet Evrope i u postupku ratifikacije Evropske konvencije o ljudskima pravima i osnovnim slobodama, a koja Konvencija, evidentno, predstavlja jedan od temeljnih dokumenata Evrope i savremenih evropskih integracija.

3. Studija, na pregledan, decidan i stručan način, pokazuje da je crnogorski pravni sistem i praksa, u dobroj mjeri, usklađen sa Konvencijom, ali je, takođe, ukazala svojim preporukama i sugestijama na potrebu daljeg organizovanog i promišljenog rada svih državnih organa u ovoj oblasti, kako bi se obezbijedila potpunija kompatibilnost sa standardima Konvencija i sa praksom Evropskog suda za ljudska prava.
U tom smislu, posebno je naglašena potreba što skorijih usvajanja Zakona o policiji, Zakona o Agenciji za nacionalnu bezbijednost i pripremu i donošenje zakona u oblasti prekršaja i svojinskih odnosa.

4. U predstojećoj reviziji Ustava Crne Gore potrebno je posebnu pažnju obratiti na uređenje i definisanje novih rješenja i instituta ili redefinisanje postojećih, u cilju obezbjeđenja i zaštite ljudskih prava i osnovnih sloboda. To se, prije svega, odnosi na pitanja obezbjeđenja novog koncepta ustavne žalbe ili ustavne tužbe, ustavnih garancija određenih prava stranaca i drugostepenosti u odgovarajućim postupcima.

5. Svi državni organi, u okviru svojih nadležnosti, dužni su dosljedno raditi na poštovanju preporuka i sugestija datih u Studiji o kompatibilnosti, imajući u vidu, s jedne strane, činjenicu da je Konvencija ratifikacijom postala dio unutrašnjeg pravnog sistema i, sa druge strane, težinu posljedica koje mogu nastupiti ukoliko se to ne obezbijedi, a koje se odnose, prije svega, na narušavanje ugleda koji Crna Gora i njene institucije imaju, što predstavlja politički aspekt, kao i na određene finansijsko-materijalne izdatke države, po osnovu eventualnih odluka Suda u Strazburu, što znači finansijski aspekt.
Ovo se, prije svega, odnosi na organe izvršne i sudske vlasti i to izvršne vlasti, kao dominantnog nosioca zakonodavne inicijative, da u predlozima zakona obezbijedi implementaciju međunarodnih standarda datih u preporukama Studije, a sudske vlasti da efikasnijim postupanjima u predmetima maksimalno ispoštuje i obezbijedi implementaciju i praksu Crne Gore, saglasno standardima Konvencije, a prije svega, pravo na suđenje u razumnom roku.

6. Pozivaju se nadležni organi državne zajednice SCG da, u okviru poslova koje vrše, bez odlaganja, preduzmu mjere i aktivnosti radi ispunjavanja obaveza preuzetih u postupku pridruživanja SE, a to se, prije svega, odnosi na donošenje propisa o Agentu državne zajednice kojim bi se uredila pitanja njegovog izbora i precizno definisali poslovi, u skladu sa Ustavnom poveljom, s obzriom da su Zakonom o sudu državne zajednice SCG, nadležnosti ove institucije značajno proširene u odnosu na Ustavnom poveljom određene ingerencije suda državne zajednice SCG.

7. Potrebno je nastaviti započeti proces edukacije sudija, tužioca i advokata u oblasti ostvarivanja i zaštite ljudskih prava i sloboda, posebno promocije koncepta, sadržaja i mehanizama Evropske konvencije o ljudskim o pravima i osnovnim slobodama, njenim Protokolima i prakse Suda u Strazburu i proširiti edukaciju i na državne službenike.

Značajnu novinu u ovom segmentu predstavlja izmjena Zakona o pravosudnom ispitu, u dijelu uspostavljanja novog ispitnog predmeta a to je "Evropska konvencija o ljudskim pravima i osnovnim slobodama". Takav primjer treba da slijede i drugi odgovarajući propisi.
U ovom dijelu nosioci obaveza su, prije svega, Centar za edukaciju sudija i Uprava za kadrove, kao novokonstituisan organ državne uprave koji ima zadatak, između ostalog, stručno obrazovanje, edukaciju i razvoj kadrova.

U Podgorici, 30. 10. 2004.


M I N I S T A R Željko Šturanović

ŠEF KANCELARIJE Vladimir Ristovski