5. jun - Svjetski dan zaštite životne sredine

ZAJEDNO DO CILJA - ZDRAVOG ŽIVOTA

Jedan od najznačajnijih ekoloških datuma sigurno je 5. jun - dan kada se na globalnom nivou promoviše očuvana životna sredina. U novom milenijumu, svakako jedan od najvećih izazova sa kojim se čovjek susreće je obezbjedjivanje uslova za zdrav život i opstanak. Postupci iz prošlosti, koji su se ogledali u stihijskom iskorišćavanju prirodnih resursa doveli su do brojnih ekoloških problema globalnog tipa-nedostatak pitke vode, klimatske promjene, globalno zagrijavanje atmosfere, dezertifikacija plodnog zemljišta... Pitanje je-što raditi dalje?

Život u granicama koje „nameću” prirodni kapaciteti sigurno je jedan od odgovora na prethodno pitanje. Masovna proizvodnja, nekontrolisano iskorišćavanje šuma i voda, primjena pesticida i prljave tehnologije moraju postati prošlost. Razvijene zemlje se sve više okreću održivom razvoju privrede i društva, promovišući koncepte prirodnih zakonitosti. Zelene tehnologije koje imaju smanjen uticaj na okruženje, održivi saobraćaj, eko turizam i reciklaža otpada postaju dominantne oblasti razvoja. Problemi i dalje ostaju u nerazvijenim i zemljama u razvoju, koje zbog nedostatka finansijskih sredstava i demografske eksplozije i dalje zadržavaju prevazidjene obrasce rada i ne-ekološkog ponašanja.

Crna Gora je još početkom devedesetih promovisala koncept održivog i ekološkog razvoja. Bliska prošlost nije bila naklonjena praktičnoj implementaciji ovih ideja, ali ipak zbog privredne krize i zastoja industrijskog razvoja umnogome je u pojedinim područjima umanjen negativni uticaj na prirodno okruženje. Danas su najizraženiji problemi sakupljanja i tretmana svih vrsta otpada, nedovoljno kontrolisano korišćenje šuma, lov i ribolov, stihijska gradnja na atraktivnim lokacijama. Postojeći zakonski okvir u pojedinim oblastima je nedovoljno izgradjen. Problema je dosta, novca za njihovo efikasno rješavanje nedovoljno. I u takvim uslovima, uz podršku medjunarodnih donatora se izvode brojni projekti koji za cilj imaju sanaciju i unapredjenje životne sredine. Medju najznačajnijim projektima je izrada Stategije upravljanja otpadom, čiju izradu finansira Evropska agencija za rekonstrukciju, i kroz koju }e se izraditi dugoročni plan sakupljanja, tretmana i reciklaže otpadnih materija. Projekat integralnog upravljanja ekosistemom Skadarskog jezera, koji se realizuje preko donacije Svjetske Banke, zajedno sa Vladom Albanije, ima za cilj stvaranje efikasnog sistema upravljanja i održivog korišćenja resursa tog područja. Ove godine će započeti druga faza projekta eko-turističkog razvoja područja Bjelasice i Komova, uz ekspertsku i finansijsku podršku Vlade Austrije. Dalje, kroz projekat Jugolex je pripremljena nova zakonska regulativa kojom su u domaće zakonodavstvo implementirane odredjene direktive Evropske Unije.

Pored navedenog, Crnoj Gori je potrebna izgradnja sistema snažne ekološke edukacije i razvoja svijesti o neophodnosti očuvanja prirodnih dobara. Stvaranje ekološki oplemenjenih generacija ljudi u Crnoj Gori dovešće do stvarne realizacije svima zajedničkog cilja-zdravog i sigurnog života.