Suficit u avgustu 61,5 miliona eura

Suficit državnog budžeta u avgustu ove godine iznosi 61,5 mil. €, čime je nastavljen trend pozitivnog rezultata.

To je treći mjesec zaredom da se ostvaruje suficit koji, uključujući jun i jul, ukupno iznosi 105,7 mil. €. 

Suficit budžeta u avgustu veći je četiri puta u odnosu na isti mjesec 2019. godine, koja je bila rekordna po prihodima od turizma, a tada je iznosio 14,4 mil. €.

Budžetski suficit u tromjesečnom ovogodišnjem periodu u iznosu od 105,7 mil. € rezultat je prevashodno efekata ljetnje turističke sezone, kao i unaprijeđene poreske discipline usljed implementacije elektronske fiskalizacije poreskih registar kasa.

Dobra naplata prihoda u najvećoj mjeri je kompenzovala efekte neusvajanja izmjena zakona koji su bili preduslov za sprovođenje mjera usmjerenih na generisanje novih izvora prihoda planiranih Zakonom o budžetu za 2021. godinu. Takođe, izdaci koji su realizovani u iznosu nižem od planiranog u značajnoj mjeri su doprinijeli ostvarenju suficita.

U skladu sa kretanjem prihoda i rashoda, za osam mjeseci (januar - avgust) 2021. godine, ostvaren je deficit budžeta u iznosu od 57,4 mil.€ ili 1,2% BDP-a i manji je za 126,1 mil.€ ili 68,7% od planiranog. U odnosu na isti period 2020. godine, deficit je manji 253,9 mil. € ili 81,6%.

Prema tome, deficit budžeta je sa 3,5% BDP-a, koliko je iznosio u periodu januar - maj, smanjen na 1,2% BDP-a za januar - avgust 2021. godine.

Prihodi budžeta u periodu januar - avgust ove godine iznosili su 1.172,2 mil. € ili 25,3% BDP-a, što je u odnosu na isti period prethodne godine više za 148,9 mil. € ili 14,5%. U odnosu na plan, naplata prihoda je veća za 5,2 mil. € ili 0,4%, što ukazuje na uspješnost planiranja prihoda u godini izuzetne ekonomske neizvjesnosti izazvane pandemijom, posebno u dijelu prihoda koji se generišu od turizma.

Najbolji pokazatelj oporavka ekonomske aktivnosti su prihodi od PDV-a koji se veći u odnosu na planirane za 34,2 mil. € ili 8,7%, dok su u odnosu na isti period 2020. godine veći za 82,7 mil. € ili 24,0%. Dobroj naplati po ovom osnovu doprinijeli su i veća poreska disciplina, kao i sprovođenje elektronske fiskalizacije poreskih registar kasa.

Prihodi od akciza takođe bilježe rast u odnosu na uporedni period 2020. godine, kao i u odnosu na plan i to za 20,1 mil. € ili 15,2%, odnosno 5,3 mil. € ili 3,6%. To je postignuto, uprkos činjenici da još nisu usvojena predložena zakonska rješenja koja su predviđala povećanje akciza na pojedine akcizne proizvode, a koja su u skupštinskoj proceduri od sredine maja.

Značajan rast u odnosu na prethodnu godinu zablježen je i kod kategorije ostali prihodi u iznosu od 26,1 mil. € kao posljedica uplate dobiti ostvarene u 2020. godini od privrednih društava u većinskom vlasništvu države. U odnosu na plan, ova kategorija je manja za 12,2 mil. € ilil 21,3% kao rezultat činjenice da se prilikom planiranja uzima procjena finansijskih rezultata privrednih društava, a uplate su shodno njihovim konačnim finansijskim iskazima.

Prihodi budžeta u avgustu iznosili su 190,1 mil. €, što je više za 48,8 mil. € ili 34,5% u odnosu na isti mjesec prethodne godine, dok je u odnosu na plan više za 8,6 mil. € ili 4,7%. Ostvarena naplata u avgustu je i iznad avgusta 2019. godine za 16 mil. € ili 9,2%.

Rastu prihoda u avgustu u najvećoj mjeri doprinijela je naplata prihoda od PDV-a koja je na nivou od 82,2 mil. €, što je više čak i u odnosu na avgust 2019. godine, a koja je bila rekordna godina po ostvarenom prometu kada je neto naplata PDV-a iznosila 71,7 mil.€.

Izdaci budžeta u periodu januar - avgust 2021. godine iznosili su 1.229,7 mil. € ili 26,5% procijenjenog BDP-a i u odnosu na planirane manji su za 120,9 mil. € ili 8,9%. U odnosu na isti period 2020. godine, izdaci budžeta manji su za 105,0 mil. € ili 7,9%.

Manje ostvarenje u odnosu na planirane zabilježeno je kod gotovo svih kategorija izdataka.

U strukturi budžetskih izdataka, tekući izdaci ostvareni su na nivou od 532,4 mil. € i manji su za 52,7 mil. € ili 9,0% u odnosu na planirane. U odnosu na uporedni period 2020. godine, tekući izdaci su manji za 16,6 mil. € ili 3,0%.

Kapitalni izdaci, realizovani su u iznosu od 83,1 mil. €, što je za 56,2 mil.€ ili 40,3% manje od planiranih, dok su u odnosu na izvršenje u istom periodu 2020. godine manji za 46,6 mil. € ili 35,9%. Ostvarenje kapitalnih izdataka u najvećoj mjeri opredjeljuje realizacija koja zavisi od dinamike izvođenja radova, a očekuje se da bude značajno poboljšana u predstojećem periodu, posebno imajući u vidu rokove za završetak izgradnje prioritetne dionice autoputa.

U odnosu na prethodnu godinu, veće ostvarenje izdataka zabilježeno je kod:

Bruto zarada i doprinosa na teret poslodavca u iznosu od 26,8 mil. € ili 8,1% usljed povećanja zarada u sektorima zdravstva i prosvjete, kao i različitog tretmana fonda bruto zarada Univerziteta Crne Gore tokom 2020. godine u odnosu na period privremenog finansiranja tokom 2021. godine.[1]

[1] U 2020. godini svi troškovi Univerziteta Crne Gore (uključujući i bruto zarade) bili su planirani na izdatku Transferi dok je privremenim finansiranjem izvršena reklasifikacija po izdacima što je uvećalo ukupan fond bruto zarada u 2021. godini