Izjava načelnika za upravljanje dugom i gotovinom, Dragana Darmanovića, za portal "Analitika"

Iako ukupni dug Crne Gore premašuje milijardu i sto miliona eura, naša država ne spada u red enormno zaduženih zemalja i čak se smatra da ima prostora za – nova zaduženja za infrastrukturne projekte

Državni dug Crne Gore na dan 31. decembra 2009. godine iznosi - 1, 14 milijardi eura što čini 38 odsto bruto domaćeg proizvoda (BDP). Od tog iznosa, unutrašnji dug je 440,3 mil. eura ili 14,7 odsto BDP-a, dok spoljni dug iznosi 699,9 miliona eura, što predstavlja 23,3 BDP-a, saopšteno je Portalu Analitika iz Ministarstva finansija.

Drugim riječima, svaki od 620.000 stanovnika Crne Gore duguje po 1838,7 eura što je, makar na prvi pogled, značajan iznos. Međutim, upoređujući crnogorsku situaciju sa zemljama u okruženju, prosječan dug crnogorskog građanina je značajno manji od duga građanina Hrvatske i Slovenije, a nekoliko puta manji od evropskog prosjeka. Prema zvaničnim podacima, država Crna Gora najviše duguje Međunarodnoj banci za obnovu i razvoj (IBRD) - 181,8 miliona eura, potom Pariskom klubu kreditora 124,4 miliona i Evropskoj investicionoj banci (EIB) 62,3 miliona eura.

Crna Gora nisko zadužena: Načelnik Sektora za upravljanje dugom i gotovinom Dragan Darmanović, kaže za Portal Analitika da je Crna Gora nisko zadužena država i da se može dodatno zaduživati.

- Crna Gora spada u red nisko zaduženih zemalja, što je odraz oprezne i konzervativne fiskalne politike koju vodi Vlada Crne Gore, naročito u uslovima narušenih globalnih ekonomskih uslova. Ta je državna politika dovela do održivosti i očuvanja stabilnosti crnogorskih javnih finansija, ističe Darmanović.

Prema njegovim riječima, Crna Gora je prema zaduženosti - a i prema uporednim podacima zemalja EU i regiona - znatno ispod kriterijuma iz Mastrihta, što govori u prilog tezi da Vlada Crne Gore vodi konzervativnu fiskalnu politiku.

- Imajući u vidu da je prema mastrihtskim kriterijumima gornja granica učešća državnog duga u BDP-u 60 odsto, nakon čega je zemlja visoko zadužena, smatramo da Crna Gora ima mogućnosti za dodatno zaduženje, a da pritom ne ugrozi svoju fiskalnu i ekonomsku stabilnost -, objašnjava Darmanović.

Hrvatska duguje više od bivše SFRJ: Od zemalja bivše SFRJ, prema podacima kojima raspolaže Portal Analitika, najzaduženije su Slovenija i Hrvatska. U obzir su uzeti samo državni dugovi bez ostalih sektora, pa je realni dug zemalja bivše SFRJ mnogo veći od zvaničnog na koji se svi pozivaju.

Hrvatska , koja broji skoro četiri i po milona stanovnika, duguje 22,4 milijarde eura zahvaljujući ogromnim ulaganjima u sopstvenu mrežu autoputeva. Prema zvaničnim podacima, javni dug te države iznosi 161,4 milijardu kuna, što čini 48,5 odsto hrvatskog BDP-a, a dug po glavi stanovnika iznosi – 5.010 eura.

U nešto povoljnijoj je poziciji Srbija. Javni dug Srbije, prema zvaničnim podacima tamošnje Vlade, iznosi 10,07 milijardi eura, što je 30,5 odsto bruto domaćeg proizvoda. To znači da svaki od sedam i po miliona stanovnika Srbije duguje prosječno po 1.330 eura.

Javni dug države Slovenije (1,97 miliona stanovnika) je 13,3 milijarde eura, što je čak 6.750 eura po glavi stanovnika ili oko 50 odsto BDP-a.

Javni dug BiH - koja ima 3,8 miliona stanovnika – iznosi oko četiri milijade eura, što je oko 1.100 eura po glavi stanovnika ili oko 35 odsto BDP-a. Makedonski (2,1 miliona stanovnika) javni dug je oko 2,1 milijarde eura ili oko 1.000 eura po glavi stanovnika što čini oko 30 odsto BDP-a.

Prostor za nove projekte: Manji dug Bosne i Hercegovine, Crne Gore, Makedonije i Srbije se tumači činjenicom da u tim državama tek treba da se realizuju veliki infrastrukturni projekti, poput gradnje autoputeva i instalisanja novih izvora energije.

Bivša SFRJ uoči raspada stranim povjeriocioma dugovala je 22 milijarde dolara - manje nego što danas duguje Hrvatska. To praktično znači da se susjedna država mogla vrlo lako naći u raljama “dužničkog ropstva”.

Crna Gora, prema tvrdnjama iz Ministasrtva nema razloga za zabrinutost, makar što se tiče duga u naredne četiri godine.

- Prema projekcijama kretanja državnog duga, u narednih nekoliko godina, do 2014. godine, a u koja su uključena nova zaduženja za različite projekte, uključujući i finansiranje budžetske potrošnje, politika države će biti da javni dug ne prelazi nivo zaduženosti od 40 odsto BDP-a, zaključio je Darmanović.

Ovdje možete pogledati: