- Vlada Crne Gore
Ministarstvo finansija Intervju pomoćnika ministra finansija, Nataše Kova...
Pažnja: Sadržaj ove stranice je dio arhivskog sadržaja i odnosi se na prethodne sazive Vlade Crne Gore. Moguće je da su informacije zastarjele ili nerelevantne.
Arhiva
Intervju pomoćnika ministra finansija, Nataše Kovačević, za dnevni list Pobjeda
Objavljeno: 13.07.2010. • 18:39 Autor: Ivona Mihajlović - administrator
SADA JE TEŠKO PROCIJENITI kada će Crna Gora položiti ispit da sama „gazduje“ evropskim novcem, ali je istina da je svakim danom za korak bliže, tvrde u Ministarstvu finansija
Iz IPA fondova EU kroz dvije komponente Crna Gora, kao potencijalni kandidat za članstvo, godišnje dobija 35 miliona eura i tako će ostati do 2013. Nakon sticanja statusa kandidata i uspostavljanja decentralizovanog sistema implementacije - DIS-a, Crnoj Gori će biti dostupne i preostale tri komponente IPA- Regionalni razvoj, Razvoj ljudskih resursa i Ruralni razvoj. Pretpristupni fondovi predstavljaju pripremu za korišćenje mnogo većih iznosa sredstava, na koja će Crna Gora imati pravo nakon sticanja članstva u EU, a koja će koristiti kroz strukturne i kohezioni fond. Kasa tada može dostići i do 4 odsto bruto društvenog proizvoda zemlje članice. Novcem koji dobija Crna Gora ne upravlja već EU. Preuzimanje upravljanja zavisi od ispunjavanja niza inače strogih kriterijuma. U ovom momentu je teško procijeniti kada će Crna Gora položiti ispit da sama „gazduje“ evropskim novcem, ali je istina da je svakim danom za korak bliže, tvrde u Ministarstvu finansija.
- Kriterijumi su veoma zahtjevni, kaže pomoćnica ministra finansija za ugovaranje i finansiranje EU pomoći Nataša Kovačević dodajući da je Evropska komisija predvidjela šest faza kroz koje mora proći administracija svake zemlje da bi dobila akreditaciju za samostalno upravljanje, odnosno korišćenje evropskog novca koje se naziva decentralizovani sistem implementacije - DIS.
- Sve zemlje potencijalni kandidati da bi dobile pravo da same upravljaju evropskim novcem moraju proći faze - uspostavljanja struktura, ocjena stanja, otklanjanje nedostataka, ocjena usklađenosti, nacionalna akreditacija i odluka Evropske komisije o prenosu odgovornosti za upravljanje sredstvima IPA. Osim toga Evropska komisija sada predviđa i vrijeme neophodno za sprovođenje svih aktivnosti u okviru pojedinih faza. Crna Gora se nalazi u različitim fazama IPA komponente. U I i II IPA komponenti - podrška tranziciji i izgradnja institucija i prekogranična saradnja, na koje Crna Gora sada ima pravo, nalazimo se na početku otklanjanja nedostataka utvrđenih tokom ocjene usklađenosti. Od trajanja ove faze zavisi i vrijeme neophodno za dobijanje akreditacije - kaže pomoćnica ministra odgovarajući na pitanje da li je moguće procijeniti kada bi Crna Gora mogla da dobije akreditaciju da samostalno upravlja IPA fondovima.
U Ministarstvu finansija trenutno rade na izradi plana aktivnosti koje je neophodno sprovesti u ovoj fazi i na određivanju rokova za njihovu realizaciju.
- Nakon toga ćemo imati preciznije podatke o datumu dobijanja akreditacije za DIS. Na III i IV komponentu IPA -Regionalni razvoj i Razvoj ljudskih resursa Crna Gora još nema pravo, jer su one namijenjene zemljama koje imaju status kandidata. Za ove faze uspostavljamo strukture pa je još rano definisati datum za sticanje akreditacije za njih - kaže Kovačević.
