Izlaganje Branimira Gvozdenovića, ministra uređenja prostora i zaštite životne sredine povodom otvaranja Šesnaestog sajma ekologije 21. april, 2010. godine, Budva

Zadovoljstvo mi je da vas pozdravim povodom održavanja ovogodišnjeg Šesnaestog sajma ekologije koji se organizuje u okviru obilježavanja Dana ekologije. Priroda je osnov života, jedinstvena i neponovljiva. Naročito za nas u Crnoj Gori obzirom na jedinstvenost i specifičnost simbioze čovjeka i prirodnog okruženja. Stoga je koncepcija ovogodišnejg sajma zasnovana na obilježavanju 2010-te Godinom biodiverziteta na globalnom nivou, kao i izazovima u kontekstu obaveza proisteklih nakon održavanja UN Samita o klimatskim promjenama u decembru 2009. godine u Kopenhagenu, kao i pripremama za održavanje UN Konferencije posvećene biodiverzitetu, u susret Trećem svjetskom samitu o održivom razvoju. Svjesni činjenice da se stepen razvijenosti društva, odnosno države mjeri njenim odnosom prema zaštiti i očuvanju prorode, odnosno uspješnošću usklađivanja potreba razvoja sa prihvatnim kapacitetima životne sredine, u nacionalnoj politici zaštite životne sredine naročitu pažnju posvećujemo sistemu zaštite prirode i prirodnih resursa.
Osnovni element ovogodišnjih sajamskih manifestacija posvećen očuvanju i unaprjeđenju stanja biodiverziteta, pri tom posebno akcentujući značaj upravljanja zaštićenim područjima, njihove održive valorizacije, kao i ispunjavanja obaveza u kontekstu harmonizacije i implementacije zakonodavstva u oblasti zaštite prirode sa standardima i propisima Evropske Unije. Stoga će tokom trajanja Sajma biti održane radionice, okrugli stolovi, i prezentacije, uz učešće naučnih i stručnih institucija i zainteresovane javnosti, iz Crne Gore i regiona. Ove tematske cjeline biće posvećene pitanjima od značaja za zaštitu i unaprjeđenje stanja biodiverziteta, integrisano upravljanje obalnim područjem Crne Gore, valorizaciju potencijala Crne Gore u zaštićenim područjima, prije svega u nacionalnim parkovima. Ove godine obilježavamo trideset godina od proglašenja Nacionalnog parka Durmitor UNESCO prirodnom baštinom, dok je istovremeno naše djelovanje usmjereno na uspostavljanje upravljačke strukture u nedavno proglašenom petom Nacionalnom parku „Prokletije“. Sistemi zaštite prirode i prirodnih resursa, u kojim posebno mjesto zauzimaju prostori nacionalnih parkova, kao područja najviših ekoloških, bioloških i predionih standarda, odnosno rezervati rijetkih i ugroženih vrsta, predstavljaju nezamjenljive elemente za održivi prostorni razvoj i ublažavanje regionalnih razvojnih nejednakosti. Imperativ je očuvati ova područja u kojim se na najbolji način mogu demonstrirati modeli održivog razvoja, budući da predstavljaju jezgra za definisanje razvojnih planova zasnovanih na principima održivog prostornog razvoja uz sinergetski i koordiniran pristup u planiranju namjene prostora i očuvanja životne sredine.
Istovremeno namjera nam je da program ovogodišnje sajamske manifestacije dobije na širini i značaju kroz sudjelovanje predstavnika relevantnih medjunarodnih subjekata u ovoj oblasti, kao što su Svjetski fond za divljinu, Međunarodna unija za očuvanje prirode, i predstavnici UN agencija: UNDP, UNEP, UNESCO, UNIDO, FAO. Takođe, u kontekstu činjenice da se najznačajnije aktivnosti po pitanju institucionalno-zakonodavne reforme u oblasti zaštite životne sredine sprovode uz podršku medjunarodnih stručnih i ekpertskih institucija, 22.aprila, povodom obilježavanja Dana Planete Zemlje organizovaćemo Koordinacioni sastanak: „Partnerstva za implementaciju multilateralnih sporazuma u oblasti biodiverziteta i klimatskih promjena“. Tom prilikom biće razmotreni tekući projekti u oblasti biodiverziteta i klimatskih promjena i inicirani oblici saradnje i partnerstva za definisanje budućih okvira saradnje, posebno akcentujući neophodnost sinergije prioriteta u kontekstu ispunjavanja obaveza iz globalnih i evropskih integracionih procesa. Stoga će 23. aprila biti organizovana Radionica „Jačanje kapaciteta Vlade i civilnog sektora u procesu usaglašavanja zakonodavstva u životnoj sredini“, uz učešće eksperata iz Slovenije i Hrvatske.
