Saopštenje sa 29. sjednice Vlade Crne Gore

Vlada je, na danas održanoj 29. sjednici kojom je predsjedavao premijer mr Milojko Spajić, utvrdila Predlog Zakona o lobiranju kojim se uređuju uslovi i način obavljanja djelatnosti, pravila i druga pitanja od značaja za lobiranje. Razlog donošenja Zakona je usaglašavanje sa najboljim međunarodnim iskustvima i praksama u cilju propisivanja najboljih normativnih rješenja za sprečavanje nedozvoljenih uticaja u postupcima donošenja propisa i drugih opštih akata, ali i sprečavanja potencijalne korupcije, podizanja transparentnosti rada institucija i efikasnog sprovođenja Zakona u praksi. Predloženim zakonom se, prije svega, promoviše načelo javnosti, princip integriteta i izbjegavanje sukoba interesa. Posebno se naglašava javnost, odnosno otvorenost ovog postupka, čime se promoviše princip transparentnosti i dostupnosti informacija za sve zainteresovane pojedince u odnosu na obavljanje djelatnosti lobiranja. Načelo javnosti, sa jedne strane, štiti službenike koji odlučuju u zakonodavnim i izvršnim organima od sumnjivih pritisaka, a, sa druge strane, omogućava lobistima zakonito i legitimno posredovanje u ostvarivanju njihovih interesa kod predstavnika zakonodavne i izvršne vlasti u postupcima odlučivanja. Kao važna načela za obavljanje lobiranja određena su i načela povjerljivosti, dužnosti da se obezbijedi tačnost i autentičnost informacija i slično, kao i da je lobista dužan da poštuje princip integriteta i izbjegava sukob interesa.

Utvrđen je Predlog zakona o izmjeni i dopuni Zakonika o krivičnom postupku. Predložena rješenja omogućuju da se dokaz koji je izveden u skladu sa statutom i pravilima postupka i dokazima Međunarodnog krivičnog suda i Međunarodnog rezidualnog mehanizma može koristiti u krivičnom postupku u Crnoj Gori, čime se rješavaju problemi Specijalnog državnog tužilaštva kada je riječ o postupanju u predmetima ratnih zločina. Predlogom zakona će se omogućiti pribavljanje dokaza relevantnih za donošenje odluka u predmetima u kojima postupa Specijalno državno tužilaštvo, a koje dokaze usljed protoka vremena od predmetnih događaja do danas ne može na drugačiji način pribaviti. Intenziviranje rada u predmetima ratnih zločina na teritoriji bivše SFRJ, u cilju utvrđivanja identiteta i krivičnog gonjenja učinilaca ovih krivičnih djela, je jedan od prioriteta rada crnogorske državne tužilačke organizacije.

Vlada je donijela Strategiju reforme pravosuđa 2024-2027, sa Akcionim planom za period 2024 – 2025. godine. S obzirom na to da usvajanje i efikasno sprovođenje ovog strateškog dokumenta ima veliku važnost za integracioni proces Crne Gore u Evropsku uniju, zatvaranje privremenih mjerila u okviru pregovaračkog poglavlja 23 i dobijanje Izvještaja o ispunjenosti privremenih mjerila (IBAR), u ovom dokumentu prepoznati su i adresirani ključni izazovi, nalazi i preporuke koji proističu iz pregovaračkog procesa naše države sa Evropskom unijom i njenih međunarodnih obaveza, ali i brojni izazovi prepoznati u funkcionisanju pravosudnog sistema u Crnoj Gori. Opšti cilj Strategije je: Dalje osnaživanje vladavine prava, kroz jačanje nezavisnosti, odgovornosti, stručnosti i efikasnosti pravosuđa, kao i unaprijeđenu dostupnost pravde i pravnu sigurnost u postupku ostvarivanja zaštite prava i sloboda građana i podizanje nivoa povjerenja u pravosudni sistem. Strategija počiva na tri posebna strateška cilja koji se oslanjaju na viziju i opšti cilj Strategije i u jasnoj su vezi sa strateškim ciljevima SRP 2019 – 2022: Jačanje nezavisnosti, nepristrasnosti i odgovornosti pravosuđa, Unapređenje stručnosti i efikasnosti pravosuđa i Unapređenje dostupnosti pravde, transparentnosti i povjerenja u pravosuđe. Navedeni strateški ciljevi će se realizovati kroz 22 operativna cilja, uvažavajući napredak postignut u periodu sprovođenja prethodnog strateškog dokumenta, kao i aktuelne izazove. Akcionim planom za primjenu ove Strategije se definišu aktivnosti kroz koje se sprovodi svaki od ciljeva, institucije odgovorne za njihovo sprovođenje, pokazatelji rezultata (indikatori), rokovi, resursi i njihovi izvori. Za realizaciju svih planiranih aktivnosti predviđen je iznos od 3.770.745 eura, od čega za 2024. godinu 1.923.590 eura, a za 2025. godinu 1.847.155, eura, dok će se sljedećim Akcionim planom za 2026 – 2027. godinu definisati preostala finansijska sredstva.

