Izlaganje Branimira Gvozdenovića, ministra uređenja prostora i zaštite životne sredine, povodom održavanja Koordinacionog sastanka“Partnerstvo za implementaciju multilateralnih sporazuma u oblasti biodiverziteta i klimatskih promjena“Budva, 22. april 2009

Uvaženi učesnici,

Dozvolite da vas pozdravim i izrazim zadovoljstvo povodom održavanja Koordinacionog sastanka “Partnerstvo za implementaciju multilateralnih sporazuma u oblasti biodiverziteta i klimatskih promjena“.

Međunarodna saradnja u oblasti životne sredine, naročito u kontekstu članstva i saradnje sa UN agencijama i tijelima i strukturama Evropske Unije, osnov je za izgradnju i vođenja nacionalne politike zaštite životne sredine. Saradnja sa agencijama u sistemu Ujedinjenih Nacija, Evropskom komisijom i partenrima u okvirima regionalne i bilateralne saradnje pruža nezamjenljiv doprinos sprovođenju tekućih reformi u nacionalnim okvirima. Polazeći od dobre prakse uspostavljene prilikom održavanja Prvog sektorskog donatorskog sastanka u maju 2009. godine, u cilju afirmisanja ovog pristupa Ministarstvo uređenja prostora i zaštite životne sredine uz podršku Programa za razvoj Ujedinjenih Nacija obilježava Dan Planete Zemlje organizacijom, između ostalog, Koordinacionog sastanka posvećenog prioritetima u oblasti biodiverziteta i klimatskih promjena pod okriljem Šesnaestog sajma ekologije. Primarni značaj koji pridajemo pitanjima biodiverziteta i klimatskih promjena u nacionalnoj politici životne sredine, takođe, je u skladu sa proglašenjem 2010-te Godinom biodiverziteta, kao i sa aktivnostima medjunarodne zajednice u oblasti klimatskih promjena u kontekstu nedavno donijetog Ugovora iz Kopenhagena.

Uspješna implementacija mjera u pogledu međunarodno prihvaćenog odnosa prema zaštiti životne sredine posebno je značajna u procesu integracija Crne Gore u Evropsku Uniju i izgradnje implementacionih kapaciteta za sprovođenje prioritetnih međunarodnih inicijativa i programa. Praćenje usklađenosti propisa i politika Crne Gore sa propisima i politikama EU, ostavruje se kroz komunikaciju sa Evopskom delegacijom u formi Unaprojeđenog stalnog dijaloga, kroz stalnu komunikaciju i saradnju sa Delegacijom Evropske Unije u Crnoj Gori, dok se procjena i dokumentovanje napretka ostvarenog u aproksimaciji zakonodavstva u oblasti zaštite životne sredine ostvaruje kroz niz projektnih aktivnosti, posebno kroz Projekat Generalniog direktorata za životnu sredinu Evropske komisije „Monitoring napretka u sektoru životne sredine“. Nedavno završen rad na izradi odgovora na pitanja iz Upitnika doprinio je definisanju presjeka postojećeg stanja, odnosno uspostavljanju osnove za izradu Strategije aproksimacije nacionalnog zakonodavstva sa evropskim u cilju reorganizacije i jačanja administrativnih i institucionalnih kapaciteta za sprovođenje ovog procesa u okvirima Sektora zaštite životne sredine i institucija koje djeluju u ovoj oblasti.

Nezamjenljiv doprinos ovom procesu pruža implementacija multilateralnih sporazuma u životnoj sredini koja se odvija u saradnji sa agencijama iz sistema Ujedinjenih Nacija, uz podršu partnera u okvirima bilateralne i regionalne saradnje. Uspješnost takvog djelovanja zavisi od efikasnosti korišćenja mehanizama i tehničkih i finansijskih instrumenata dostupnih kroz različite forme djelovanja na međunarodnom nivou.

