Korak bliži evropskim standardima u obračunskom računovodstvu javnog sektora

Vlada Crne Gore je na današnjoj sjednici utvrdila  Predlog Zakona o računovodstvu u javnom sektoru. 

„Zakon ima za cilj upodobljavanje računovodstva javnog sektora sa međunarodnim računovodstvenim standardima, omogućavanje fiskalnog statističkog izvještavanja i jačanje upravljanja javnim sektorom. Poseban fokus je usmjeren na pružanju svih potrebnih informacija za efikasno upravljanje obavezama i imovinom države, vodeći računa o potrebama za edukacijom zaposlenih koji će biti glavni nosioci računovodstvene reforme“, saopštio je generalni direktor Direktorata za državni trezor u Ministarstvu finansija, Dragan Darmanović na konferenciji za medije.

Razlozi za donošenje zakona koji uvodi obračunsko računovodstvo su sledeći:

- postojanje sistematizovane pravne osnove za vođenje obračunskog računovodstva;

- izvještaja o finansijskoj poziciji javnog sektora (bilansa stanja);

- uvođenje zvanja ,,računovođa javnog sektora” i definisanje uslova za sticanje ovog zvanja;

- unutrašnja potreba za potpunijim i boljim informacijama o efikasnosti i efektivnosti javne potrošnje;

- usklađivanje budžetske klasifikacije sa međunarodno priznatom klasifikacijom (ekonomskom, funkcionalnom i programskom klasifikacijom);

- usaglašavanje sa međunarodnim računovodstvenim standardima i međunarodnim standardima finansijskog izvještavanja.

„Zakon daje definicije svih pojmova koji se pominju kroz Zakon, računovodstvenih poslova, poslovnih knjiga, vrsta poslovnih knjiga, načina vođenja poslovnih knjiga, knjigovodstvenih isprava i načina pripreme finansijskih izvještaja. Zakon nalaže da se poslovne knjige, knjigovodstvene isprave i finansijski izvještaji vode odnosno sastavljaju, u skladu sa posebnom metodologijom, koju će donijeti Ministarstvo finansija u obliku podzakonskog akta“, kazao je generalni direktor Darmanović i dodao da kao odgovorno lice za organizovanje, zakonito poslovanje i obavljanje računovodstvenih poslova Zakon prepoznaje rukovodioca subjekta javnog sektora, koji potpisuje finansijske izvještaje i odgovoran je za njihovo blagovremeno dostavljanje.

Poseban akcenat u Zakonu stavljen je na obavezu popisa imovine, koji se vrši u skladu sa zakonom kojim se uređuje državna imovina. Imovina i obaveze iskazuju se po obračunskom računovodstvenom principu, a Zakon prepoznaje i vanbilansnu evidenciju imovine i obaveza, odnosno potencijalne imovine i potencijalnih obaveza (koje ne ispunjavaju uslove za evidentiranje u glavnoj knjizi i koje se iskazuju u napomenama uz finansijske izvještaje).

Subjekti javnog sektora dužni su da vode u svojim poslovnim knjigama i iskazuju u finansijskim izvještajima državnu imovinu koju koriste. 

U slučaju prodaje državne stalne imovine, subjekti javnog sektora dužni su da prilikom utvrđivanja početne cijene primjenjuju odredbe Zakona o računovodstvu u dijelu kojim se propisuje istinita i objektivna procjena vrijednosti.

„Prihodi i rashodi u skladu sa ovim zakonom priznaju se uz primjenu obračunskog računovodstvenog principa, što znači u trenutku nastanka, a ne u trenutku priliva ili odliva gotovine, kako je to bio slučaj do sada, kada se primjenjivao gotovinski računovodstveni princip“, objasnio je Darmanović.

Darmanović je naglasio da se po prvi put uvodi pojam registara javnog sektora, koji predstavlja popis subjekata javnog sektora, i koji će u velikom dijelu olakšati primjenu Zakona i konsolidaciju finansijskih izvještaja. Zakon predviđa postojanje Centralnog registra subjekata javnog sektora koji će voditi Ministarstvo finansija i koji će uključivati i podatke iz opštinskih registara koje će voditi jedinice lokalne samouprave. 

Još jedna važna novina ovog Zakona jeste uvođenje zvanja računovođe u javnom sektoru, koji mora imati sertifikat za obavljanje poslova, a takođe definisani su i uslovi za sticanje zvanja. Za sticanje sertifikata, Zakon prepoznaje prelazni period, kako bi se omogućilo da zaposleni koji do sada nisu kroz obuke Ministarstva finansija stekli sertifikat, isti mogu steći u narednom periodu.

Zakon propisuje i novčane kazne za nepoštovanje navedenih odredbi, a prelazne odredbe Zakona nalažu da će se podzakonski akti za sprovođenje Zakona donijeti u roku od godinu dana od dana stupanja na snagu, dok primjena Zakona počinje 1. januara 2022. godine, što znači da bi 2023. godine trebali imati prvi finansijski izvještaj javnog sektora donešen u skladu sa ovim zakonom, a po principima obračunskog računovodstva.