Usvojen je Plan racionalizacije pravosudne mreže. U ovom dokumentu, koji ima veliku važnost za integracioni proces evropske integracije, zatvaranje privremenih mjerila u okviru pregovaračkog poglavlja 23 i dobijanje Izvještaja o ispunjenosti privremenih mjerila (IBAR), definisane su konkretne aktivnosti, indikatori rezultata, rokovi i nadležni organi za sprovođenje racionalizacije pravosudne mreže, i daje se fiskalna procjena predloženih spajanja sudova. Budući da Crna Gora, prema podacima Evropske komisije za efikasnost pravosuđa (CEPEJ), ima značajno veći broj sudova, kao i prosječan broj sudija, odnosno tužilaca i pravosudnog osoblja na 100.000 stanovnika u odnosu na evropski prosjek, kao i na prosjek na Zapadnom Balkanu, ukazala se potreba za donošenjem plana za ukidanje neodrživih malih sudova. Naime, na 100.000 stanovnika Crna Gora nudi najviše geografskih pravosudnih lokacija (4,03) nakon Hrvatske (5,0), dok je evropski prosjek 1,3 na 100.000 stanovnika. Planom se predviđa ukidanje malih, neodrživih osnovnih sudova u Žabljaku i Danilovgradu, sa istovremenim osnivanjem sudskih odjeljenja pri osnovnim sudovima u Pljevljima i Podgorici, a na području opština Žabljak i Danilovgrad. Ove mjere i zaključci predstavljaju polaznu tačku kontinuiranog razvoja pravosudne mreže u skladu sa promjenama u ekonomiji, infrastrukturi, društvu i pravnim uslugama. Navedene aktivnosti realizovaće se kroz normativne i institucionalne promjene (izmjene Zakona o sudovima, Odluke o broju sudija u sudovima itd).

Vlada je utvrdila Predlog zakona o budžetskoj inspekciji. U sistemu inspekcijskog nadzora posebnu ulogu ima Budžetska inspekcija, čija je svrha kontrola zakonitog i namjenskog korišćenja budžetskih sredstava potrošačkih jedinica, opština i drugih subjekata javnog sektora u cilju da se obezbijedi poštovanje zakonitog i namjenskog korišćenja javnih sredstava. Budžetska inspekcija čini jednu od linija zaštite javnih sredstava, koja stoji nakon interne revizije i spoljine revizije (Državna revizorska institucija), sa inspekcijskim i represivnim (kaznenim) ovlašćenjima. Takođe, budžetska inspekcija na zahtjev državnog tužilaštva, suda i organa uprave nadležnog za poslove policije pruža pomoć u finansijskim istragama, izviđaju, krivičnom i prekršajnom postupku. Krug subjekata koji su pod budžetskim inspekcijskim nadzorom je veliki i raznovrstan, jer tu spadaju direktni i indirektni korisnici budžetskih sredstava, organizacije za obavezno socijalno osiguranje, javna preduzeća, pravna lica koja su ova preduzeća osnovala, pravna lica nad kojima država Crna Gora, Glavni grad ili opština ima direktnu ili indirektnu kontrolu nad više od 50 posto kapitala, druga pravna lica u kojima javna sredstva čine više od 50 posto ukupnog prihoda, subjekti koji koriste budžetska sredstva po osnovu zaduživanja, subvencija, ostale državne pomoći u bilo kom obliku, dotacije i dr. Vršenjem inspekcijskog nadzora, iniciranjem prekršajnih postupaka i podrškom istražnim organima budžetska inspekcija djeluje kao oblik unutrašnje kontrole u oblasti upravljanja javnim sredstvima. Kontrolnim, prinudnim i kaznenim ovlašćenjima budžetska inspekcija doprinosi ostvarenju ekonomske, razvojne, socijalne, društvene i stabilizacione funkcije budžeta.

