Crna Gora dobija najnapredniji softver za digitalizaciju albanskog jezika

S aspekta razvoja javnih politika u kontekstu zaštite i unapređenja ljudskih prava nacionalnih manjina i drugih manjinskih zajednica, Ministarstvo ljudskih i manjinskih prava ima ključnu ulogu, poručio je ministar Gjeka na potpisivanju Sporazuma o digitalizaciji albanskog jezika.

Ministar ljudskih i manjinskih prava Fatmir Gjeka i direktor kompanije Albasoft Lulezim Shishani potpisali su danas, u Podgorici, Sporazum o digitalizaciji albanskog jezika.

U skladu sa ciljevima nacionalnog strateškog dokumenta, Vlada Crne Gore nastoji da obezbjedi očuvanje kulturno-istorijske baštine manjinskih naroda i drugih manjinskih nacionalnih zajednica, njihovo autentično političko predstavljanje u političkom životu Crne Gore, te podizanje nivoa njihove svijesti o sopstvenom statusu, pravima i obavezama.

Predmetni sporazum u skladu je sa Evropskom poveljom o regionalnim ili manjinskim jezicima, i u cilju unapređenja poštovanja principa multikulturalnosti i multietničnosti, kao jednog od ciljeva Strategije manjinske politike 2019-2023, kroz uspostavljanje normativnih i resursno – tehničkih pretpostavki za izučavanje jezika manjina.

Namjera predmetnog multilateralnog ugovora je da se zaštite i unaprijede regionalni i jezici manjina, a ne jezičke manjine. S tim u vezi, naglasak Evropske povelje o regionalnim ili manjinskim jezicima je stavljen na kulturnu dimenziju i korištenje regionalnog ili jezika manjine u svim apsektima života lica koja njime govore, a ista je usmjerena na promovisanje upotrebe i zaštitu jezika koji su tradicionalno prisutni i koji se koriste na području Evrope, odnosno evropskih država.

U tom kontekstu, Crna Gora je Zakonom o ratifikaciji Evropske povelje o regionalnim ili manjinskim jezicima, odredila da će se Povelja odnositi na korišćenje albanskog i romskog jezika.

Prema podacima Uprave za statistiku (MONSTAT), albanskim jezikom govori 5,27% stanovništva u Crnoj Gori. Albanski jezik je među najstarijim indoevropskim jezicima i jezik u službenoj upotrebi u Crnoj Gori. Imajući u vidu da je jezik jedan od najvažnijih obilježja nacionalnog identiteta, kroz ovu digitalizaciju albanska nacionalna manjina u Crnoj Gori dobija mogućnost da lakše rješava izazove u svom obrazovanju, spriječava kulturnu asimilaciju, unaprijeđuje komunikaciju sa drugim zemljama u okruženju, ukupnu privredu i smanji komunikacijske barijere.

Na inicijativu Ministarstva ljudskih i manjinskih prava, Vlada Crne Gore je pokrenula digitalizaciju albanskog jezika u saradnji sa kompanijom Albasoft, čija će distribucija biti pokrenuta do kraja ovog mjeseca.

Riječ je o najnaprednijem softveru za albanski jezik koji sadrži: veliki pravopisni rječnik albanskog jezika u digitalnom formatu, preko 80.000 objašnjenja riječi i izraza, rječnik sinonima i antonima, softver za ispravljanje pravopisnih grešaka u programu MS Word, softver za ispravljanje sintaktičkih grešaka, softver za učenje albanskog jezika, i dr.

Ovaj softver je već uspostavljen u državama u regionu, u Sjevernoj Makedoniji, Albaniji i na Kosovu.

Softver Kulla e Shqipes (Albanska Kula) biće dostupan svima u Crnoj Gori i biće besplatan za korisnike/ce.