Potpisana Deklaracija o podršci unapređenju rodne ravnopravnosti u sektoru bezbjednosti na Zapadnom Balkanu

Ministarka odbrane Crne Gore, prof. dr Olivera Injac, ministar odbrane Republike Srbije, dr Nebojša Stefanović i državni sekretari u ministarstvima odbrane Bosne i Hercegovine i Republike Sjeverne Makedonije, dr Muhamed Smajić i Dragan Nikolić, potpisali su danas u Budvi Deklaraciju o podršci unapređenju rodne ravnopravnosti u reformi sektora bezbjednosti na Zapadnom Balkanu. Deklaracija je potpisana nakon ministarskog sastanka, čiji je domaćin bilo Ministarstvo odbrane Crne Gore u saradnji sa Programom Ujedinjenih nacija za razvoj (UNDP) i Centrom za kontrolu malokalibarskog i lakog naoružanja u Jugoistočnoj i Istočnoj Evropi (SEESAC), a pod pokroviteljstvom Kraljevine Norveške i Slovačke Republike.

Na sastanku su uzeli učešće i Mirjana Spoljarić Eger, pomoćnica generalnog sekretara UN i direktorka Regionalnog Biroa Programa Ujedinjenih nacija za razvoj (UNDP) za Evropu i Zajednicu nezavisnih država (Commonwealth of Independent States, CIS), Boris Gandel, ambasador Slovačke u Crnoj Gori, Kjestri Klaeboe, generalna direktorka u Ministarstvu odbrane Kraljevine Norveške i prof.r Tanja Miščević, zamjenica generalne sekretarke u Regionalnom savjetu za saradnju (RCC).     

Učesnici sastanka su iznijeli pokazatelje napretka u domenu rodne ravnopravnosti u resorima na čijem se čelu nalaze, a jedna od tema razgovora bila je vizija unaprijeđenja sprovođenja politika rodne ravnopravnosti u ministarstvima odbrane i u oružanim snagama zemalja Zapadnog Balkana, dok je povedena i detaljna diskusija o dva ključna dokumenta koja treba da pruže smjernice i okvir za uspješniju integraciju rodne ravnopravnosti u sisteme odbrane. Riječ je o Drugoj regionalnoj studiji o položaju žena u oružanim snagama zemalja Zapadnog Balkana i Priručniku za sprečavanje rodno zasnovane diskriminacije, seksualnog uznemiravanja i zlostavljanja u ministarstvima odbrane i oružanim snagama država Zapadnog Balkana. Konstatovano je da usvojene rezolucije Savjeta bezbjednosti UN-a koje se odnose na žene, mir i  bezbjednost, doprinose reformi sektora bezbjednosti i potvrđuju da je promovisanje punog, ravnopravnog i suštinskog učešća žena u sektoru bezbjednosti, važan doprinos izgradnji inkluzivnih, odgovornih i legitimnih institucija.  

Ministarka Injac je sastanak ocijenila veoma uspješnim i produktivnim. Ona je istakla da su se ministri, potpisivanjem Deklaracije, saglasili da intenzivno nastave saradnju kroz razne aspekte uključivanja i kreiranja rodnih pitanja u programe i odgovorne politike, te kroz jačanje kapaciteta i mehanizama važnih za upravljanje procesima u toj oblasti.

Pored toga, kako je kazala, stavljen je akcenat na sprječavanje i odgovor na rodno zasnovanu diskriminaciju, seksualno uznemiravanje i zlostavljanje, te naglašena važnost obuke i osvješćivanja rukovodnog, komandnog i ostalog kadra, kao i razmjene informacija, iskustava i najboljih praksi.  

Ona je iskazala zahvalnost UNDP SEESAC-u i kontributorima, na uloženom trudu, ekspertizi i podršci, koja je bila intenzivna tokom druge faze sprovođenja regionalnog projekta.

Injac je zaključila da rodna ravnopravnost i prava žena u sektoru odbrane predstavljaju dio seta demokratskih vrijednosti kojima težimo, i u tom kontekstu, naglasila značaj promovisanja demokratskih, evropskih i evroatlanskih standarda na Zapadnom Balkanu, u cilju jačanja stabilnosti i prosperiteta regiona.

Ministar Stefanović istakao je značaj regionalne saradnje. On je kazao da pitanje rodne ravnopravnosti u sektoru odbrane predstavlja veoma bitan faktor kako bi oružane snage mogle obavljati svoje zadatke, te da žene moraju biti zastupljene kako u komandama, tako i na mjestima gdje se kreiraju i usvajaju politike.

I državni sekretari u ministarstvima odbrane Bosne i Hercegovine i Sjeverne Makedonije, Smajić i Nikolić, istakli su značaj ovakvih susreta, budući da se na takvim i sličnim formatima definišu politike.

Miščević je podvukla značaj usklađivanja zakonske normative, politika i praksi u ovoj oblasti u zemljama Zapadnog Balkana  sa normativom, politikama i praksom Evropske unije i Ujedinjenih nacija.     

Spoljarić Eger je kazala da Deklaracija, uz dvije sveobuhvatne regionalne publikacije, svjedoči o izuzetnom i višestrukom partnerstvu UNDP-a i ministarstava odbrane Zapadnog Balkana, te da pomenuta četiri ministarstva kontinuirano rade zajedno skoro deceniju. Ona je podsjetila da je zajednička deklaracija potpisana 2012. godine, kada je i započeo ovaj projekat koji sprovodi kancelarija UNDP SEESAC.