Kako upravljanje zaštićenim područjima i održiva valorizacija prirodnih resursa predstavljaju nezaobilazne elemente saradnje u regionalnim okvirima, imamo posebno zadovoljstvo što će i ovom prilikom naše kolege, uveženi predstavnici državnih institucija iz Albanije, Bosne i Hercegovine, Hrvatske, Mađarske, Srbije i Slovenije, pružiti doprinos afirmisanju značaja ostvarivanja zajedničkog prioriteta - zdrave i očuvane životne sredine. Razmjena znanja, iskustava, ali i sprovođenje projektnih aktivnosti uz primjenu principa replikacije uspješnih modela, predstavljaju osnovne elemente na kojim temeljimo učešče Crne Gore u regionalnim okvirima saradnje. Međutim, pored toga potrebno je napraviti korak dalje kojim se omogućava povezivanje relevantnih subjekata na svim nivoima regionalnog i medjunarodnog djelovanja, doprinoseći izgradnji prepoznatljive i komparativne ponude regiona u cjelosti zasnovane upravo na raznovrsnosti i bogatstvu prirode. Stoga manifestacije i dogadjaji poput Dana ekologije u Crnoj Gori, Jadransko-jonske inicijative, Trilateralne komisije za Jadran, Centralno-evropske inicijative, sastanaka u okviru UNEP-ove reforme globalnog sistema upravljanja u životnoj sredinu, Unije za Mediteran, predstavljaju nezamjenljive okvire za jačanje ne samo saradnje u oblasti zaštite životne sredine i održivog razvoja, već i stabilnosti i prosperiteta regiona u cjelosti.
Pri definisanju programa ovogodišnje sajamske manifestacije posebnu pažnju posvetili smo podizanju svijesti javnosti o značaju očuvanja životne sredine i obrazovanja za održivi razvoj kao prioritetnog pitanja na globalnom i evropskom nivou, naročito u kontekstu relevantnih programa i inicijativa Ujedinjenih Nacija, kao što je UN dekada „Obrazovanje za održivi razvoj, 2005-2014. godine“. Sa aspekta evropskih integracionih procesa prioritetni značaj takođe se poklanja podizanju svijesti javnosti o pitanjima očuvanja životne sredine i dostupnosti javnosti informacijama o stanju životne sredine. S tim u vezi poseban značaj ima učešće svih relevantnih društvenih subjekata u aktivnostima pod okriljem sajma, naročito najmlađe populacije, kao i učenika osnovnih i srednjih škola i studenata odsjeka i programa značajnih za obezbjeđivanje resursne osnove u vođenju politike životne sredine.
Kontinuirano sprovođenje ustavnog određenja o Crnoj Gori kao ekološkoj državi ne predstavlja prost zbir ekoloških projekata. Umjesto toga svoje djelovanje gradimo na pristupu koji podrazumijeva usklađivanje sadašnjih razvojnih potreba sa obavezom očuvanja prirodnih vrijednosti i bogatstava za sadašnju i generacije koje će doći. Donošenjem Nacionalne strategije održivog razvoja-NSOR CG, u ekološkoj državi utemeljen je koncept održivosti. Implementacija ovog dokumenta, odnosno djelovanje zasnovano na pažljivoj percepciji obaveza u sklopu reforme u procesu evropskih integracija i integrisanja u ključne strateške procese na globalnom nivou, predstavlja osnovu za suočavanje sa postojećim problemima zaštite životne sredine. Period za nama naročito su obilježile aktivnosti u pogledu:
 Intenziviranja aktivnosti u procesu evropskih integracija, odnosno vjerujemo uspješno završen proces pripreme odgovora na Upitnik Evropske Komisije ;
 Sprovođenja prioriteta definisanih politikom zaštite životne sredine, naročito aktivnosti u pogledu očuvanja biološke raznovrsnosti i suočavanja sa izazovima klimatskih promjena;
 Jačanja kapaciteta institucija u oblasti zaštite životne sredine;
 Saniranja posljedica industrijskog zagađenja.

Naravno uvijek se može dalje i bolje, i bliže nivou uravnoteženog održivog razvoja. Uvjeren sam da će rezultati za nama, kao i projektovane aktivnosti u periodu pred nama, omogućiti da, u periodu do 2012. godine, do kada je definisan prvi implementacioni period Akcionog plana Nacionalne strategije održivog razvoja i dinamika ispunjavanja obaveza iz procesa evropskih integracija, ostvarimo nivo ukupne reforme institucionalno-zakonodavnog okvira koji je dovoljan za uspješno sudjelovanje Crne Gore u relevantnim medjunarodnim i evropskim okvirima, uključujući i uspostavljanje mreže NATURA 2000, kao i monitoring mreže u skladu sa zahtjevima Evropske agencije za zaštitu životne sredine.
Istovremeno uvjeren sam da će do tada biti napravljen značajan progres u integrisanju prioriteta politike održivog razvoja u sektorske politike ekonomskog i društvenog razvoja, odnosno napravljen značajniji otklon u pogledu prelaska na zelene, inovativne tehnologije koje podržavaju progresivan rast i razvoj, uz postojanje pune svijesti o potrebama, prioritetima i kapacitetima životne sredine.
Uvaženi gosti, učesnici Sajma,
U želji da nas ovogodišnja sajamska manifestacija uvede u obilježavanje dvadesetogodišnjice proglašenja Crne Gore ekološkom državom, proglašavam Sajam otvorenim i želim vam ugodan boravak i uspješan rad.