Izlaganje ministra rada i socijalnog staranja dr Suada Numanovića na 61. zasijedanju EXCOM u Ženevi

61. Zasijedanje Izvršnog komiteta Programa Visokog komesara za izbjeglice -EXCOM
Ženeva, 4 - 8. oktobar 2010. godine
Izlaganje ministra rada i socijalnog staranja dr Suada Numanovića



G-dine Predsjedavajući, g-dine Visoki komesare, Ekselencije, dame i gospodo,

Zadovoljstvo mi je da vam se obratim u ime Crne Gore i izrazim zahvalnost i podršku Visokom Komesaru i UNHCR-u, za brigu i zaštitu koju pružaju izbjeglicama širom svijeta, implementirajući trajna rješenja za njih.

Crna Gora je ponosna što je prepoznata kao država koja je poštujući međunarodne standarde, međunarodno pravo i međunarodne obaveze pokazala humanost prema hiljadama raseljenika koji su se našli na teritoriji naše države.

G-dine Predsjedavajući,

Dozvolite mi da podsjetim da je Crna Gora je u jednom periodu tokom 1999. godine na svojoj teritoriji pružala utočište za 140.000 ljudi raseljenih lica, što je u tom trenutku pretstavljalo četvrtinu stanovništva Crne Gore.
Crna Gora je odgovorila tom izazovu, a pronalaženje trajnih rješenja za raseljena lica u Crnoj Gori su bila jedan od prioriteta Vlade Crne Gore. I dalje nastavljamo sa takvom politikom.

U proteklom periodu Vlada Crne Gore donijela je niz akata kojima definiše pitanja integracionih i repatriacionih odnosa raseljenih i interno raseljnih lica, od kojih su najvažniji Nacionalna strategija za trajno rješenje pitanja izbjeglica i interno raseljenih lica u Crnoj Gori marta 2005 i Akcioni plan za rješavanje statusa raseljnih lica iz bivših jugoslovenskih republika i interno raseljenih lica sa Kosova koja borave u Crnoj Gori oktobra 2009. godine.

Ovi dokumenti korespondiraju sa zakonskim aktima koji uređuju prava izbjeglica i raseljnih lica kroz primjenu Zakona o azilu, Zakona o državljanstvu, Zakona o strancima, kao i kroz izmene i dopune postojećeg Zakona o strancima.

U Crnoj Gori je u skladu sa Akcionim planom prošle godine sprovedena preregistracija interno rasljenih lica sa Kosova. Prema zadnjim podacima u Crnoj Gori boravi 10. 985 interno raseljenih lica sa Kosova i 5.769 raseljenih lica iz bivših jugoslovenskih republika.

Pomenuti Akcioni plan predviđa dva načina trajnog rješavanja statusa raseljenih i interno raseljenih lica, i to:
- kroz pristup statusu stranca sa stalnim nastanjenjem i
- kroz korišćenje prava na dobrovoljni povratak.

Ostvarivanjem statusa stranca sa stalnim nastanjenjem u ova lica će imati pristup: pravu na rad i zapošljavanje, obrazovanje, stručno usavršavanje, priznavanje diploma i sertifikata, socijalnu pomoć, zdravstveno i penzijsko osiguranje, poreske olakšice, pristup tržištu rada i usluga, slobodu udruživanja, povezivanja i članstva u organizacijama koje zastupaju interese radnika ili poslodavaca, kao i prava propisana posebnim zakonima.

Dok ne dobiju status stranca sa stalnim nastanjenjem, raseljena lica u Crnoj Gori u skladu sa Uredbom o načinu ostvarivanja prava raseljenih lica iz bivših jugoslovenskih republika i interno raseljenih lica sa Kosova koja borave u Crnoj Gori, ostvaruju prava kao i crnogorski državljani u oblasti rada i zapošljavanja, obrazovanja, socijalne i dječje zaštite, zdravstvene zaštite i osiguranja, kao i penzijskog i invalidskog osiguranja.

Dobrovoljni povratak je važan dio strategije za obezbjeđivanje trajnih rješenja za raseljena lica. Do danas se iz Crne Gore na Kosovo dobrovoljno vratilo 2.650 lica. Sva raseljena lice treba da imaju mogućnost dobrovoljnog povratka. Obezbjeđivanje uslova za siguran i održiv povratak je svakako na strani države porijekla raseljenih lica. Crna Gora kao država u kojoj borave raseljena lica podržava dobrovoljni povratak, uz obezbjeđenje neophodnih uslova u njihovim mjestima porijekla. U ovim procesima svakako je neophodna podrška i pomoć međunarodne zajednice.

Crna Gora je izgradila pravni okvir koji uključuje trajna rješenja za raseljena lica. Najvažnije je da se ova rješenja implementiraju u praksi, i to je nešto što radimo i čemu je Crna Gora posvećena.

U Crnoj Gori kao multikulturalnoj državi, pruženo je gostoprimstvo za sve raseljenike bez obzira na njihovu vjeru ili naciju. Jedinstvena želja raseljenih lica je da njihovo raseljeništvo bude privremenog karaktera. Zato se i zalažemo za trajna rješenja.


G-dine Predsjedavajući,


Na kraju bih želio da zahvalim UNHCR-u, kao partnerskoj organizaciji koja je svih ovih godina pružala podršku crnogorskoj Vladi. Vjerujemo da će tako biti i ubuduće.

Zahvaljujem na pažnji.