U Ministarstvu održivog razvoja i turizma održan je redovan sastanak na kojem je razmatran trenutni status projekata čija realizacija se dijelom finansira iz Instrumenta pretpirstupne pomoći – IPA, komponente I i III. Sastanku su prisustvovali predstavnici svih relevantnih subjekata za realizaciju sredstava iz ovog fonda EU: Operativna struktura za implementaciju IPA III komponente, odnosno predstavnici Ministasrtva održivog razvoja i turizma, Ministarstva saobraćaja i pomorstva i Direkcije za javne radove, predstavnici Ministarstva vanjskih poslova i evropskih integracija, Delegacije Evropske Unije u Podgorici, jedinica lokalne samouprave u kojima se realizuju projekti koji se kofinansiraju iz IPA sredstava, DOO „Procon“ i AD Željeznička infrastruktura Crne Gore. Sastanku je po prvi put od stupanja na funkciju Šefa Operativnog sektora u Delegaciju EU u Podgorici prisustvao g. Andre Lys.
Generalno je ocijenjeno da se realizacija većine projekata odvija zadovoljavajućom dinamikom.
Realizacijom projekata iz IPA I komponente koordinira Delegacija EU. U dosadašnjem periodu iz sredstava obezbijeđenih u okviru IPA I komponente realizovana su dva projekta u okviru kojih je izgrađeno oko 22 km kanalizacione mreže i dvije pumpne stanice u Nikšiću, u vrijednosti od oko 3,5 miliona eura (IPA 2008) i nabavljeno 35 vozila za sakupljanje otpada i oko 2.300 kontejnera i kanti za otpad u iznosu od 4 miliona eura (IPA 2009). Javna komunalna preduzeća iz 16 jedinica lokalne samouprave preuzela su vozila prije dvije sedmice, a otpočela je i raspodjela kontejnera.
U toku su aktivnosti na realizaciji projekata koji se kofinansiraju iz sredstava obezbijeđenih kroz IPA komponentu I za 2010 i 2011. godinu: izgradnja postrojenja za tretman otpadnih voda u Pljevljima (IPA 2010) i izgranja kanalizacione mreže u opštini Bijelo Polje i Prijestonici Cetinje (IPA 2011).
Za projekat u Pljevljima - izgradnja postrojenja za tretman otpadnih voda, obezbijeđeno je 3,5 miliona eura iz IPA 2010 i 1,4 miliona eura iz IPF MW programa, kao bespovratna sredstva, i kredit EIB u iznosu od 3 miliona eura. Iz ovih sredstava finansiraće se, pored izgradnje postrojenja, i izgradnja kanalizacione mreže. Realizacija projekta se odvija predviđenom dinamikom. Obezbijeđena je građevinska dozvola, pripremljena je tenderska dokumentacija, a do kraja mjeseca oktobra objaviće se tender za izradu Glavnog projekta i izgradnju postrojenja za tretman otpadnih voda. Očekuje se da će do 10. oktobra 2012. godine biti zaključen ugovor o grantu sa Evropskom investicionom bankom.
Iz IPA I komponenta za 2011. godinu u Bijelom Polju se kofinansira izgradnja kanalizacione mreže. Vrijednost ukupnog projekta rješavanja pitanja otpadnih voda u Bijelom Polju iznosi oko 17 milona eura. Sredstva su obezbijeđena iz bespovratnih izvora EU fondova - IPA 3,6 miliona eura i IPF MW 1,7 miliona eura, a ostatak iz kredita EIB. Realizacija ovog projekta se odvija zadovoljavajućom dinamikom i očekuje se da će 26. oktobra biti završena izrada Idejnog projekta za izgradnju kanalizacione mreže i postrojenja za tretman otpadnih voda. Na sastanku su predstavnici Opštine Bijelo Polje upoznali prisutne o usvojenom varijantnom rješenju trase glavnog kolektora i kanalizacione mreže. Očekuje se da će nadležne strukture u Delegaciji EU pripremiti tendersku dokumentaciju za izradu Glavnog projekta izgradnje kanalizacione mreže i za izbor revidenta. Za pripremu tenderske dokumentacije za izradu Glavnog projekta za postrojenje zadužen je DOO „Procon“.
Iz IPA I komponenta za 2011. godinu kofinansira se i izgradnja kanalizacione mreže na Cetinju. Projekat rješavanja pitanja upravljanja otpadnim vodama u Prijestonici odvija se zadovoljavajućom dinamikom. Sredstva su obezbijeđena iz bespovratnih izvora EU fondova - IPA 3,2 miliona eura i IPF MW 900.000 eura, a ostatak će biti finansiran iz kredita EIB. U toku su završne aktivnosti na pripremi Idejnog projekta za izgradnju kanalizacione mreže, postrojenja za tretman otpadnih voda i hidrotehničkog tunela za evakuaciju fekalnih otpadnih voda do postrojenja u Dobrskom polju i atmosferskih otpadnih voda.