- Crnogorska administracija je, podsjeća Kovačević, prošla prvu fazu, odnosno generalni okvir za uspostavljanje sistema upravljanja i kontrole sredstvima EU. U sljedećoj fazi je angažovana nezavisna revizorska kuća koja je procijenila stanje u svim institucijama i dostavila izvještaj. Trenutno se nalazimo u fazi otklanjanja nedostataka koja može, sudeći prema iskustvima koje EK ima sa ostalim zemljama, sadašnjim kandidatima za članstvo ili članicama EU, trajati od nekoliko mjeseci do tri godine. To zavisi od same administracije. Kako se radi o specifičnom upravljačkom sistemu i zahtjevima, nemoguće je precizno definisati šta je sve ispunjeno - kaže Kovačević odgovarajući na pitanje koje je kriterijume na tom putu naša država ispunila, a koji su još ostali.
- U okviru prve IPA komponente realizuju se projekti čiji je cilj ispunjenje kriterijuma za ulazak u EU među kojima su ekonomski, politički i oni vezani za ispunjenje obaveza koje proizilaze iz članstva. U okviru II IPA komponente su projekti iz oblasti ekonomskog razvoja, sa naglaskom na promociju turizma, zaštite životne sredine i socijalne politike. Bilateralni programi se realizuju s obje strane granice dvije zemlje korisnice sredstava - kaže pomoćnica ministra.
Novcem iz IPA fondova u Crnoj Gori, da podsjetimo, upravlja se na centralizovan način iz delegacije Evropske unije. Administracija Crne Gore za sada nije uključena u ovaj proces.
Pooštreni kriterijumi
- EK je pooštrila kriterijume za samostalno upravljanje EU sredstvima, kaže pomoćnica ministra odgovarajući na pitanje kakva je uporedna praksa - odnosno koliko je, recimo Hrvatskoj, Sloveniji i drugim državama regiona bilo potrebno da polože ispit i dobiju akreditaciju.
-Veoma je teško reći koliko su dugo trajale pripreme za DIS u Sloveniji, jer su u to vrijeme važila drugačija pravila. Institucije za decentralizovano upravljanje EU sredstvima u Sloveniji su uspostavljene 1995. godine. Nakon što je ova zemlja pristupila EU 2004. godine odmah je prešla na takozvani prošireni decentralizovani sistem upravljanja - EDIS (Extended DIS), za koji je karakteristično da nacionalne institucije samostalno odabiraju i implementiraju projekte, bez prethodnog odobrenja Evropske komisije. Kriterijumi koji su tada važili za EDIS sada važe za DIS za zemlje u pretpristupnoj fazi, što ukazuje da su kriterijumi za samostalno upravljanje EU sredstvima pooštreni - kaže Kovačević.
- Za razliku od Crne Gore, koja je sredstva iz programa CARDS implementirala preko kancelarije Evropske agencije za rekonstrukciju, Hrvatska je počela da se priprema za decentralizovano upravljanje programima PHARE, ISPA i SAPARD 2004. godine, a akreditaciju za korišćenje prve dvije komponente dobila je 2006. godine. Ovo iskustvo je pomoglo tamošnjim institucijama da se kvalitetno pripreme za DIS u režimu IPA instrumenta. Hrvatska je 2008. godine imala akreditovane prve četiri IPA komponente - kaže pomoćnica ministra dodajući da je proces uspostavljanja DIS-a okončan za četiri godine.
Da ne ponovimo greške Bugarske i Hrvatske
Bugarska i Hrvatska su dva primjera oduzimanja akreditacije za samostalno upravljanje, odnosno raspolaganje novcem iz IPA fondova.
Kovačević kaže da je prije dvije godine EU povukla akreditraciju Bugarskoj, a 2007. Hrvatskoj. Da bi zaštitila svoje interese Evropska komisija je povukla akreditaciju Bugarskoj za korišćenje pretpristupnih instrumenata PHARE, ISPA i SAPARD nakon što su njeni revizori utvrdili da u sistemu upravljanja i kontrole postoje slabosti. Bugarska je ponovo dobila akreditaciju za ISPA i SAPARD, godinu kasnije nakon što je ispoštovala preporuke EK za unapređenje sistema. Akreditacija za PHARE Bugarskoj još nije vraćena - odluka u proceduri, objašnjava Kovačević.
- Suspenzija Hrvatskoj se odnosila na program PHARE iz 2006. godine, a EK je istovremeno kasu za nacionalni IPA program iz 2008. godine ovoj zemlji smanjila za 5 miliona eura, kaže Kovačević.
Ona je objasnila da se EK na to odlučila zbog kašnjenja Hrvatske u podnošenju dokumentacije tadašnjoj delegaciji Evropske komisije - kaže pomoćnica ministra dodajuci da je ažurnost je jako važna.
