Crna Gora na Doing Business listi (Izvještaj o lakoći poslovanja) Svjetske Banke 2014. zauzela je 44. mjesto među 189 rangiranih zemalja, što je napredak za 7 pozicija. Veliki udio u rangiranju čini upravo ocjena koja se tiče izdavanja građevinskih dozvola, gdje je ostvaren napredak za čak 70 mjesta tj. sa 176. na 106. poziciju. Plan je da, u ovoj oblasti, do narednog izvještaja, Crna Gora bude u prvih 100 zemalja.
Registrovano unaprijeđenje u dijelu izdavanja građevinskih dozvola osnovu je imalo u reformama koje se tiču procedura i rokova za izdavanje dozvola i koje Crne Gora sprovodi već nekoliko godina, sa naglaskom na reforme uvedene Zakonom o izmjenama i dopunama Zakona o uređenju prostora i izgradnji objekata usvojenom iz jula o.g.
Naime, naša zemlja je konstantno radila na skraćivanju procedura za dobijanje dozvola, koje se sada izdaju u svega dva koraka: izdavanje urbanističko-tehničkih uslova i izdavanje građevinske dozvole, pri čemu je broj dokumenata koja su neophodna za realizaciju ova dva koraka takođe značajno smanjen.
Tako se građevinska dozvola izdaje na osnovu sljedeće dokumentacije:
1) idejnog projekta, odnosno glavnog projekta sa izvještajem o izvršenoj reviziji
2) dokaza o pravu svojine, odnosno drugom pravu na građevinskom zemljištu
3) saglasnosti, mišljenja i drugih dokaza;
4) dokaza o plaćenoj komunalnoj naknadi
5) dokaza o osiguranju od odgovornosti
No, dokaze 2, 3 i 4 pribavlja organ koji izdaje građevinsku dozvolu po službenoj dužnosti. Drugim riječima, investitior je dužan da uz zahtjev za izdavanje dozvole podnese samo idejni odnosno glavni projekat sa izvještajem o reviziji i dokaz o osiguranju od odgovornosti, a ostalu dokumentaciju pribavlja organ koji izdaje dozvolu, što znači da je zakonski uspostavljen tzv. sistem jednog šaltera na čijoj će se punoj i optimalnoj implementaciji i dalje predano raditi.
Kada je riječ o rokovima u kontekstu važećih zakonskih rješenja, građevinska dozvola se izdaje najkasnije u roku od 30 dana (za sve objekte za koje nije potreban elaborat procjene uticaja na životnu sredinu) od dana podnošenja zahtjeva koji je kompletan, dok su rokovi za izdavanje ubanističko – tehničkih uslova takođe 30 dana.
Važno je napomenuti i da je Zakonom o izmjenama i dopunama Zakona o uređenju prostora i izgradnji objekata koji je usvojen u julu o.g. propisano da se komunalije ne plaćaju za objekte od opšteg interesa. Cilj je bio stimulisanje gradnje ovakvih objekata, koji imaju veliki uticaj na društvo, ekonomiju i zapošljavanje. Takođe, ranijim reformama ukinute su administrativne takse na izdavanje građevinske, odnosno upotrebne dozvole, kao i niz naknada koje su pratile izdavanje uslova, saglasnosti i drugih dokaza.
Pored svih navedenih reformi na državnom nivou, naglašavamo i da je zakonska rješenja neophodno optimalno implementirati na lokalnom nivou. U tom kontekstu, Ministarstvo je posljednjih godinu dana organizovalo i seriju radionica sa predstavnicima sekretarijata nadležnih za izdavanje dozvola, upravo kako bi se propisane procedure unificirale za sve opštine.
Navedeni izvještaj svakako je potvrda kreiranja administracije kao još efikasnijeg servisa građana, na čemu će se i dalje raditi i čime će se, uvjereni smo, prevazići sva otvorena pitanja u ovoj važnoj oblasti.