Porijeklo robe

PRAVILA O PORIJEKLU

Danas je veoma mali broj proizvoda kompletno prizvedenih u jednoj zemlji .Zbog toga kao i činjenice da su proizvodi iz raznih zemalja predmet različitih transakcija nametnula se potreba ustanovljavanja pravila za utvrđivanje porijekla robe.
Ne postoji međunarodno priznata definicija porijekla robe ali se može prihvatiti da je to njena ekonomska nacionalnost.Da bi stekla nacionalnost roba mora ispuniti određene uslove predviđene pravilima o porijeklu.
Pravila o porijeklu ustanovljena su nacionalnim zakonodavstvom i međunarodnim sporazumima.


NEPREFERENCIJALNO PORIJEKLO


Nepreferencijalno porijeklo regulisano je čl.23 do 27.Carinskog zakona ("Sl. listRCGbr.5/02).

Nepreferencijalno porijeklo robe propisuje se radi:
- primjene carinske tarife, osim u slučajevima robe koja se uvozi iz zemalja sa kojima Crna Gora ima sklopljen ugovor o slobodnoj trgovini,
- primjene drugih mjera utvrđenih odredbama posebnih propisa iz oblasti
trgovine robama
- izdavanja uvjerenja o porijeklu.

Roba porijeklom iz jedne zemlje je ona roba koja je u cjelini dobijena ili proizvedena u toj zemlji uključujući i teritorijalne vode te zemlje.
Roba u čiju je proizvodnju uključeno više od jedne zemlje smatraće se porijeklom iz zemlje u kojoj je prošla posljednje bitno, ekonomski opravdano oplemenjivanje (obrada, dorada, prerada) koje dovodi do novih proizvoda ili predstavlja bitnu fazu proizvodnje.
Vlada propisuje bliže kriterijume za utvrđivanje porijekla robe iz čl.1. ovog zakona, način dokazivanja porijekla robe, način izdavanja potvrde i organe nadležne za ovjeravanje potvrda o porijeklu.

Uredba za sprovođenje Carinskog zakona (" Sl.list RCG" br.15/03) reguliše oblast nepreferencijalnog porijekla robe članovima 13.-29.
PREFERENCIJALNO PORIJEKLO

Preferencijalno porijeklo robe regulisano je čl. 28 Carinskog zakona (" Sl. list RCG" br.05/02)

Pravila o preferencijalnom porijeklu koja roba mora zadovoljiti da bi stekla povoljniji tretman pri uvozu iz zemalja sa kojima Crna Gora ima sklopljen ugovor o slobodnoj trgovini utvrđuju se tim ugovorima.Pravila o porijeklu za robu iz zemalja na koje se, na osnovu jednostrane odluke primjenjuju povlašćene carine utvrđuju se propisom koji donosi Vlada.

Uredba za sprovođenje Carinskog zakona (" Sl. list RCG" br. 15/03)reguliše oblast preferencijalnog porijekla čl.30.do 67.

Preferencijalno porijeklo robe se dokazuje putem podnošenja dokaza o porijeklu robe čija upotreba je dogovorena nacionalnim propisima( opšta šema preferencijala) ili međunarodnim sporazumima koji određuju preferencijalni tretman.

Opšta šema preferencijala

Radi sprovođenja propisa koji utvrđuju mjere preferencijalnog carinskog tretmana koje Crna Gora primjenjuje u korist određenih država, grupa država ili teritorija ( države korisnice) sledeći proizvodi se ubrajaju u proizvode sa porijeklom
Iz država korisnica špreferencijala:
a) proizvodi koji su u cjelini proizvedeni u toj državi ( nabrojani su u čl. 37. Uredbe),
b) proizvodi proizvedeni u toj državi sa izradom kod koje su bili korišćeni drugi materijali koji nijesu obuhvaćeni predhodnom tačkom, pod uslovom da su takvi materijali dovoljno obrađeni ili prerađeni.
Smatra se da su proizvodi koji nijesu u potpunosti dobijeni u državi korisnici dovoljno obrađeni ili prerađeni ako su ispunjeni uslovi navedeni u popisu u prilogu 7b Uredbe.
Da bi se utvrdilo da li proizvod ima porijeklo države korisnice nije potrebno utvrđivati porijeklo za neke elemente koji bi mogli biti upotrijebljeni prilikom njegove izrade ( neutralni elementi). ropisuje
Opštom šemom preferencijala obuhvaćeni su:
- jedinica kvalifikacije ( čl.40.)
- dozvoljeno odstupanje( čl.41.)
- pribor, rezervni djelovi i alat ( čl.42)
- garniture( čl.43.)
- princip teritorijalnosti (čl.45.)
- direktan prevoz (čl.46.)
- izložbe(čl.47.)
Postupak izdavanja uvjerenja o porijeklu, naknadno izdavanje, izdavanje duplikata, izjava na računu, ovlašćeni izvoznik, izuzeci kod dokazivanja o porijeklu, čuvanje dokaza o porijeklu, kumulacija su pitanja koja su obrađena članovima 49. do 61. Uredbe.
Uvjerenja o porijeklu robe se naknadno provjeravaju po slučajnom uzorku ili kada organ carinske službe opravdano posumnja u autentičnost dokumenata ili status porijekla odnosnih proizvoda.
Način izdavanja uvjerenja i način ovjeravanja isprava koje prate robu pri izvozu i uvozu propisani su Uredbom o izdavanju uvjerenja i ovjeravanju isprava koje prate robe pri izvozu ili uvozu ("Sl. list RCG"br.55/00) .
Uputstvom o načinu izdavanja i ovjeravanju uvjerenja koja prate robu pri izvozu u EU (Sl. listRCG br.02/01) propisuje se način izdavanja i ovjeravanja uvjerenja o porijeklu robe EUR 1 radi ostvarivanja povlastica predviđenih Odlukom Savjeta Evropske Unije o uvođenju izuzetnih trgovinskih povlastica koje se odnose na našu zemlju .


CRNOGORSKI PROPISI O PORIJEKLU


- Carinski zakon (" Sl.list RCG "br.07/02),
- Uredba za sprovođenje carinskog zakona ( "Sl.list RCG "br.15/03),
- Uredba o izdavanju uvjerenja i ovjeravanju isprava koje prate robu pri izvozu ili uvozu(Sl.list RCG br.55/00),
- Uputstvo o načinu izdavanja i ovjeravanja uvjerenja koj aprate robu pri izvozu u EU ( Sl.list RCG br.02/01),
- Uredba o postupku sa robom i putnicima na granici između Crne Gore i Srbije(Sl.list RCG br.26/03).