Podizanje imidža države
Dobijanjem i sprovođenjem DIS akreditacije zemlja pokazuje Evropskoj komisiji da je sposobna „zdravo“ da upravlja novcem zemalja članica.
Kovačević kaže da to znači da se u realizaciji ovih projekata primjenjuju odredbe i pravila koje je definisana Evropska komisija.
Mr. Milović
Iz IPA fondova EU kroz dvije komponente Crna Gora, kao potencijalni kandidat za članstvo, godišnje dobija 35 miliona eura i tako će ostati do 2013. Nakon sticanja statusa kandidata i uspostavljanja decentralizovanog sistema implementacije - DIS-a, Crnoj Gori će biti dostupne i preostale tri komponente IPA- Regionalni razvoj, Razvoj ljudskih resursa i Ruralni razvoj. Pretpristupni fondovi predstavljaju pripremu za korišćenje mnogo većih iznosa sredstava, na koja će Crna Gora imati pravo nakon sticanja članstva u EU, a koja će koristiti kroz strukturne i kohezioni fond. Kasa tada može dostići i do 4 odsto bruto društvenog proizvoda zemlje članice. Novcem koji dobija Crna Gora ne upravlja već EU. Preuzimanje upravljanja zavisi od ispunjavanja niza inače strogih kriterijuma. U ovom momentu je teško procijeniti kada će Crna Gora položiti ispit da sama „gazduje“ evropskim novcem, ali je istina da je svakim danom za korak bliže, tvrde u Ministarstvu finansija.
- Kriterijumi su veoma zahtjevni, kaže pomoćnica ministra finansija za ugovaranje i finansiranje EU pomoći Nataša Kovačević dodajući da je Evropska komisija predvidjela šest faza kroz koje mora proći administracija svake zemlje da bi dobila akreditaciju za samostalno upravljanje, odnosno korišćenje evropskog novca koje se naziva decentralizovani sistem implementacije - DIS.
- Sve zemlje potencijalni kandidati da bi dobile pravo da same upravljaju evropskim novcem moraju proći faze - uspostavljanja struktura, ocjena stanja, otklanjanje nedostataka, ocjena usklađenosti, nacionalna akreditacija i odluka Evropske komisije o prenosu odgovornosti za upravljanje sredstvima IPA. Osim toga Evropska komisija sada predviđa i vrijeme neophodno za sprovođenje svih aktivnosti u okviru pojedinih faza. Crna Gora se nalazi u različitim fazama IPA komponente. U I i II IPA komponenti - podrška tranziciji i izgradnja institucija i prekogranična saradnja, na koje Crna Gora sada ima pravo, nalazimo se na početku otklanjanja nedostataka utvrđenih tokom ocjene usklađenosti. Od trajanja ove faze zavisi i vrijeme neophodno za dobijanje akreditacije - kaže pomoćnica ministra odgovarajući na pitanje da li je moguće procijeniti kada bi Crna Gora mogla da dobije akreditaciju da samostalno upravlja IPA fondovima.
U Ministarstvu finansija trenutno rade na izradi plana aktivnosti koje je neophodno sprovesti u ovoj fazi i na određivanju rokova za njihovu realizaciju.
- Nakon toga ćemo imati preciznije podatke o datumu dobijanja akreditacije za DIS. Na III i IV komponentu IPA -Regionalni razvoj i Razvoj ljudskih resursa Crna Gora još nema pravo, jer su one namijenjene zemljama koje imaju status kandidata. Za ove faze uspostavljamo strukture pa je još rano definisati datum za sticanje akreditacije za njih - kaže Kovačević.
- Crnogorska administracija je, podsjeća Kovačević, prošla prvu fazu, odnosno generalni okvir za uspostavljanje sistema upravljanja i kontrole sredstvima EU. U sljedećoj fazi je angažovana nezavisna revizorska kuća koja je procijenila stanje u svim institucijama i dostavila izvještaj. Trenutno se nalazimo u fazi otklanjanja nedostataka koja može, sudeći prema iskustvima koje EK ima sa ostalim zemljama, sadašnjim kandidatima za članstvo ili članicama EU, trajati od nekoliko mjeseci do tri godine. To zavisi od same administracije. Kako se radi o specifičnom upravljačkom sistemu i zahtjevima, nemoguće je precizno definisati šta je sve ispunjeno - kaže Kovačević odgovarajući na pitanje koje je kriterijume na tom putu naša država ispunila, a koji su još ostali.