Usvojena je Informacija o neutrošenim sredstvima u Kapitalnom budžetu Uprave za saobraćaj za 2024. godinu, sa predlogom za preusmjeravanje na druge kapitalne projekte. Imajući u vidu da je Evropska komisija podržala da se dionica Mateševo – Andrijevica finansira dijelom iz grant sredstava, dijelom iz kredita EBRD-a i dijelom iz Budžeta, te da će izbor izvodača i zaključenje ugovora sa Izvodačem radova biti po procedurama EBRD-a, očekuje se da se cjelokupna procedura završi do februara 2025. godine. S obzirom na novonastale okolnosti, u 2024. godini neće doći do povlačenja iznosa od 2.200.000 eura za ovaj projekat, kako je prvobitno bilo planirano Budžetom za tekuću godinu, odlučeno je da se taj novac, na zahtjev Uprave za saobraćaj, preusmjeri za projekte rekonstrukcije regionalnog puta R-19 Trešnjevik – Andrijevica i sanacije lokalnih puteva u Opštini Tuzi.

Vlada je donijela Odluku o dopuni Odluke o obrazovanju Koordinacionog tijela za zaštitu i unapređenje javnog interesa u oblasti priređivanja igara na sreću. Imajući u vidu značaj ovog koordinacionog tijela i potrebu unapređenja u ovoj oblasti, dopunom se za člana imenuje i predstavnik Centralne banke Crne Gore.

Donijeta je Odluka o utvrđivanju osnovne i doplatne liste ljekova.

Vlada je donijela Uredbu o izmjeni Uredbe o zabranjenim odnosno dozvoljenim načinima upotrebe, proizvodnje i stavljanja na tržište hemikalija koje predstavljaju neprihvatljiv rizik po zdravlje ljudi i životnu sredinu. Ove zabrane i ograničenja odnose se na određene supstance, pojedinačno, u smješama i/ili u proizvodima najrazličitije namjene i tipa, između ostalog i u igračkama, sredstvima za čišćenje, tekstilu, materijalima i predmetima koji dolaze u dodir s hranom, elektronskoj opremi i dr, te predstavljaju propis o hemikalijama koji zahtijeva dobru međuresornu komunikaciju. Uredba je usklađena sa izmjenama na nivou EU, koje se odnose na određena ograničenja i zabrane dugotrajnih organskih zagađujućih supstanci.

Donijeta je Odluka o visini i načinu plaćanja godišnje naknade za korišćenje prostora bespravnog objekta na teritoriji opštine Budva. Donošenje predmetnog propisa je neophodno radi ispunjavanja uslova za sprovođenje postupka legalizacije na teritoriji Opštine Budva, jer ni u periodu prije izmjena i dopuna Zakona, Opština nije donijela propis o utvrđīvanju načina i visine plaćanja godišnje naknade za korišćenje prostora za bespravne objekte. Cilj donošenja ove odluke je sprečavanje nove bespravne gradnje, kao i podsticaj onih vlasnika bespravnih objekata koji nisu podnijeli zahtjev za legalizaciju da pristupe istoj.

Vlada je donijela Odluku o izmjeni Odluke o izradi Izmjena i dopuna Državne studije lokacije „Dio Sektora 22 i Sektor 23”, opština Tivat i Odluku o izmjeni Odluke o određivanju rukovodioca izrade i visini naknade za rukovodioca i stručni tim za izradu izmjena i dopuna DSL. Vlada je, na sjednici od 30. januara 2020. godine, donijela Odluku o određivanju rukovodioca izrade Izmjena i dopuna predmetne DSL i visini naknade za rukovodioca i stručni tim kojom se za rukovodioca izrade određuje Mirka Đurović, dipl. ing. arh. Međutim, naknadnim sagledavanjem problematike uočena je potreba za detaljnijom razradom određenih lokaliteta i procijenjeno je da treba pristupiti izmjeni Odluke radi uvećanja finansijskih sredstava petrebnih za izradu. Usvojenom izmjenom predviđeno je da rukovodilac izrade Izmjena i dopuna DSL-a i stručni tim imaju pravo na naknadu u ukupnom iznosu od 30.000 eura (umjesto 19.800 erura kako je to prvobitnom odlukom bilo predviđeno), s tim što će se iznos pojedinačnih naknada za rukovodioca izrade i članove stručnog tima, odrediti ugovorom zaključenim između Ministarstva ekologije, prostornog planiranja i urbanizma i rukovodioca izrade, odnosno člana stručnog tima.

