Reakcija Ministarstva finansija povodom teksta objavljenog u “Vijestima” pod naslovom „Manjak u državnoj kasi, pad PDV-a i doprinosa“

Imamo potpunu likvidnost budžeta, obaveze se izmiruju na vrijeme,državi štete neobjektivna tumačenja

Crna Gora ima potpunu likvidnost državnog trezora. To pokazuju prihodi države u dosadašnjem periodu, koji su iznad plana za 105,4 miliona eura u odnosu na isti prošlogodišnji period, kao i niži deficit za 18 miliona eura od planiranog u maju, što govori da je Crna Gora ostvarila suficit na koji nije tako često navikla.

Cijenimo da su određeni podaci u navedenom tekstu interpretirani tendenciozno, sa nedostatkom objektivnog sagledavanja podataka te, radi tačnog informisanja javnosti, ukazujemo na činjenično stanje.

Dakle, stvarno stanje je da je državni trezor likvidan i da država sve obaveze izmiruje pravovremeno i sa dužnom pažnjom. Stoga, apelujemo na odgovornost u javnom diskursu, baziranu na istinitom izvještavanju, da bi se izbjeglo nanošenje štete rejtingu i kredibilitetu države, ali i pravu javnosti na objektivno informisanje.

Imajući u vidu metodološke napomene, kao i do sada ostvarenu naplatu prihoda po osnovu doprinosa, bilo je elementarno da se konsultuje Ministarstvo finansija čiji se izvještaj tumačio, umjesto jednostranog izvođenja zaključaka.

Naime, prihodi budžeta za pet mjeseci ove godine iznosili su 1.089,4 miliona € ili 15,5% procijenjenog BDP-a (7.034,0 miliona €), što je u odnosu na isti period prethodne godine više za 105,4 miliona ili 10,7%.

U poređenju sa planom za period januar - maj, prihodi budžeta veći su za 77,6 miliona eura ili 7,7%.

Izuzimajući prihode jednokratnog karaktera (po osnovu ekonomskog državljanstva, podrške EU i dr), čime se stvaraju uslovi za stvarnu komparaciju, prihodi budžeta za pet mjeseci 2024. godine, u odnosu na posmatrani period 2023. godine veći su za 174,5 mil. € ili 19,2%.

U dijelu naplate doprinosa, koji su predmet analiza pomenutog teksta, prihodi po ovom osnovu su u naznačenom periodu veći od plana za 14 miliona eura, odnosno 7,7%, a u odnosu na isti period lani veći za 24 mil. € ili 12,4 %.

S druge strane, kada je u pitanju naplata u maju, doprinosi su niži od plana za 4,1 mil. €, kao i u odnosu na isti period prethodne godine za 1,7 mil. € ili 3,8%. S tim u vezi, podsjećamo da se metodološki posmatrano, naplata prihoda u posljednjem radnom danu u mjesecu evidentira kao prihod sljedećeg mjeseca, usljed procesa knjiženja po gotovinskom osnovu i vremena potrebnog za prenos sredstava na glavni račun trezora, i o ovom metodološkom aspektu je javnost u prethodnom periodu bila obaviještavana.

Imajući ovo u vidu, kao i činjenicu da se zarade i pripadajući porezi i doprinosi kod značajnog broja privrednih subjekata i državnih institucija uplaćuju u posljednjim danima mjeseca, nerijetko se dešava da dođe do „prelivanja“ uplate pripadajućih doprinosa u naredni mjesec.

U tom smislu, uvidom u ostvarene prihode po osnovu doprinosa u prvom radnom danu u junu 2024. evidentiran je prihod od doprinosa u iznosu od 7,3 mil. €, a koji defakto pripada prihodima po osnovu zarada u maju, te se zaključuje da bi na ovaj način bila nadmašena naplata prihoda po osnovu doprinosa u maju za oko 3 mil. € u odnosu na plan, kao i za oko 5,5 mil. € u odnosu na maj 2023. godine.