- U okviru prve IPA komponente realizuju se projekti čiji je cilj ispunjenje kriterijuma za ulazak u EU među kojima su ekonomski, politički i oni vezani za ispunjenje obaveza koje proizilaze iz članstva. U okviru II IPA komponente su projekti iz oblasti ekonomskog razvoja, sa naglaskom na promociju turizma, zaštite životne sredine i socijalne politike. Bilateralni programi se realizuju s obje strane granice dvije zemlje korisnice sredstava - kaže pomoćnica ministra.
Novcem iz IPA fondova u Crnoj Gori, da podsjetimo, upravlja se na centralizovan način iz delegacije Evropske unije. Administracija Crne Gore za sada nije uključena u ovaj proces.
Pooštreni kriterijumi
- EK je pooštrila kriterijume za samostalno upravljanje EU sredstvima, kaže pomoćnica ministra odgovarajući na pitanje kakva je uporedna praksa - odnosno koliko je, recimo Hrvatskoj, Sloveniji i drugim državama regiona bilo potrebno da polože ispit i dobiju akreditaciju.
-Veoma je teško reći koliko su dugo trajale pripreme za DIS u Sloveniji, jer su u to vrijeme važila drugačija pravila. Institucije za decentralizovano upravljanje EU sredstvima u Sloveniji su uspostavljene 1995. godine. Nakon što je ova zemlja pristupila EU 2004. godine odmah je prešla na takozvani prošireni decentralizovani sistem upravljanja - EDIS (Extended DIS), za koji je karakteristično da nacionalne institucije samostalno odabiraju i implementiraju projekte, bez prethodnog odobrenja Evropske komisije. Kriterijumi koji su tada važili za EDIS sada važe za DIS za zemlje u pretpristupnoj fazi, što ukazuje da su kriterijumi za samostalno upravljanje EU sredstvima pooštreni - kaže Kovačević.
- Za razliku od Crne Gore, koja je sredstva iz programa CARDS implementirala preko kancelarije Evropske agencije za rekonstrukciju, Hrvatska je počela da se priprema za decentralizovano upravljanje programima PHARE, ISPA i SAPARD 2004. godine, a akreditaciju za korišćenje prve dvije komponente dobila je 2006. godine. Ovo iskustvo je pomoglo tamošnjim institucijama da se kvalitetno pripreme za DIS u režimu IPA instrumenta. Hrvatska je 2008. godine imala akreditovane prve četiri IPA komponente - kaže pomoćnica ministra dodajući da je proces uspostavljanja DIS-a okončan za četiri godine.
Da ne ponovimo greške Bugarske i Hrvatske
Bugarska i Hrvatska su dva primjera oduzimanja akreditacije za samostalno upravljanje, odnosno raspolaganje novcem iz IPA fondova.
Kovačević kaže da je prije dvije godine EU povukla akreditraciju Bugarskoj, a 2007. Hrvatskoj. Da bi zaštitila svoje interese Evropska komisija je povukla akreditaciju Bugarskoj za korišćenje pretpristupnih instrumenata PHARE, ISPA i SAPARD nakon što su njeni revizori utvrdili da u sistemu upravljanja i kontrole postoje slabosti. Bugarska je ponovo dobila akreditaciju za ISPA i SAPARD, godinu kasnije nakon što je ispoštovala preporuke EK za unapređenje sistema. Akreditacija za PHARE Bugarskoj još nije vraćena - odluka u proceduri, objašnjava Kovačević.
- Suspenzija Hrvatskoj se odnosila na program PHARE iz 2006. godine, a EK je istovremeno kasu za nacionalni IPA program iz 2008. godine ovoj zemlji smanjila za 5 miliona eura, kaže Kovačević.
Ona je objasnila da se EK na to odlučila zbog kašnjenja Hrvatske u podnošenju dokumentacije tadašnjoj delegaciji Evropske komisije - kaže pomoćnica ministra dodajuci da je ažurnost je jako važna.
Podizanje imidža države
Dobijanjem i sprovođenjem DIS akreditacije zemlja pokazuje Evropskoj komisiji da je sposobna „zdravo“ da upravlja novcem zemalja članica.
Kovačević kaže da to znači da se u realizaciji ovih projekata primjenjuju odredbe i pravila koje je definisana Evropska komisija.
Mr. Milović
Vezani članci:
Da li vam je sadržaj ove stranice bio od koristi?