Izvještaj o radu Inspekcije rada u šest primorskih opština

                    Izvještaj o radu Inspekcije rada u šest primorskih opština za period 15.06.-05.07. 2010 godine

Ministarstvo rada i socijalnog staranja preko inspekcije rada vrši nadzor nad primjenom propisa kojima su uređeni radni odnosi zapošljavanje i zaštita na radu i svake godine prije početka turističke sezone donosi Akcioni plan vršenja inspekcijskog nadzora kako bi veći broj zaposlenih u na crnogorskom primorju bio obuhvaćen nadzorom ove inspekcije, jer je poznato da dok traje turistička sezona poslodavci zapošljavaju veći broj zaposlenih.

Obavljanje poslova inspekcijskog nadzora dok traje turistička sezona je poseban izazov za inspektore zbog činjenice da treba sa malim brojem inspektora treba kvalitetno nadzirati, pored 24.000 subjekata nadzora koji imaju trajna odobrenja za rad, i dodatno oko 7.000 subjekata nadzora koji djelatnost obavljaju samo u ljetnjim mjesecima na teritoriji šest primorskih opština.

Plan aktivnosti za ljetnju turističku sezonu 2010. godine je predvidio pojačan nadzor inspekcije rada koje je neophodno sprovesti kako bi se ostvarile zakonom propisane mjere, a u cilju efikasnije kontrole subjekata, pravnih i fizičkih lica, posebno u dijelu sprovođenja mjera da zaposleni ostvare pravo na zakonit radni odnos , na isplatu redovnih zarada i obaveznost isplate regresa, obezbjeđivanju zaštite na radu zaposlenih od mehaničkih povreda od strane sredstava rada koja koriste pri radu, sprovedenih obuka i osposobljavanje zaposlenih za bezbjedan rad, posjedovanje specijalističkih ljekarskih pregleda zaposlenih na radnim mjestima sa povećanim rizikom (rizici od pada sa visine, rizici vezani za mehaničko rukovanje sredstvima rada, rizici vezani za radnu opremu,..), kontrola uslova radne sredine i akta o procjeni rizika koji reguliše Zakon o zaštiti na radu.

Dok traje turistička sezona inspektori rada i inspektori rada za oblast zaštite na radu iz kontinentalnog dijela Crne Gore, vrše pojačani nadzor na teritoriji primorskih opština, zajedno sa kolegama koji su inače raspoređeni u primorskim opštinama, jer je poznato da se broj subjekata nadzora u ovim opštinama, poveća značajno a to iziskuje i povećan broj inspektora koji vrše nadzor. Stim u vezi, a shodno Akcionom planu kojim inspekcija rada detaljno razradi aktivnosti inspektora, prioritet je stavljen na suzbijanje rada na crno i prevenciju povreda na radu.

Dakle inspektori rada Ministarstva rada i socijalnog staranja će prije svega dok traje turistička sezona biti obavezni da rade u dvije smjene kako bi nadzorom obuhvatili što veći broj subjekata a samim tim i radno angažovanih zaposlenih.

Bitno je istaći da pored pojačanog nadzora na teritoriji primorskoh opština planirane su i pojačane aktivnosti i u turističkim destinacijama na sjeveru Crne Gore.

Rezultati rada inspekcije rada u prve dvije smjene u perodu od 15 juna do 15 jula ove godine pokazali su da je prisustvo inspekcije rada na primorju neophodno kako bi se zaštitila zakonom utvrđena prave zaposlenih.

Naime tokom ovog perioda izvršen je nadzor kod 1987 subjekata i utvrđeno 1698 nepravilnosti, a posebno do izražaja dolazi veliki broj stranaca koji je nezakonito angažovan. Da bi poslodavac u Crnoj Gori zaposlio stranca potrebno je da predhodno pribavi radnu i boravišnu dozvolu.

U cilju suzbijanja nezakonitog rada ili rada na crno ispektori rada su dužni da kada utvrde ovu pojavu, odnosno ako utvrde da je poslodavac angažovao zaposlenog a da predhodno sa njim nije zaključio ugovor o radu i nije ga prijavio na obavezne vidove socijalnog osiguranja, bez obzira da li se radi o strancu ili domaćem zaposlenom, subjektu nadzora privremeno zabrane rad do otlklanjanja nepravilnosti odnosno do regulisanja radno pravnog statusa zaposlenih na zakonom propisani način.Pored slučajeva rada na crno zabranu rada su dužni izreći inspektori rada za oblast zaštite na radu kada nadzorom utvrde da je ugroženo zdravlje i život zaposlenih ili kada poslodavac ne postupi po rješenju ovog inspektora.

U ovom periodu zbog navedenih nepravilnosti izrečeno je 80 privremene mjere zabrana rada od strane inspekcije rada. Već je konstatovano da je nadzorom inspekcije rada utvrđeno 1698 nepravilnosti, zbog kojih je izrečeno 725 mandantnih kazni u ukupnom iznosu 119.625,00eura, a sa 625 ukazivanja je subjektima nadzora naloženo otklanjanje nepravilnosti a za neizvršena ukzivanja doneseno 137 rješenja i izvšenje rješenja je u toku.

Krajem maja ove godine pokrenut je postupak inspekcijskog nadzor kod „Plantaža“.U postupku inspekcijskog nadzora na poslovima iz djelatnosti poslodavca zatečeno je 298 stranaca sa kojima poslodavac nije zaključio ugovor o radu i nije ih prijavio na obavezne vidove socijalnog osiguranja, pa je iz tog razloga, izrečeno je 298 mandatnih kazni i iste su plaćene u zakonskom roku a u toku je postupak izvršenja rješenja kojim je naloženo otklanjanje utvrđenih nepravilnosti.

Saradnja zaposlenih, koji smatraju da su im povrijeđena prava po osnovu rada, sa inspekcijom rada, u poslednje vrijeme sve više dolazi do izražaja, na način da je sve više inicijativa kojima se zaposleni obraćaju inspekciji rada pa je u ovom periodu podnijeto 20 inicijativa.

U izvještajnom periodu najveći broj povreda odredbi zakona se odnose na nepoštovanje Zakona o zapošljavanju i radu stranaca, što znači da je u nelegalnom radnom odnosu zatečeno više od 300 stranih državljana.

Prema podacima Zavoda za zapošljavanje tokom juna izdato je 2.094 radnih dozvola za rad stranih državljana a u ovoj godini zaključno sa 5.07.2010 godine izdato je 7665 radnih dozvola .

Odlukama primorskih opština predviđena je zabrana gradnje od 15 juna. Stanje na terenu je drugačije i gradilišta i dalje postoje, i povređivanje zaposlenih je prisutno i to uglavnom se povrjeđuju zaposleni koji nijesu u legalnom radnom odnosu i nijesu obučeni za bezbijedan rad i nijesu zdravstveno pregledani.Inspektori rada su stalno prisutni na gradilištima kako bi se zaustavilo povrijeđivanje zaposlenih i njihovo zapošljavanje dovelo u legalne okvire.

Svake godine ove inspekcije razvijaju strategiju rada, koja omogućava da se ovaj posao kvalitetno odradi i rezultati rada budu vidljivi odmah, a prije svega, preko broja novoprijavljenih zaposlenih na obavezno socijalno osiguranje, kao i iznosa uplaćenih doprinosa za obavezno socijalno osiguranje i smanjenje stope nezaposlenosti, poboljšanje uslova rada zaposlenih, smanjenje broja povreda na radu i smanjenje rada na crno.

Šematski prikaz rada inspekcije rada.docx

PR Služba Ministarstva rada i socijalnog staranja