Projekti koji se dijelom finansiraju iz IPA III komponente za 2012 i 2013. godinu, za čiju realizaciju je nadležna Operativna struktura uspostavljena u Ministarstvu održivog razvoja i turizma, Ministarstvu saobraćaja i pomorstva i Direkciji za javne radove obuhvataju projekte koji se odnose na unaprijeđenje stanja u oblasti željezničke infrastrukture i projekte iz oblasti komunalne infrastrukture.
1. Unaprijeđenje stanja u oblasti željezničke infrastrukture odnosi se na dva projekta:
- Rehabilitacija velikih kosina na dionici pruge Bar – Vrbnica obuhvata sanaciju i rehabilitaciju 12 velikih kosina. Vrijednost projekta se procjenjuje na oko 5,37 miliona eura, od čega će IPA biti obezbijeđeno oko 4,52 miliona eura.
- Demontaža postojeće i instalacija nove elektrovučne podstanice Trebešica je projekat čija je ukupna procijenjena vrijednost 3,89 miliona eura, od čega će iz IPA biti obizbijeđeno oko 3,01 milion eura.
Za ova dva projekta, za koja je u toku priprema studija izvodljivosti i idejnih projekta (čija izrada se finansira iz bespovratnih sredstva IPA I komponenta za 2011. godinu), preostala sredstva potrebna za realizaciju ovih projekta obezbijeđena su iz budžeta Crne Gore.
Na sastanku je konstatovano da se realizacija ovih projekta odvija planiranom dinamikom.
2. Komunalna infrastruktura
Iz IPA III komponente za 2012 i 2013. godinu, u dijelu projekata koji se odnose na komunalnu infrastrukturu, kofinansiraju se projekti vezani za rješavanje pitanja otpadnih voda u Beranama, Plavu, Rožajama i Pljevljima i projekat iz oblasti upravljanja otpadom u Pljevljima.
- U Beranama se realizuje projekat unaprijeđenja upravljanja otpadnim vodama čija ukupna vrijednost iznosi 9 miliona eura. Iz bespovratnih IPA sredstva, u iznosu od 3,5 miliona eura, finansira se izgradnja kanalizaicone mreže. Preostala sredstva za realizaciju projekta obezbijeđena su iz kredita EIB.
U toku su aktivnosti koje se odnose na obezbjeđivanje prostorno-planskih pretpostavki: dobijanje urbanističko-tehničkih uslova za kanalizacionu mrežu i lokalne studije lokacije za postrojenje za tretman otpadnih voda. Takođe u završnoj je fazi izrada Idejnog projekta. Predstojeća aktivnost je priprema nacrta Projektnog zadatka i tenderske dokumentacije za izradu Glavnog projketa kanalizaiocne mreže.
U vezi ovog projekta je zaključeno da se odvija zadovoljavajućom dinamikom.
- Projekat upravljanja otpadnim vodama u Plavu obuhvata izgradnju kanalizacione mreže i dva postrojenja za tretman otpadnih voda za potrebe Gusinja i za potrebe Plava. Za izgradnju postrojenja za tretman otpadnih voda u Gusinju obezbijeđena je donacija Vlade Republike Slovačke u iznosu od 350.000 hiljada eura. Ukupna vrijednost ostalih aktivnosti za ovu opštinu iznosi 10 miliona eura, od čega su predviđena bespovrtana sredstva iz IPA oko 3 miliona eura koja su opredijeljena za izgradnju postrojenja za tretman otpadnih voda sa područja urbanog jezgra Plava i iz WBIF-a u iznosu od 700.000 eura. Preostala sredstva trebaju da budu obezbijeđena iz kredita EIB-a.
U toku su aktivnosti na izradi lokalne studije lokacije za postrojenje, kao i Prostornog plana Plava čijim usvajanjem će se obezbijediti prostorno-planske pretpostavke za izgradnju kanalizacione mreže. Takođe, u toku su aktivnosti na izradi Idejnog projekta.
U vezi ovog projekta razmatrana su otvorena pitanja i u tom kontekstu zaključeno je da je potrebno pripremiti novu dinamiku realizacije, sa kojom će biti upoznate najodgovornije strukture lokalne uprave u Plavu. Ukoliko bude prihvaćen novi dinamički plan, zadatak nadležnih organa lokalne uprave u Plavu biće striktno poštovanje utvrđenih rokova. U suprotnom, sredstva iz IPA namijenjena ovoj opštini biće preusmjerena za realizaciju nekog drugog projekta.
