U Podgorici održan sastanak o unapređenju budžetiranja odgovornog prema Romima i Egipćanima na lokalnom nivou

U organizaciji Ministarstva ljudskih i manjinskih prava i Programske kancelarije Savjeta Evrope – programa ROMACTED, uz podršku Kancelarije za Integraciju Roma Savjeta za regionalnu saradnju (RCC) u Podgorici je danas održan sastanak o unapređenju budžetiranja odgovornog prema Romima i Egipćanima na lokalnom nivou.

Budžetiranje odgovorno prema Romima je pristup budžetiranju koji uključuje potrebe i prioritete romskih zajednica u procese donošenja odluka o raspodjeli budžeta, prema smjernicama za budžetiranje odgovorno prema Romima. Smjernice su proizašle iz rada Međuvladine radne grupe za budžetiranje odgovornog za Rome uz podršku Savjeta za regionalnu saradnju - akcionog tima za integraciju Roma, uz učešće ministarstava finansija i nacionalnih kontakt tačaka za Rome i službeno su usvojene na Samitu lidera zapadnog Balkana u Sofiji u novembru 2020.

 „Jedan od  osnovnih ciljeva Vlade Crne Gore i resornog ministarstva je puna integracija svih manjinskih naroda i manjinskih nacionalnih zajednica u društveni život. Pomoćićemo lokalnim vlastima da integrišu mjere za romsku i egipćansku zajednicu u redovne politike i budžete, povećavajući učešće njihovih predstavnika i predstavnica u dizajniranju, sprovođenju i praćenju politika i projekata koji se bave njihovom integracijom“, naglasio je Fatmir Gjeka, ministar ljudskih i manjinskih prava.

Ministar je rekao da su Romi narod kojem mnoge države nisu posvećivale punu pažnju i da njihova integraciona priča iz mnogih razloga traje predugo. Prema njegovim riječima, jako je važno uvezati nacionalne politike sa lokalnim nivoom kako bi se jednako moglo djelovati u ostvarivanju istog cilja. Uz međunarodne partnere, Savjet Evrope, Delegaciju Evropske unije u Crnoj Gori koji su velik oslonac i nemjerljiva podrška, u finansijskom smislu i ekspertskom smislu, mislim da smo na pravom putu da kroz uspješnu saradnju, zajedničke ciljeve i snažnu volju zaokružimo proces inkluzije romske i egipćanske zajednice, dodao je Gjeka.

Evgenia Giakoumopoulou, šefica Programske kancelarije Savjeta Evrope u Podgorici je podsjetila da Savjet Evrope svoje djelovanje u okviru zajedničkog programa sa Evropskom unijom ROMACTED temelji na pristupu ljudskih prava. On se nalazi i u osnovi koncepta odgovornog budžetiranja prema Romima i Egipćanima. „Svrha primjene ovog koncepta jeste harmonizacija politika osnaživanja Roma i Egipćana sa finansijskim sredstvima potrebnim za njihovu implementaciju. On doprinosi boljoj integraciji, jer uzima u obzir realne potrebe Roma i Egipćana prilikom kreiranja i vođenja budžetske politike. Mi ćemo se truditi da u okviru ROMACTED programa radimo na primjeni budžetiranja odgovornog prema Romima i Egipćanima na lokalnom nivou i da pružimo podršku našim partnerskim opštinama u tom procesu, kroz planirane obuke, izrade smjernica, mentorski rad. Smatramo da je lokalni nivo izuzetno važan, jer se tamo nalaze stvarne potrebe – jer tamo žive ljudi o kojima treba da brinemo kao društvo“ – naglasila je gospođa Giakoumopoulou.

"Budžetiranje odgovorno prema Romima se ne razlikuje od drugog institucionalnog planiranja budžeta, ali je prvenstveno namijenjeno resornim ministarstvima nadležnim za prioritetne oblasti integracije Roma, te najvažnije, ministarstvima finansija. Potrebno je da ove institucije prepoznaju i obezbijede odgovarajući odgovor u kontekstu romskih integracija prilikom pripreme i usvajanja prijedloga politika i konkretnih mjera, bilo da se radi o socioekonomskim politikama glavnih tokova ili politikama posebno usmjerenim na Rome. Krajnji cilj je osigurati ravnopravnost Roma smanjenjem socioekonomskog jaza između Roma i većinskog stanovništva. Poznanska deklaracija predviđa obavezu vlada da implementiraju regionalne standarde o javnom budžetiranju, osiguraju i povećaju javne budžete, kako na centralnom tako i na lokalnom nivou, i osiguraju da će rezultati politika glavnih tokova i ciljanih politika unaprijediti status Roma”, izjavila je Shejla Fidani, ekspertkinja za politike, Savjet za regionalnu saradnju (RCC) – kancelarija za Integraciju Roma.

Mladenka Tešić, programska menadžerka za ljudska prava i demokratizaciju, Delegacija Evropske unije u Crnoj Gori je poručila da, iako je položaj Roma u Evropi i Crnoj Gori donekle unaprijeđen, naročito na polju obrazovanja, i dalje nam predstoji dug put da bi se dostigla ravnopravnost za Rome u odnosu na većinsko stanovništvo. Ona je u svom izlaganju dodala: „Mnogi Romi se suočavaju sa kombinacijom diskriminacije, anticiganizma i socio-ekonomske iskljućenosti. U okviru Instrumenta za predpristupnu pomoć (IPA II), Evropska unija je investirala 162 mil EUR za integraciju Roma u regionu proširenja i planira da uloži još 7 miliona samo kroz regionalne projekte vezano za obrazovanje, zapošljavanje i stanovanje Roma do 2027. god. Pošto se sredstva iz EU fondova najčešće koriste da bi se finansirale strateške odluke Crne Gore na putu ka Evropskoj uniji, veoma je važno da se ta strateška opredijeljenja i programi planiraju u budžetu na nacionalnom i lokalnom nivou. Na taj način bi uvođenje odgovornog budžetiranja prema Romima značilo da imamo jasnu sliku i u fazi planiranja, implementacije i praćenja rezultata u različitim politikama koje imaju za cilj unaprijedjenje položaja Roma“.

Koncept odgovornog budžetiranja i njegov značaj su prezentovali i Ministarstvo finansija, kao i Državna revizorska institucija. Sastanku su prisustvovali i predstavnici/e sekretarijata zaduženih za izrade odluka o budžetu i sprovođenje lokalnih akcionih planova za socijalnu inkluziju Roma i Egipćana iz partnerskog grada/opština uključenih u implementaciju ROMACTED programa: Podgorice, Bara, Berana, Bijelog Polja, Herceg Novog, Nikšića, Tivta i Ulcinja. Sa njima je u nastavku razgovarano o preduslovima i potrebnoj podršci za implementaciju budžetiranja odgovornog prema Romima i Egipćanima.