Posljednji dan Konferencije o klimatskim promjenama u Kopenhagenu

Ministar uređenja prostora i zaštite životne sredine, Branimir Gvozdenović, učestvuje u završnom dijelu plenarne sjednice na visokom nivou. Izlaganja najznačajnijih svjetskih lidera obilježila su današnje zasijedanje dokazujući ozbiljnost teme i značaj postizanja opšteprihvatljivog globalnog dogovora.

Sjedinjene Američke Države: Jutrošnje Obamino izlaganje ulilo je optimizam. Amerika je čvrstog opedjeljenja da nema više vremena za čekanje, vrijeme je za konkretne poteze, zajedništvo, prihvatanje odgovornosti od strane svih aktera; tri ključna segmenta u budućnosti su: aktivnosti na spriječavanju negativnih efekata klimatskih promjena, odnosno ublažavanju dosadašnjih efekata, transparetnost i razmjena informacija o svim aktivnostima koje utiču na ovu oblast, i konačno obezbjeđivanje finansijskih sredstava uz preuzimanje odgovornosti svih; uzimajući 2005 kao baznu godinu, Amerika se obavezala se da će smanjiti emisije 17% do 2020, odnosno 80% do 2050 god.

Rusija : Predjsednik Rusije, Dmitrij Medvedev iznio stav prema kome se obavezuje na smanjenje emisija za 25% bez obzira da li će se do kraja Konferencije postići dogovor ili ne; Rusija podržava da se potpiše zajedički sporazum;
Kina ostala pri svome stavu, uzimajući 2005. godinu kao baznu godinu, obećavaju da smanje CO2 za 40-45% do 2020 godine i to na dobrovoljnoj bazi!
EU ponovila stav da se obavezuje da smanji emisije za 20 % do 2020. godine, a ukoliko se postigne međunarodno obavezujući dogovor, EU je spremna da samnji emisije za 30 % do 2020 u odnosu na 1990 godine.

Tri su ključna aspekta prepoznata kao zajednički prihvatljiva za sve učesnike konferencije i to:
- Neophodnost brzog početka/reagovanja u periodu 2010- 2012. godina,
- Jeftinije je djelovati danas nego sjutra,
- Nisko-karbonska ekonomija je prioritetna i predstavlja neminovnu budućnost.

Na današnjem zasijedanju lideri su ocijenili da su klimatske promjene globalna prijetnja koja ugrožava našu budućnost. Neophodno je da lideri lično preuzmu odgovornost za donošenje odluka, doprinoseći preciznom definisanju ciljeva kako na nacionalnim, tako i na globalnom nivou.

U popodnevnom dijelu nastavlja se zasijedanje kada se očekuje usvajanje zvaničnog dokumenta Konferencije. Na osnovu izlaganja lidera, i praćenja toka pregovora, može se zaključiti da je za postizanje opšteprihvatljivog dogovora ključno pitanje da li će naprednije države u razvoju prihvatiti prelazak na obavezno smanjenje emisija. Ukoliko se to desi, razvijene države su spremne na značajna izdvajanja sredstava u narednom trogodišnjem periodu, odnosno da se za potrebe država u razvoju obezbijedi do 100 milijardi EUR na godišnjem nivou do 2020. godine. Tako je SAD izjavila da će obezbijediti 10 milijardi do 2012 godine, odnosno 100 milijardi do 2020. godine. Japan će u predstojećem trogodišnjem periodu izdvojiti 15 milijardi, a EU 12 milijardi. Zanimljivo je da je Predsjednik Brazila, takođe, izjavio da će ova zemlja učestvovati u obezbjeđivanju sredstava za potrebe borbe sa klimatskim promjenama.

Sa aspekta nacionalne pozicije, smatramo da je od presudnog značaja donošenje zajedničke deklaracija. Vođeni opredjeljenjem ka evropskim integracijama, Crna Gora podržava stav i politiku Evropske Unije po pitanju budućeg klimatskog režima.

U slopu pridruživanja EU, Crna Gora je obavezna da transponuje evropsku relagulativu koja se odnosi na oblast klimatskih promjena. Najveći dio se odnosi na nove direktive koje EU donosi u cilju ispunjavanja svoje obaveze snjanjivanja emisije gasova sa efektom staklene bašte za 20% koje stupaju na snagu u periodu 2010-2013 god. S tim u vezi neophodno je napraviti analizu uticaja primjene pomenutih direktiva na ukupni nacionalni društveno ekonomski razvoj .

U kontekstu nacionalnih prioriteta, značajno je da je u oblasti prostornog planiranja toku izrada strategije koja treba da integriše kriterijume u skladu sa kojim bi svaki prostorni plan sadržao i analizu uticaja klimatskih promjena, odnosno dva scenarija koja predviđaju veliki i manji uticaj klimatskih promjena. Istovremeno, smtaramo neophodnim da se obezbijedi integrisanje smjernice za ublažavanje i sprečavanje efekata klimatskih promjena u svim svim strateškim dokumentima.