- Za rješavanje pitanja upravljanja otpadnim vodama u Rožajama izgradiće se 9,2 km kanalizacione mreže i postrojenje za tretman otpadnih voda. Ukupna vrijednost ovog projekta procjenjuje se na 7 miliona eura, od čega je iz bespovratnih sredstva IPA obezbijeđeno oko 4,2 miliona eura. Preostali iznos biće obezbijeđen iz kredita EIB.
Realizacija ovog projekta odvija se planiranom dinamikom. Skupština opštine Rožaje usvojila je Prostorno urbanistički plan i time stvorila prostorno-urbanističke pretpostavke za izgradnju kanalizacione mreže i postrojenja za tretman otpadnih voda. Predstoje aktivnosti na završetku Idejnog projekta i rješavanju imovinsko pravnih odnosa za lokaciju na kojoj će se graditi postrojenje za tretman otpadnih voda.
- U Pljevljima se iz IPA III kompnente kofinansira izgradnja Regionalnog centra za obradu otpada u iznosu od 2,8 miliona eura. Ukupna vrijednost 7.6 miliona eura. Usvajanjem Prostorno urbanističkog plana opštine Pljevlja stvorene su potrebne prostorno planske pretpostavke za realizaciju ovog projekta, tako da predstoje aktivnosti na rješavanju imovinsko pravnih odnosa za pristupni put. Sama lokacija na kojoj je planirana izgradnja Centra za obradu otpada, u čijem sklopu će biti izgrađena i sanitarna deponija, je u državnom vlasništvu. Do sredine novembra 2012. godine završiće se Studija izvodljivosti sa idejnim rješenjem, a do kraja godine treba da bude usvojen Elaborat procjene uticaja na životnu sredinu. Krajem godine otpočeće i izrada Glavnog projekta.
Realizacija ovog projekta odvija se planiranom dinamikom.
Očekuje se da će navedeni projekti biti završeni i stavljeni u funkciju u periodu: druga polovina 2014. godine – kraj 2016. godine.
Osim toga, Ministarstvo održivog razvoja i turizma koristi ovu priliku da ukaže na stanje realizacije dva veoma važna projekta - izgradnju regionalnih centara za obradu otpada u Nikšiću i Beranama.
Za projekat Izgradnja regionalnog centar za obradu otpada u Beranama na lokaciji "Vasove vode", do sada je urađena sljedeća dokumentacija: Studija izbora lokacije, Studija izvodljivosti, Elaborat procjene uticaja na životnu sredinu i pribavljena saglasnost na isti i Glavni projekat na koji je data tehnička saglasnost Revizione komisije (Reviziona komisija će konačan izvještaj dostaviti nakon kompletiranja Glavnog projekta saglasnostima nadležnih institucija). Usvajanjem Urbanističkog projekta sa Strateškom procjenom uticaja na životnu sredinu, stvorene su potrebne prostorno planske pretpostavke za realizaciju projkta. Opština Berane je uz pomoć IFC-a (članica Svjetske banke) sprovela postupak izbora potencijalnog strateškog partnera za finansiranje, izgradnju i upravljanje deponijom, ali isti nije uspješno završen zbog neodgovarajuće finansijske ponude. Na inicijativu MZ Beranselo pokrenute su aktivnosti vezane za ispitivanje pogodnosi lokacija na Vasovim vodama. U toku je formiranje Ekspertskog tima koji će dati stručni nalaz da li lokacija na Vasovim vodama ispunjava kriterijume za privremeno skladištenje komunalnog otpada i izgradnju regionalnog centra za obradu otpada, od čega će zavisiti realizacija ovog projekta.
Za projekat Izgradnja regionalnog centra za obradu otpada u Nikšiću na lokaciji "Budoš", do sada je urađena sljedeća dokumentacija: Studija izvodljivosti, Elaborat procjene uticaja na životnu sredinu i pribavljena saglasnost na isti, ali se, zbog izmjena u Nacrtu glavnog projekta, moralo pristupiti izradi novog Elaborata (izrada je u toku), Nacrt glavnog projekta. Izmjenama i dopunama Prostornog plana opštine Nikšić, obezbijeđene su prostorno - planske pretpostavke za realizaciju projekta na lokaciji „Budoš“.
Predstojeće aktivnosti se odnose na reviziju Glavnog projekta, dobijanje saglasnosti na novi Elaborat procjene uticaja na životnu sredinu, rješavanje imovinsko pravnih odnosa i početak izgradnje.