- Vlada Crne Gore
Ministarstvo prosvjete, nauke i inovacija Širenje učešća i izvrsnosti
Širenje učešća i izvrsnosti
Otkada je razvijen koncept Evropskog istraživačkog prostora (ERA), širenje učešća i izvrsnosti i jačanje evropskog suistema za istraživanje i inovacije ključni je politički prioritet.
Aktivnosti podržane unutar ovog dijela programa Horizont Evropa posebno se fokusiraju na prioritete politike Evropskog istraživačkog prostora navedene u dokumentu Evropske komisije "A New ERA for Research and Innovation", čiji je cilj da Evropa postane jedinstveno naučno i tehnološko područje s većom izvrsnošću i učinkom u istraživanju i inovacijama, posebno u zemljama koje zaostaju, a imaju potencijal za razvoj i napredak. Te zemlje, poznate kao EU-13 (uključujući Portugal, Grčku, sve pridružene zemlje i najudaljenije regije EU-a), identifikovane su kao glavni korisnici ovih mjera:
- Teaming (izgradnja centara izvrsnosti)
- Twinning (umrežavanje institucija)
- ERA Chairs (privlačenje visokokvalitetnih kadrova i institucionalne reforme)
- Excellence Hubs (podrška inovacijskim ekosistemima u saradnji s nacionalnim, regionalnim strategijama pametne specijalizacije i prioritetima i strategijama EU-a)
- European Excellence Initiatives (jačanje kapaciteta za postizanje izvrsnosti na univerzitetima i njihovim okruženjima)
- podrška visokokvalitetnim MSCA projektima koji nisu uspjeli dobiti finansiranje u okviru prvog stub programa
- hop-on i integracijska šema (jačanje učešća institucija iz zemalja s niskom stopom učešća u okvirnim programima EU-a i nižom razvijenošću, tzv. widening zemlje)
- podrška istraživačkim i inovacijskim politikama u zemljama Zapadnog Balkana
- COST aktivnosti
Ključni ciljevi ovog dijela su: podsticanje institucionalnih reformi i procesa transformacije sistema istraživanja i inovacija na nacionalnom i regionalnom nivou u zemljama proširenja u skladu s načelima ERA-e, podizanje rnivoa izvrsnosti učesnika istraživanja i inovacija u zemljama proširenja, povećanje broja učesnika i stope uspjeha subjekata proširenja u projektima istraživanja i inovacija u drugim dijelovima programa Horizont Evropa (posebno u 2. i 3. stubu, unapređivanje stvaranja novih inovacijskih ekosistema i poboljšanje postojećih ekosistema na bazi niza mjera koje, među ostalim, uključuju sistemsku međunarodnu saradnju akademske zajednice i preduzeća u zemljama proširenja, podsticanje "protoka mozgova", uključujući međusektorsku mobilnost za istraživače i inovatore te pokretanje nacionalnih ulaganja u kapacitete za istraživanje i inovacije u zemljama proširenja.
Glavni očekivani efekti su: poboljšanje pristupa izvrsnosti i stvaranje uslova za bolje korištenje istraživačkog potencijala, modernizacija istraživačkih i inovacijskih sistema zadržavajući najbolje talente, a istovremeno osiguravajući atraktivne uslove za privlačenje najboljih istraživača i stručnjaka na jedinstvenom evropskom istraživačkom prostoru.
Ovi ciljevi će se postići kombinacijom poboljšanog tradicionalnog djelovanja širenja i novih elemenata uključenih u Paket za Evropu, koji su zakonodavci dogovorili u martu 2019. godine.