Ovo posebno polazeći od činjenice da u Crnoj Gori još uvijek nijesmo postigli željeni nivo ulaganja u zaštitu životne sredine. Upravo zato djelovanje u oblasti zaštite životne sredine zasnivamo, između os na analizi potreba i mogućnosti koje su dostupne kroz različite vidove bilateralne, regionalne i multilateralne saradnje. Najznačajniji izvori i donatori su Globalni fond za životnu sredinu (GEF), IPA fondovi, države članice Evropske Unije: Italija, Njemačka, Holandija, Austrija, Češka, Slovenija, Španija, SAD, i druge, kao i fondovi namijenjeni prekograničnoj i regionalnoj saradnji sa susjednim državama. Stoga smo ovom prilikom imamo pristup kojim se promovišu

- uspješno realizovani projekti, koji su istovremeno osnova za realizaciju niza budućih prioritetnih projekata;
- projekti, planovi i programi koji se nalaze u početnoj fazi i koji su platforma za uključivanje zainteresovanih subjekata kroz uspostavljanje efikasnih partnerstava, uključujući i one za čiju realizaciju je potrebno obezbijediti nedostajuća sredstva za implementaciju prioritetnih aktivnosti u skladu sa prethodno izrađenom projektnom dokumentacijom;
- projektne ideje koje mogu biti osnova za realiazciju novih projekata.

Današnji Koordinacioni sastanak je prilika za usmjeravanje podrške međunarodne zajednice nacionalnim subjektima u cilju unaprjeđenja efikasnoti, saradnje i koordinacije djelovanja u kontekstu prioriteta utvrđenih strateškim dokumentima, naročito onih prioriteta koji su značajni za uspostavljanje adekvatnog institucionalnog i zakonodavnog okvira u nacionalnoj politici životne sredine. Takođe, ovaj sastanak vidimo kao značajnu mogućnost za anticipiranje potreba u vođenju nacionalne politike zaštite životne sredine u kontekstu članstva Crne Gore u Ujedinjenim nacijama i sprovođenja programa UN kao jedan. Istovremeno cilj nam je da podstaknemo primjenu mehanizama kojim se jača sinergija između “UN kolosjeka” u vođenju nacionalne politike i procesa pristupanja Evropskoj Uniji, posebno uvažavajući činjenicu da multilateralizam snažno podstiče održivost životne sredine.
Prezentacijom tekućih i planiranih projekata, želimo da, pored unaprjeđenja kontinuiranog praćenja i planiranja tekućih i novih projekata, podstaknemo izgradnju partnerstava kako izmedju nacionalnih i medjunarodnih subjekata, tako i izmedju medjunardonih subjekata na bilateralnom, regionalnom i multilateralnom nivou djelovanja. Ovo posebno sa aspekta postizanja efikasnog i usklađenog djelovanja partnera u skladu sa prioritetima definisanim kroz nacionalne strateške dokumente: Nacionalnu strategiju održivog razvoja, Nacionalni program integracija Crne Gore u Evropsku Uniju, Nacionalnu politiku zaštite životne sredine, kao i pojedinačnim programima i akcionim planovima, naročito onim u oblasti biodiverziteta i klimatskih promjena. Ovo se odnosi naročito na planove i programe od suštinksog značaja za implementaciju UN Konvencije o biološkoj raznovrsnosti i UN Konvencije o klimtskim promjenama, odnosno Strategije biodiverziteta sa akcionim planom i Prve nacionalne komunikacije o klimtaskim promjenama. Na taj način Ministarstvo i ostali relevantni nacionalni subjekti biće u mogućnosti da efikasnije usmjeravaju prioritete u odnosu na potrebe u kontekstu dalje reforme legislative, izgradnje institucionalno-administrativnog okvira i tehničkih kapaciteta, uz postizanje efikasnosti u fazama implementacije.

Brošura koju danas prezentujemo obuhvata samo dio tekućih projekata, za koje smo ocijenili da imaju prioritetan značaj, pri čemu želim ukazati na činjenicu da će naše djelovanje u predstojećem periodu biti fokusirano i na unaprjeđivanje obuhvatnosti, reprezentativnosti i sistematičnosti tekućih i planiranih projekata u oblasti zaštite životne sredine. Takođe, značajno je podršku za implementaciju strateških opredjeljenja sve više usmjeravati i prema krajnjim korisnicima, odnosno naučnim i stručnim institucijama, lokalnim samoupravama i civilnom sektoru. Vjerujemo da je ovaj vid participativnosti procesa neophodan element za uspješno sprovođenje reformi na svim nivoima i strukturama.

Ovom prilikom želim posebno istaći da bez snažne podrške vas, naših međunarodnih partnera, nije moguće ostvariti progres u vođenju politike zaštite životne sredine. Stoga, na kraju dozvolite da vam se zahvalim na dosadašnjoj saradnji, da vas pozovem na još intenzivniju i djelotvorniju saradnju u periodu pred nama.