Takođe, u periodu januar - maj 2024. godine ostvaren je suficit budžeta od 33,1 miliona eura. U poređenju sa planom, kada je bio projektovan deficit iznosu od 141,4 mil. €, ostvaren je bolji rezultat od projektovanog za 174,4 mil.€. 

Dodatno, evidentno je da je i u maju ostvaren bolji rezultat od planiranog, odnosno ostvaren je niži deficit od projektovanog za 18 mil. €, a na osnovu preliminarnih podataka o izvršenju budžeta za jun se utvrđuje da se pozitivni trendovi nastavljaju.

U pomenutom tekstu se navodi da je ostvaren deficit budžeta u maju u iznosu od 21,6 mil. €, kao i da je u istom periodu 2023. godine deficit iznosio 3,3 mil. €, što upućuje na komparaciju uspješnosti ostvarenog rezultata u ovom uporednom periodu, bez obrazloženja zašto dolazi do odstupanja.

Međutim, kako je ukazano i u izvještaju Ministarstva finansija, objavljenom na zvaničnoj internet stranici, važno je reći zašto je deficit ovog maja veći u poređenju sa istim mjesecom 2023. godine, odnosno zbog čega je do toga došlo.

Prvo, značajno je veće izdvajanje za penzije u maju 2024. godine i to za 17,5 mil.€, jer su od januara ove godime povećane sve penzije koje su iznosile ispod 450 eura, kao i usljed redovnog usklađivanja penzija.

Drugo, uvećanje izdvajanja za zarade za 3,2 mil.€ usljed evidentiranja izdatka po osnovu poreza i doprinosa koji se odnosi na april (u kojem je i utvrđen niži izdatak u ovom iznosu).

Treće, realizovano je plaćanje iz rezerve upravo u toku maja, koje se prije svega odnosi na realizaciju obaveza iz Akcionog plana Vlade, za potrebe sprovođenja mjera energetske efikasnosti u iznosu od 8 mil. €, a na osnovu čega je u prethodnoj godini ostvaren prihod u budžetu države iz paketa podrške EU, u cilju suzbijanja negativnih efekata energetske krize.

Dakle, samo po navedena tri osnova, u maju ove godine je utrošeno oko 29,9 miliona eura više u odnosu na maj 2023. godine.

Uprkos svemu navedenom, ostvareni deficit budžeta države u maju je niži za 18 miliona eura od planiranog. Deficit za maj je projektovan na nivou od 39,6 miliona, a ostvaren je u iznosu od 21,6 miliona eura.

Navedene činjenice impliciraju da, prilikom pisanja teksta nije sprovedena adekvatna analiza javno dostupnih podataka, već da parcijalno i nepotpuno izvještavanje upućuje na pogrešne zaključke.

Dodatno, plan rashoda predstavlja projekciju rashoda u određenom vremenskom periodu, koja objektivno zavisi od dinamike sprovođenja tenderskih procesa, pristizanja fakturisanih obaveza i slično, te su određena odstupanja stvarne potrošnje od planirane uvijek prisutna.

Najvažnije je da je likvidnost trezora postojana i da se obaveze izmiruju pravovremeno. Navedeni naslov i tekst, nažalost, upućuju da u državnom trezoru nedostaju sredstva, što bi dovelo do ugroženosti likvidnosti budžeta države, a što je neistinito, neodgovorno, neobjektivno i tumačenje suprotno stvarnom stanju.

Još jednom apelujemo na sve poslenike javne riječi da odgovorno pristupaju u informisanju domaće i međunarodne javnosti i interpretiranju zvaničnih podataka, a Ministarstvo finansija ostaje transparentno u radu i otvoreno za saradnju sa ukupnom medijskom zajednicom Crne Gore, što podrazumijeva i sva dodatna pojašnjena eventualnih nedoumica.