Izvještaj o radu Inspekcije rada za vrijeme turističke sezone od 15. 06. - 15. 09. 2010.

  Izvještaj o radu Inspekcije rada za 
                             vrijeme turističke sezone od 15. 06. - 15. 09. 2010. godine 

Ministarstvo rada i socijalnog staranja realizovalo je Plan aktivnosti za ljetnju turističku sezonu u šest primorskih opština.

Plan je predviđao aktivnosti koje su sprovedene radi sprečavanja rada na crno, sa posebnim akcentom na zapošljavanje stranaca i bezbjedan rad zaposlenih.

Obavljanje poslova inspekcijskog nadzora dok je trajala turistička sezona bio je poseban izazov za inspektore zbog činjenice da je trebalo kvalitetno nadzirati, pored 24.000 subjekata nadzora koji su imali trajna odobrenja za rad i dodatno oko 7.000 subjekata nadzora koji su djelatnost obavljali samo u ljetnjim mjesecima na teritoriji šest primorskih opština.

Plan aktivnosti za ljetnju turističku sezonu 2010. godine je predviđao pojačan nadzor inspekcije rada koje je bilo neophodno sprovesti kako bi se ostvarile zakonom propisane mjere, a u cilju efikasnije kontrole subjekata, pravnih i fizičkih lica, posebno u dijelu sprovođenja mjera da:

- zaposleni ostvare pravo na zakonit radni odnos ,
- zaposleni redovno primaju zaradu i regres,
- zaposlenim obezbjedi zaštita na radu od mehaničkih povreda od strane sredstava rada koja koriste pri radu,
- se sprovede obuka i osposobljavanje zaposlenih za bezbjedan rad,
- se obezbijede specijalistička ljekarska uvjerenja zaposlenih na radnim mjestima sa povećanim rizikom (rizici od pada sa visine, ...),
- poslodavac donese akt o procjeni rizika i izvrši kontrolu uslova radne sredine

Dok je trajala turistička sezona inspektori rada i inspektori rada za oblast zaštite na radu iz kontinentalnog dijela Crne Gore, vršili su pojačani nadzor na teritoriji primorskih opština, zajedno sa kolegama koji su inače raspoređeni u primorskim opštinama, jer je poznato da se broj subjekata nadzora u ovim opštinama povećava značajno, a to je iziskivalo i povećan broj inspektora koji su vršili nadzor.

Dakle, inspektori rada Ministarstva rada i socijalnog staranja su prije svega, dok je trajala turistička sezona bili obavezni da rade u dvije smjene, kako bi nadzorom obuhvatili što veći broj subjekata, a samim tim i radno angažovanih zaposlenih.

Rezultati rada inspekcije rada u perodu od 15. juna do 01. septembra ove godine pokazali su da je prisustvo inspekcije rada na primorju bilo neophodno kako bi se zaštitila zakonom utvrđena prava zaposlenih.

Naime tokom ovog perioda izvršen je nadzor kod 4.311 subjekata i utvrđeno 3.433 nepravilnosti, a posebno je bio izražen rad velikog broja stranaca koji su nezakonito angažovani. Da bi poslodavac u Crnoj Gori zaposlio stranca potrebno je da prethodno pribavi radnu i boravišnu dozvolu.

U cilju suzbijanja nezakonitog rada ili rada na crno ispektori rada su dužni da, kada utvrde ovu pojavu, odnosno ako utvrde da je poslodavac angažovao zaposlenog a da prethodno sa njim nije zaključio ugovor o radu i nije ga prijavio na obavezne vidove socijalnog osiguranja, bez obzira da li se radi o strancu ili domaćem zaposlenom, subjektu nadzora privremeno zabrane rad do otlklanjanja nepravilnosti, odnosno do regulisanja radno pravnog statusa zaposlenih. Pored slučajeva rada na crno zabranu rada su dužni izreći inspektori rada za oblast zaštite na radu kada nadzorom utvrde da je ugroženo zdravlje i život zaposlenih, ili kada poslodavac ne postupi po rješenju ovog inspektora.

U ovom periodu zbog navedenih nepravilnosti izrečena je 131 privremena mjera zabrane rada od strane inspekcije rada. Već je konstatovano da je nadzorom inspekcije rada utvrđeno 3.433 nepravilnosti, zbog kojih je izrečeno 1.546 mandantnih kazni u ukupnom iznosu 255.090,00 €, a sa 1.420 ukazivanja je subjektima nadzora naloženo otklanjanje nepravilnosti, dok su za neizvršena ukazivanja donesena 284 rješenja i izvršenje istih je u toku.

Saradnja zaposlenih, koji su smatrali da su im povrijeđena prava po osnovu rada, sa inspekcijom rada u poslednje vrijeme sve više dolazi do izražaja, na način da je sve više inicijativa kojima se zaposleni obraćaju inspekciji rada, pa je u ovom periodu podnijeto 97 inicijativa.

U ovom periodu najveći broj povreda odredaba zakona odnosilo se na nepoštovanje Zakona o zapošljavanju i radu stranaca, a zatečeno je više od 729 stranih državljana u nelegalnom radnom odnosu.

Odlukama primorskih opština predviđena je zabrana gradnje od 15 juna tekuće godine, a stanje na terenu je bilo drugačije i gradilišta su i dalje postojala, pa je bilo i povređivanja zaposlenih. Inspektori rada su stalno vršili pojačan nadzor na gradilištima, kako bi se zaustavilo povrijeđivanje zaposlenih i njihovo zapošljavanje dovelo u legalne okvire.

Svake godine ova inspekcija, kroz strategiju rada, omogućava da se ovaj posao kvalitetno odradi i rezultati rada budu vidljivi odmah, a prije svega, preko broja novoprijavljenih zaposlenih na obavezno socijalno osiguranje, kao i iznosa uplaćenih doprinosa za obavezno socijalno osiguranje i smanjenje stope nezaposlenosti, poboljšanje uslova rada zaposlenih, smanjenje broja povreda na radu i smanjenje eventualne pojave rada na crno.

Bitno je istaći da su, pored pojačanog nadzora na teritoriji primorskih opština, vršene i pojačane aktivnosti ove inspekcije i u turističkim destinacijama na sjeveru Crne Gore.