Prihodi budžeta u periodu januar - april 2021. godine iznosili su 491,8 mil. € ili 10,6% procijenjenog BDP-a (4.636,6 mil. €) i u odnosu na uporedni period 2020. godine manji su za 8,5 mil. € ili 1,7% kao posljedica ograničene privredne aktivnosti u tekućoj godini nasuprot pozitivnim makroekonomskim kretanjima u prvom kvartalu prethodne godine. Imajući u vidu da je od kraja marta prošle godine na snazi bila potpuna obustava za najveći dio privrednih djelatnosti, pad prihoda je značajno usporen te je za očekivati da će u narednom periodu prihodi početi da bilježe rast u odnosu na prethodnu godinu, imajući u vidu poboljšanje epidemiološke situacije, te posljedično tome i ublažavanje epidemioloških mjera.

U poređenju sa planom, prihodi su veći za 3,5 mil. € ili 0,7% prvenstveno usljed veće naplate prihoda po osnovu poreza na dobit pravnih lica, čije je ostvarenje iznad plana za 13,4 mil. € ili 38,0% što predstavlja indikator visokog stepena poreske discipline, čak i kada se poslovanje odvijalo u uslovima pandemije. Kada poredimo sa istim periodom 2020. godine, naplata po ovom osnovu je na nivou naplate iz prethodne godine.

Takođe, kod kategorije naknada nastavlja da se bilježi rast od 52,1% u odnosu na isti period prethodne godine, kao i 12,1% u odnosu na plan, kao rezultat naplate koja se ostvaruje po osnovu implementacije Programa ekonomskog državljanstva.

Na drugoj strani, najveće negativno odstupanje u odnosu na uporedni period prethodne godine zabilježeno je kod kategorija porez na dodatu vrijednost i akciza u iznosu od 6,6 mil. € ili 3,7%, odnosno 5,2 mil. € ili 8,2%, kao rezultat smanjenog ostvarenog prometa. U odnosu na planirane, naplata prihoda po osnovu PDV-a je ostvarena iznad plana za 2,3 mil. € ili 1,3%, dok je naplata prihoda od akciza veća od planirane za 2,6 mil. € ili 4,6%, što ukazuje na rast ostvarenog prometa odnosno postepeni oporavak ekonomske aktivnosti.

Negativno odstupanje u odnosu na isti period 2020. godine zabilježeno je i kod kategorije ostali prihodi u iznosu od 3,5 mil. € ili 35,8%. Shodno Predlogu Zakona o budžetu za 2021. godinu, odnosno donešenom Zaključku Vlade kojim se privredna društva u većinskom vlasništvu države obavezuju da izvrše uplatu dobiti ostvarene u 2020. godini u državni budžet shodno vlasničkom udjelu, u narednom periodu očekuje se rast ove kategorije prihoda.

Imajući u vidu da Zakon o budžetu za 2021. godinu nije donešen do 31. decembra prethodne godine, shodno članu 37 Zakona o budžetu i fiskalnoj odgovornosti, pristupilo se privremenom finansiranju po kojem se potrošačkim jedinicama mjesečno odobravaju sredstva do iznosa 1/12 (jedne dvanaestine) stvarnih izdataka u prethodnoj fiskalnoj godini, u skladu sa kojim je utvrđen plan izdataka za januar, februar, mart i april 2021. godine.

Izdaci budžeta u periodu januar - april 2021. godine iznosili su 633,9 mil. € ili 13,7% procijenjenog BDP-a i u odnosu na planirane manji su za 60,3 mil. € ili 8,7% kao posljedica toga što se prilikom utvrđivanja plana pošlo od pretpostavke stvaranja neophodne fiskalne rezerve za potrebe finansiranja mjera i aktivnosti u uslovima neizvjesnosti u periodu pandemije.

U odnosu na isti period 2020. godine, izdaci budžeta su veći za 10,9 mil.€ ili 1,8% prvenstveno usljed veće realizacije kategorije rezerve u iznosu od 37,0 mil. € kao rezultat izdvajanja sredstava za osnivački kapital nove nacionalne avio kompanije „To Montenegro“, ali i nastavka sprovođenja pomoći privredi i građanima kroz pakete mjera podrške, pri čemu se najveći dio odnosi na subvencije zarada zaposlenih.

Na drugoj strani, kategorija transferi institucijama, pojedincima, nevladinom i javnom sektoru bilježi nižu realizaciju u odnosu na isti period 2020. godine u iznosu od 22,2 mil. € ili 22,7% prevashodno usljed nižeg izdvajanja u dijelu transfera instutucijama u posmatranom periodu 2021. godine.

U strukturi budžetskih izdataka, tekući izdaci ostvareni su na nivou od 279,6 mil. € i manji su za 26,0 mil. € ili 8,5% u odnosu na planirane. Nižu realizaciju u odnosu na planirane opredjeljuje niže ostvarenje gotovo svih kategorija tekućih izdataka, a prvenstveno rashoda za usluge u iznosu od 11,7 mil. €. U odnosu na uporedni period 2020. godine tekući izdaci su manji za 6,0 mil. € ili 2,1%. Što se tiče kapitalnih izdataka, isti su realizovani  u iznosu od 41,8 mil. €, što je manje za 17,1 mil. € ili 29,0% od planiranih, dok su u odnosu na realizaciju u istom periodu 2020. godine manji za 2,2 mil. € ili 5,0%.

U periodu januar - april 2021. godine dinamika kretanja budžetskih prihoda i rashoda uticala je na ostvarenje deficita budžeta u iznosu od 142,0 mil. € ili 3,1% BDP-a, koji je za 63,8 mil. € ili 31,0% manji u odnosu na planirani.

Prilog: GDDS 4 tabela

*Podaci u GDDS tabeli predstavljaju pregled prihoda i rashoda po ekonomskoj klasifikaciji u jednom mjesecu, u poređenju sa planom i istim periodom prethodne godine.