Donijeta je Odluka o izmjenama i dopuni Odluke o visini troškova homologacije vozila koja se uvoze ili prvi put stavljaju na tržište u Crnoj Gori. Osnovni razlog za donošenje predmetne Odluke jeste da se na ovaj način, pored već definisanih troškova za kategorije vozila M, N i O, definiše i visina troškova za kategorije vozila L, T, C, R i S (mopede, motocikle, tricikle, četvorocikle i traktore) u postupku homologacije tipa vozila i homologacije za pojedinačno odobrenje. Dakle, predmetnom Odlukom propisuju se troškovi za kategorije vozila L, T, C, R i S, jer se uvode nove usluge. Razlog za donošene Odluke jeste i izmjena Pravilnika o tehničkim zahtjevima za vozila koja se uvoze ili prvi put stavijaju na tržište u Crnoj Gori, čime se, vrši se nadogradnja sistema homologacije tj. propisuju se tehnički zahtjevi i uslovi i za kategorije vozila L, T, C, R i S koja se uvoze, odnosno, prvi put stavljaju na tržište u Crnoj Gori, a u skladu sa UN ECE Sporazumom, pravilnicima, regulativama i direktivama EU.

Vlada je usvojila Informaciju o Planu davanja koncesija za detaljna geološka istraživanja i eksploataciju mineralnih sirovina za 2024. godinu. Davanjem koncesija obezbjeđuje se odgovarajući javni interes, unapređuje rudarska djelatnost, obezbjeđuje održivo korišćenje neobnovljivog mineralnog resursa, zasnovanog na njegovom dugoročnom korišćenju, veća zaposlenost, kao i racionalno, ekonomično, pravilno i efikasno korišćenje prirodnih mineralnih resursa, tehničko-tehnološko unapređenje i očuvanje životne sredine. Nakon sprovedene Javne rasprave, a na osnovu ocjene opravdanosti javnog interesa za davanje koncesija, u Plan za 2024. godinu uvršteno je još sedam lokacija i to:

• Ležište arhitektonsko-građevinskog kamena "Klikovače", Opština Danilovgrad
• Ležište arhitektonsko-građevinskog kamena "Žoljevica", Opština Andrijevica
• Lokalitet tehničko-građevinskog kamena "Drmić", Opština Nikšić
• Lokalitet tehničko-građevinskog kamena "Jejevac I", Opština Šavnik
• Lokalitet prirodnog šljunka (glacijalnog i fluviogl. porijekla) "Ražano polje 2", Opština Žabljak
• Lokalitet tehničko-građevinskog kamena "Jasenov vrh", Opština Plužine
• Ležište crvenih boksita "Đelov do", Opština Nikšić

Usvojena je Informacija o podnešenoj tužbi Ruske Federacije protiv članica Međunarodne organizacije civilnog vazduhoplovstva (ICAO), sa Pismom koje se upućuje generalnom sekretaru ICAO i kojim se daje ovlašćenje prof. Lefeberu, iz Holandije, da zastupa Crnu Goru u predmetnom sporu. Tužbom, podnesenom 10. oklobra 2023. godine, je obuhvaćeno 37 zemalja među kojima i Crna Gora. Optužbe se odnose na sankcije, uključujuči i one koje je EU uvela kao odgovor na agresiju Ruske Federacije protiv Ukrajine, a posebno na zabranu korišćenja vazdušnog prostora avionima avio - prevoznika Ruske Federacije, zabranu isporuke aviona i rezervnih djelova, zabranu održavanja, osiguranja i ograničenja na pristup meteorološkim informacijama za vazdušnu plovibu.

Na današnjoj sjednici, Vlada je razmotrila i više kadrovskih pitanja dostupnih na linku.